بئو دونه
بئو دونه اتا مازرونی شیرینی هسته که عروسی و عزا موقع درست وونه.
درست هاکاردن روش[دچی‌ین]
مراحل زیر ره بنه انجام هادیم: [۱]
- اول مرغوب بینج (تایلندی و هندی به درد نخارنه.) ره الک کاننه تا نیم دونه بینج ونه دله دنی بووئه.
- بینج ره کاننه اتا ظرف ئو دله. ئو بنه ۵ برابر بینج جه ویشتر بوئه. یلنه حسابی جوش بخوره.
- خانک ئو جه، جوش بخورده بینج ره شورنه و پارچه سر (حتما پارچه سر بنه دوْه.) پهن کاننه. نَوِنه بشستن موقع بینج ره زیر و رو هاکانیم. چون اِشکنه و خراب وونه. هرچی هوا خاشک تر بوئه، زمان خاشک هاکردن بینج کمتر وونه. اگه هوا مرطوب بوئه، دِ هفته بنه پارچه سر بمونده. اگه آفتابی بوئه، ۴ روز خاره.
- خاشک بیه بینج ره کاننه داغ راغون دله. ۵ ثانیه طول کشنه تا بینج پف هاکنه. تا پف هاکرده، سریع بنه بینج ره ظرف جه در بیاریم، چون سوزنه. قوام بیمو شربت ره بینج سر زننه و بئو دونه آماده وونه. قوام بیمو شربت هم اینتی درست وونه که اتا فنجون ئو یا گلاب ره با دِ فنجون شَکِر مخلوط کامبی یلمی اجاق سر تا محلول کشسان بَوْه. بعد بئو دونه ره کاننه سینی دله و خانک جا یلنه تا سفت بَوْه.
نوم و مبدأ[دچی‌ین]
ع.پاشایی، مازرونی نویسنده و محقق، معتقد هسته که این غِذای ِمبدأ چین و جاپون شِنه. وه اتا اینترنتی مقاله دله بنویشته که این غذا ره شرقی آسیا دله هم پَجِنّه و ونه نوم جاپون دله «کامیناری اوکوشی» هسته و جاپونی‌ها وه ره شه ملّی شیرنی دونّه. چین دله هم ونه نوم 爆米花 هسته که bao mi huā بخوندسته وانه و ونه جزءجزء معنی «پُف‌هاکرد/تی‌تی‌هاکرد ِدونه» هسته. ع.پاشایی این مقاله دله گانه که این غذا نوم نتونده بئو (=حشره) جه ارتباط داره و یحتمل شرقی آسیا جه اَمجه بَرسی‌یه.[۲]