عمرکشون
عمرکشون یا اونتی که ونه ماه ره گنّه، عمرکاشه‌ما /omarkāšîmā/ أت مراسمه کی بعضی اهل تشیع ربیع الاول‌ِ نهم تاریخ دله برگزار کانّه.[۱] إسا این مراسم ایران دله ممنوعه.
فلسفه[دچی‌ین]
برپایی و شرکت برخی شیعیون این مراسم دله با نیت سال روز بمردن عمر بن خطاب صورت گنّه، این در حالی هسته که بنا بر تمومی منابع تاریخی عمر ۲۶ ذیحجه ترور بیّه و سه روز بعد (۲۹ ذیحجه) بمرده و این مراسم درواقع با ۷۰ روز تاخیر برگزار وانه.[۲] به گفته آیت‌الله سید حسن مصطفوی، ۹ ربیع‌الاول درواقع سالروز قتل عمر سعد، قاتل حسین بن علی، به فرمون مختار ثقفی هسته که توسط عوام با خلیفه دوم اشتباه بَییته بیّه.[۳]
چگونگی برگزاری مراسم[دچی‌ین]
این مراسم دله چو ره به شکل آدم (به عنوان سمبل عمر و اصطلاحاً وه ره عمرک گانّه) دریارنه و تش زنّه و عده‌ای دور این تش شادی کانّه. مراسم عمرکشون سالای اخیر بدون بسوزنی‌ین نماد عمر هم انجام وانه. اینگونه مراسم دله معمولاً اشعار بیتربیتی نسبت به عمر بخوندسته وانه.
انتقادات[دچی‌ین]
برخی حکومت‌ئون پیشین نظیر صفوی از برگزاری این مراسم حمایت کاردنه[۴]، اما امروزه خله از مسلمونا و حتی شیعیون برگزاری این آیین ره نادرست و موجب اختلاف‌افکنی میون مذاهب اسلامی دونّه.[۵] برخی هم وه ره به عنوان اهانت به مذهب در نظر گیرنه و ممنوعیت برگزاری وه ره مخالف آزادی مذهبی ندونّه.[۶] برگزاری این مراسم مناطقی که اهل سنت سکونت داشتنه همیشک با دعوا همراه بی‌یه. البته سالای اخیر کمتر از این مراسم و برگزاری وه نشونی هسته.
برخی شیعیون با استناد به اتا روایت معتقدنه این روز هر حرفی ره بنشنه بزوئن و همه گونه شادی مجاز هسته. آیت‌الله مصطفوی گانه این روایت بر ضد قرآن هسته و قابل قبول نی‌یه. وه این افراد ره با قوم لوط مقایسه کانده و گانه گناه سوم قوم لوط، بعد از لواط و راهزنی، این بی‌یه که شه مجالس دله (حتی به شوخی) حرفای زشت زونه.[۷]
مکارم شیرازی هم در مورد این مراسم بائوته حرام و گناه و رقص هیچ زمونی جایز نی‌یه و به زوون بی‌یاردن سخنان رکیک گناه به شمار انه. تولی و تبری دارای راه‌ئون صحیحی هسته و نونه از این راه‌ئون خلاف وارد این حوزه بیّن.[۸]
تأثیر در ادبیات[دچی‌ین]
صادق چوبک نویسندهٔ ایرانی داستانی دربارهٔ این رسم با نام عمرکشون دانّه. عمرکشونی که چوبک به رشته تحریر دربیارده داستانی هسته از مراسم عمر کشون بوشهر دله. نویسنده این داستان دله تلاش هاکرده با زوونی آمیخته با طنز به بیان عقاید مختلف مردم بپردازده.[۹]