کارل فریدریش گاوس

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
کارل فریدریش گاووس
شخصی معلومات
تولد
ویکی دیتا دله ونه دیتائون ره هارشین
براونشوایگ (en)ویکی دیتا دله ونه دیتائون ره هارشین
بمردن
۲۳ فوریه ۱۸۵۵ (۷۷ سال)
مِزار
بزا نوم
Johann Carl Friedrich Gauß ونه پارامتر ره Wikidata دله دچی‌ین
ملیت
اقامت
مدرسه
زوونی که گپ زوئه
زوونی که نوشته
حرفه
همسرون
وچون
دیگر معلومات
کارفرما
تخصصی رشته
عضو
استاد
شاگردون
رساله‌یِ ناظر
جوایز
تلمبار جا
مهمترین کارون
کارل فریدریش گاوسامضا
امضا

کارل فریدریش گاوس یا گووس (آلمانی جه: Carl Friedrich Gauß) (بزائه: ۳۰ آوریل ۱۷۷۷، براونشوایگ دله - بمرده: ۲۳ فوریه ۱۸۵۵، گوتینگن دله) گتِ آلمانی ریاضیدون بی‌یه. وه ره اتا از بتترین ریاضی‌دون‌های تموم ادوار دونّه و شاید بنشنه باتِن وه بتترین ریاضی‌دون بی‌یه؛ ونه لقب «ریاضی‌دون‌هایِ شازده» هسته.

وچگی و نوجوونی[دچی‌ین]

گاوس روز ٣٠ آوریل ١٧٧٧ اتا فقیر خانواده درون، شهر براونشوایگ دله، بزائه بیّه و همون وچگی جه خله ریاضی سَره استعداد داشته و تا شه بیست‌سالگی گادِر چنتا ریاضی مسئله ره حل هاکرده.

جوونی و میون‌سالی[دچی‌ین]

گاووس شه دکترای رساله دله جبر اساسی قضیه ره اثبات هاکارده. این مهم قضیه گانه که هر چن‌جمله‌یی درجهٔ n، با حیساب ونه تکراری ریشه‌ئون، nتا جواب دانّه. سال ١٧٩٩، گاوس ثابت هاکارده که (مختلط اعداد) اتا جبری ِدَوِسته میدون هسته. وه تا زمونی که زنده بی‌یه ٣ روش جه این قضیه ره ثابت هاکارده.

پیری و بمردن[دچی‌ین]

فیزیک دله هم وه مقالاتی منتشر هاکارده که لنزها و مویینگی نظريات خَوری بینه. وه ویلهلم وبر جه هم همکاری کارده تا چیزی بسازن که مغناطیس و ونه تغییرات ره بنه سَر سِراق هاده. ونه اولین مقاله که الکترومغناطیس خَوری بی‌یه سال ١٨٣٣ میلادی چاپ بیّه. ابزارونی که وشون دِ نفر بساتنه «مغناطیسی انحراف ِدستگاه» و «بایفیلار ِمغناطیس‌سنج» و «الکترومغناطیسی تلگراف» بینه.

خانواده[دچی‌ین]

گاووس موجستمه، براونشوایگ دله.

گاووس اولین زنا، یوآنا اوستاف، خله زود یعنی سال ١٨٠٩ میلادی بمرده و ونه بمردن په، گاووس ِاتا ریکا هم ١سالگی گادِر، سال ١٨١٠، بمرده. گاووس وشون بمردن په افسردگی بییته و تا آخر این درد ره شه همراه داشته.

وه دومین بار وسّه مینا والدک، که ونه قبلی زنایِ رَفِق بی‌یه، جه ازدواج هاکارده، ولی این اتا ازدواج هم خله خجیر نیّه و مینا سال ١٨٣١ اتا مریضی جه شه جان ره هدائه. ونه بمردن جه، ترزه که گاووس گتِ کیجا بی‌یه سِره‌ی نگهداشتن و گاووسِ پرستاری ره بعهده بَییته. گاووس شیش‌تا وچه داشته.

منابع[دچی‌ین]

  1. نویسنده: کتابخانه ملی فرانسه — http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11904373v — هارشی‌ین تاریخ: ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ — جواز: Open License
  2. شناسۀ AUT NKC: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19990002581 — هارشی‌ین تاریخ: ۱ مارس ۲۰۲۲
  3. شناسه CONOR.SI: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/6690403
  4. نشانی اینترنتی: http://www.nndb.com/lists/776/000105461/.
  5. ونه نوم اینجه بمو: Czech National Authority Database. شناسۀ AUT NKC: jn19990002581. هارشی‌ین تاریخ: ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳.
  6. نشانی اینترنتی: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/wilm.10249/pdf.
  7. نشانی اینترنتی: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1600-0498.1998.tb00422.x/pdf.
  8. نشانی اینترنتی: http://www.jstor.org/stable/2332332.
  9. نشانی اینترنتی: http://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2F978-3-642-14565-0_3.pdf.
  10. شناسۀ AUT NKC: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19990002581 — هارشی‌ین تاریخ: ۷ نوامبر ۲۰۲۲
  11. ونه نوم اینجه بمو: www.accademiadellescienze.it. Accademia delle Scienze di Torino ID: karl-friedrich-gauss. هارشی‌ین تاریخ: ۱ دسامبر ۲۰۲۰. اثر یا نومِ زوون: ایتالیایی.
  12. ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ونه نوم اینجه بمو: پروژه تبارشناسی ریاضیات. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.
  13. "پروژه تبارشناسی ریاضیات" (انگلیسی جه). Retrieved 8 August 2016. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  14. نشانی اینترنتی: http://archivdatenbank-online.ethz.ch/hsa/#/content/28a5c4ec47e34e969f05e887c515d106. هارشی‌ین تاریخ: ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹.
  • Gauss Titan of Science, by G. Waldo Dunnington and Jeremy Gray
  • Contemporary Abstract Algebra, 7th Edition, by Joseph Gallian
  • Calculus: Early Transcendentals (8th Edition), p. 1165
  • Men of Mathematics, 1937, by E.T. Bell