اریتره

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه

مختصات: شرقی′۵۵°۳۸ شمالی′۲۰°۱۵ / ۳۸٫۹۱۷غرب ۱۵٫۳۳۳جنوب / −۳۸٫۹۱۷;−۱۵٫۳۳۳

Hagere Ertra
ሃገረ ኤርትራ
دولة إرتریا
Stato dell' Eritrea
اریتره
ملی شعارندانّه
ملی سرودارترا، ارترا، ارترا
اریتره ِموقعیت
اریتره ِموقعیت
نیشتنگا
(و گتترین شهر)
اسمره
شرقی′۵۵°۳۸ شمالی′۲۰°۱۵ / ۳۸٫۹۱۷غرب ۱۵٫۳۳۳جنوب / −۳۸٫۹۱۷;−۱۵٫۳۳۳
رسمی زوون عربی، تیگرینیا، انگلیسی
حکومت ِنوع ریاستی-تک‌حزبی
حاکمون نوع 
رئیس جمهور

ایسایاس آفورکی 
موارد منجر به تشکیل
ایتالیا جه
اتیوپی جه
نوامبر ۱۹۴۱
۲۴ مه ۱۹۹۳
گتی
 -  گتی ۱۱۷,۶۰۰کیلومتر مربع (۱۰۰ام)
 -  ‌ئو‌ (٪) جزئی
جمعیت
 -  سرشماری ۴,۴۰۱,۰۰۹ 
(۱۱۸ام)
 -  جمعیت انبسی ۳۷‎/km۲‏ (۱۶۵ام)
اچ‌دی‌آی (۲۰۰۷) ۰.۴۸۳ (۱۵۷ام)
پول یکا ناکفا (ERN)
زمونی منطقه EAT (جهونی ساعت= +3)
 -  تابستونی (DST) DAS (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه .er
تلفن پیش‌شماره +۲۹۱

اریتره اتا آفریقایی کشور هسته که سرخ دریا پَلی و آفریقای ِشمال‌شرقی قِسمِت دَره. سال ۱۹۹۳ این منطقه اتیوپی جه سِوا بیّه و اتا مستقل کشور بگردسته. اریتره‌ی ِنیشتنگا (= پایتخت) اسمره هسته. این کشور بیش از ۹۰۰ کیلومتر ساحل دانّه. ارتیره‌ی ِنوم اتا یونانی کلمه هسته که «سرخ سرزمین» معنی ره دِنه.

اریتره‌ی ِگَتی (= مساحت) ۱۱۷٬۶۰۰ کیلومترمربع و ونه جمعیت نزدیک ۶ میلیون نفر هسته. برآورد وانه که حدود ۵۰ تا ۶۲.۵ درصد از اریتره‌یی‌ئون مسیحیت (اکثراً ارتدوکس) و ۳۶.۵ تا ۵۰ درصد اسلام (اغلب تسنن) په‌روو بائِن.[۱] تیگرینیا، عربی و انگلیسی هر سه‌تا اریتره دله رسمی زوون هستنه که وشون میون دِتای ِاول سامی زوونون جه هستنه.

اریتره سه‌تا کشور جه هم‌سامون هسته: اتیوپی، سودان و جیبوتی. غیر این همسایه‌ئون اریتره باب‌المندب جه یمن جه هم رَسِنه. اریتره و اتیوپی میون سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ میلادی مدام جنگ داشتنه که این درگیریون دله ۸۰ هزار نفر بَمِردنه.

تاریخ[دچی‌ین]

این سرزمین سَره اوایل اتیوپی و عثمانی اختلاف داشتنه و ایتالیا استعمارکَری ِدوره گادِر اریتره ره بَییته و اینجه سال ۱۸۹۰ میلادی ایتالیای ِمستعمره بیّه. اریتره ره ایتالیاییون بَییت بینه تا ونجه استفاده هاکِنِن و اتیوپی ره بَیرِن. سال ۱۹۴۱ زمونی که ایتالیایی‌ها آفریقا جه اخراج بَیینه، این مناطق ره بریتانیا بَییته.

سال ۱۹۵۲ این سرزمین اتا شه‌گردون (=خودمختار) ِایالت بیّه و اتیوپی ونجه اتا فدراسیون بساته. ولی اریتره‌ی ِمردِمون این الحاق جه راضی نَیینه و ۱۹۶۲ جه شورش ره شروع هاکِردنه و تا ۱۹۹۲ وشون قیام دمباله داشته.

اریتره دله تاریخ‌نویسون گانّه که اریتره اون گادِر اتا «مستقل کشور» بی‌یه که تحت‌الحمایه ایتالیا دَیّه و این امپراتور هایلی سلاسی بی‌یه که متحد ملل سازمان ِقطعنومه ره بِشکِنی‌یه و سال ۱۹۶۲ اریتره ره اتا استان بنومسته و وه ره شه سامون درون قِرار هِدا.[۲]

سال ۱۹۷۷ اریتره‌ای چریکون این سرزمین ره تقریباً کاملاً اتیوپی ِنیروئون جه پاکسازی هاکردنه ولی اتیوپی ِارتش بتونِسته شوروی ِکومِک جه این منطقه ره اریتره‌ایون دَس په جه دربیاره. اتیوپی خلق آزادیبخش جبهه و اتیوپی تیگره آزادیبخش جبهه این گادِر دَیینه اتیوپی ِمرکزی مناطق دله انقلاب کاردنه و این موقع اریتره شه مستقل بَیبی‌یه. اریتره خلق آزادیبخش جبهه (EPLF) این مناطق ِاداره ره مه ۱۹۹۱ بدست بیاره و انتقالی دولت ره تشکیل هِدا. رفراندوم اریتره دله آوریل ۱۹۹۳ استقلال ره رأی هِدا و برنومه دَشنینه که ۲۴ مه ۱۹۹۳ وشون رسماً مستقل بَواشِن.

اتیوپی و اریتره روابط بَد بموندِسته و چن سال په دِتا کشور جنگ دَکِتنه. این جنگ ِدلیل اتا پچوک ِمَله بی‌یه که دِ طرف گاتِنه اَمه سامون دله دَره. این مَله ارزشی نداشته ولی اتا جنگ ونه سَره شروع بیّه که ونه دله هشتاد هزار نفر بمردنه. آخرسر هم آتش‌بس بیّه و اتا بین‌المللی دادگا بائوته که اون مَله اریتره سامون دله دَیّه.[۳]

مردمون[دچی‌ین]

اریتره دله ات خله اقوام مختلف دَرنه. تیگرینیا حدوداً ۶۰ درصد و تیگره حدوداً ۳۰ درصد جمعیت ره تشکیل دِنّه. این دِتا قوم ِزوون‌ها اغلب سامی ِچلّه دله جا گیرنه.

حدود ۵۰ تا ۶۲.۵ درصد اریتره دله مسیحی (ویشته ارتدوکس) و ۳۶.۵ تا ۵۰ درصد مسلمون (تسنن) هستنه.[۴]

تقسیمات[دچی‌ین]

تقسیمات

اریتره شیش‌تا منطقه جه تقسیم وانه:

  1. مرکزی Centra
  2. جنوبی Southern
  3. گاش-بارکا Gash-Barka
  4. آنسبا Anseba
  5. شمالی سرخ دریا Northern Red Sea
  6. جنوبی سرخ دریا Southern Red Sea



گالری[دچی‌ین]

منابع[دچی‌ین]

  1. خطای لوآ در package.lua در خط 80: module 'Module:Citation/CS1/en/Suggestions' not found.
  2. فارسی بی‌بی‌سی ، بازدید: مه ۲۰۱۲.
  3. فارسی بی‌بی‌سی ، بازدید: مه ۲۰۱۲.
  4. خطای لوآ در package.lua در خط 80: module 'Module:Citation/CS1/en/Suggestions' not found.