پرش به محتوا

محمود افغون

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
(محمود هوتکی جه بموئه)
محمود افغون
مقوم
شخصی معلومات
بزا-روز
ویکی دیتا دله ونه دیتائون ره هارشین
استان خراسان (en)ویکی دیتا دله ونه دیتائون ره هارشین
بمردن
پیشه
دیگر معلومات
دین

محمود هوتکی کا ایران دله وره محمود افغون اشناسننه؛ سه‌یم هوتکی سالار بی‌یه کا صفویون ره بنه بزوئه و ۱۷۲۲ جا تا ونه میرِش (=بمردن) گدر ۱۷۲۵ ایران شاه بی‌یه.

وچه و نوچه توم

[دچی‌ین]

محمود میرویس خانه ریکا بی‌یه و علجی طایفه دله بِندار بی‌یه. علجی طایفه، اته پشتون طایفه بی‌یه. ونه پر میرویس خان ۱۷۰۹ میلادی دله قندهار ره مستقل هکردنه. میرویس خان بمردن په ۱۷۱۵ دله میرویس خانه برابر عبدالعزیز هوتک تابری (قدرت) بیتنه.

محمود شه آمو عبدالعزیز ره بکوشتنه و تاج و تخت ره بیتنه.

شائی (۱۷۱۷_۱۷۲۵)

[دچی‌ین]

نوچه محمود خواستنه ایران ره بیره و ایرانه هه بوردنه (یورش  بوردنه). وه اول هرات ره بیتنه (۱۷۲۰ دله) اون سفه کرمان ره هه بوردنه و اوجه ره هاچنگ هکردنه. ۱۷۲۲ دله محمود شه اِسپَأ (لشگر) جا کا ۲۰۰۰۰ تن بی ینه کرمان و سیستان و یزد ره بیتنه و وه اصفهون ره هه بوردنه. اته نورد انگاره بیته کا اما وره گلون آواد نورد اشناسمی کا ونه دله محمود صفویونه اسپأ ره  بنه بزوئه. محمود بوردنه اصفهون و اوجه ره کوس هدائه.

چو محمود تب خنه نداشتن وسه اصفون ره طولانی کوس هدائنه. انه ونه کوس هدائن طول بکشیه کا اصفهون مردم وشنا بیننه و شه خدون ره تسلیم هکردننه. محمود اصفهون ره بیتنه و سلطون حسین شا شه تاج و تخت ره محمود ره هدائه و اته شه دتر و خاخر ئم محمود جا عقد هکردنه.

شائی ایرون دله:

[دچی‌ین]

محمود اوایل خار بی یه و اصفهون مردوم و اسیر شون جا خار رفتار کردنه اِما اتی توم سلطون حسینه ریکا دیم تهماسب شه خد ره شا بخوندسنه محمود قزوین ره اته اسپأ رایی هکردنه و تهماسن قزوین جا بوریتنه و محموده اسپأ قزوین ره بیتنه. ۱۷۲۳ دله قزوین مردوم محموده اسپأ آتاری تش راس هکردننه و وشون ره بنه بزوئننه و باش بیننه.

محموده اسپاأ بنه بخرده دگردنه اصفهون و محمود را تش راس هکردن جا آجیر هکردننه. محمود کا اون گدر شفت دی بیه و مردوم تش راس هکردنه جا ترسینه وزیرون و گت شون ره بیاردنه و وشونه ره همه بکوشتنه. همو توم روسیه  و عثمانی  ایرون دله هه بوردنه و چن تا بنه شون ره بیتنه. محمود کا شفت بَی بی یه شه سربازون ره شک هکردنه.

افغانون اسپأ ونه وسه اشرف ره ترجیه دائنه. فوریه ۱۷۲۵ دله گته-گته بی‌بی‌یه سلطون حسینه ریکا بوریتنه و ونه سه محمود شازائون همه ره بکوشتنه. سلطون حسین بخواستنه ونه جلو ره بیره اما ونه کار وسه  محمود باتنه کا سلطون حسینه ریکاکون بره بکوشتننه.

ونه حکومت چمُ‌چیله (شیوه)

[دچی‌ین]

محمود و اشرف هر ده خله بکوشتننه و الفته اسناد صفویون جا ره وِران هکردنه. اگه چه محمود اته گال شه کار شون وسه دِل دَماس (=ناراحت) بونه و شه عجله هکرئن وسه دل دماس بونه. غلجی طایفه هجکه دیوان سالاری ره نادونستنه و همی وسه محمود میرزا سمیع الملک ره باتنه تا اته کتاب دیوان سالاری وسه تذکرة الملوک ره بنویسه.

ونه لَمَّربِن (پایان)

[دچی‌ین]
اشرف هوتکی

محمود شفت بَیِن په ۱۷۲۵ میلادی دله افغون گت شون وره بنه بشتنه و ونه امو ریکا اشرف افغئن ره تخت رو بشتننه. محمود هر روز شفت‌تر بی‌یه انه ما شه دوستون ره روشتنه و ونگ زوئه ؛ مردوم ونه جا ترسننه و روجانینه! همی وسه وره کلا دله بشتننه و هموچه وره هدار داشتننه. ونه ناخشی سه افغونون خزانه ره ولار هدائنه و مردوم ره پول هدائنه تا مردوم مجمود وسه دعا هکنن.

ونه بتیم اِرما دکتنه (ورم بیادنه) و انه بد بی‌بی‌یه کا شه خده گوشت ره کندسنه. آخر سری وه همیتی ناخش بمردنه.

گت شون همه بخواستننه ونه گته برار ره بیارن و محمود جه بشتنه اما چو زمسّن بی بیه و رائون خار دنیه ؛ وشون اشرف ره محمود جه بشتنه.

اشرف افغون محموده امو ریکا بی‌یه. وه عبدالعزیزه ریکا بی‌یه و محمود جا کینه داشتنه.  وه باته تا محمود ره نکوشتننه وه تاج و تخت ره نگیرنه. اته شو سربازون بوردنه محموده اتاق و وره خوئه دله بکوشتنه. محموده سر ره بَوریننه و اشرف وسه بَوِردن و اشرف محموده میرش ره خجسته باد باتنه.

منابع

[دچی‌ین]