مصر باستان دوره

مصر باستان 𓆎 𓅓 𓏏𓊖
← ح. ۳۱۵۰ پ‌م–۳۳۲/۳۰ پ‌م →
Location of Ancient Egypt
پایتخت	نامشخص
دولت	نامشخص
دوره تاریخی	باستان دوره
- تأسیس	ح. ۳۱۵۰ پ‌م
- Early Dynastic Period	ح 3150 پ‌م – 2686 پ‌م
- قدیم سلطنت	2686 پ‌م – 2181 پ‌م
- میونه سلطنت	2134 پ‌م – 1690 پ‌م
- نو سلطنت	1549 پ‌م – 1078/77 پ‌م
- انقراض	۳۳۲/۳۰ پ‌م

مصر اتا گتِ باستانی تمدن نوم بی‌یه که آفریقایِ شمال وَری ره داشته. اینتا تمدن ویشته نیل ِروخنه وَر دیّه و إسا مصر امروزه کشور ونه جاسر کَته. ویشته محققون گنّه که مصرِ باستانی تمدن حدود ۳۱۰۰ سال قبل از میلاد رُش دَکته و مصر علیا و سفلایِ اتحاد جه بساته بیّه که این دِتا تمدن ره منس (یا نارمر) نومی، که فرعون بی‌یه، یک‌پشت هاکرده. مصر باستان دوره شه اتا گتِ مجموعه هسته که ونه درون چندین پایدار و بی‌ثبات حکومت وجود داشتنه. اون دوره‌یِ حکومتون ره سه‌تا چله بِن رج‌وَندی کنّه: قدیمی سلطنتون که عصر برنز اولیه دئینه، میانه سلطنتون که عصر برنز میانه دئینه و نو سلطنتون که عصر برنز اواخر مصر دله دَینه.

مصر باستان آخرین دوره (نو سلطنتون) گدر شه اوج قدرت جه برسی بی‌یه و موفق بئی بینه که نوبیا و شامات ره بَیرن. ولی اَی ضعیف بینه و په هکتنه. مصر ره چند کَش خارجی کشورون فتح هاکردنه: هایکتوس، کوشیتون، آشوریون، هخامنشیون و گت اسکندر و آخرسر هم زمونی که اسکندر دکته بمرده، مصر ره بطلمیوسی سلطنت شه میس دله بیته و تا ۳۰ قبل از میلاد اونجه یونانی‌شون حکومت کردنه ولی کلئوپاترا این گدر وشون ملکه بیّه و روم امپراتوری ِتله دکته و من‌بعد مصر دکته رومی‌شون دست‌بن. انده روم دله دئینه تا ۶۴۲ سال دله، اسلام و عربون اونجه ره بییتنه و کم‌کم مصر عرب‌هنیش جا بیّه.

مصرِ موفقیت این بی‌یه که وشون ره حالی بیّه نیل پَلی چتی کشاورزی و زراعت بونه و هر چن توم لاهیز إنه. کشاورزی ره هدار هاکردنه په، وشونِ محصولات خله بیّه و اینتی تونستنه پول ویشته‌ته دربیارن. دولت این پول جه تونسته خط، فرهنگ، علوم، تجارت و معادن ره راه دینگنه. وشون خله چیزها ره اول‌بار یاد بیتنه: معدنِ ساخت و ساز و نقشه‌کشیِ تکنیک، اهرام و معابد بساتن، مومیایی هاکردن شیوه، ریاضیات سیستم، پزشکی، آبیاری، کشاورزی، لوتکا بساتن، شیشه بساتن، ادبیاتِ نو شیوه، صلح‌نومه بنویشتن و... خصوصاً وشون معماری و هنرِ سبک خله اٮسم درهاکرده و حلا طرفدار داینه.