پرش به محتوا

هلند

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه

مختصات: شرقی′۳۳°۰۵ شمالی′۱۹°۵۲ / ۵٫۵۵غرب ۵۲٫۳۱۷جنوب / −۵٫۵۵;−۵۲٫۳۱۷

Nederland
هلند
ملی شعار«ته خنابدون»
ملی سرودویلهلموس
هلند ِموقعیت
نیشتنگاآمستردام۱
شرقی′۵۲°۰۴ شمالی′۲۱°۵۲ / ۴٫۸۶۷غرب ۵۲٫۳۵جنوب / −۴٫۸۶۷;−۵۲٫۳۵
گت‌ترین شهر آمستردام
رسمی زوون هلندی
حکومت ِنوع مشروطه سلطنت
حاکمون نوع 
پادشاه
نخست‌وزیر

شاه ویلم الکساندر
مارک روته 
موارد منجر به تشکیل
 اعلام استقلال
 برسمیت بشناسی‌ین
۲۶ ژوئیه ۱۵۸۱
۳۰ ژانویه ۱۶۴۸
گتی
 -  گتی ۴۱٬۵۲۶کیلومتر مربع (۱۳۴ام)
 -  ‌ئو‌ (٪) ۱۸٫۴۱
جمعیت
 -  سرشماری ۱۶٬۵۷۰٬۶۱۳ 
(۵۹ام)
 -  جمعیت انبسی ۳۹۵‎/km۲‏ (۲۳ام)
جی‌دی‌پی (تخمین ۲۰۰۶)
 -  مجموع ۵۴۱٫۵۱۳ میلیارد دلار (۲۳ام)
 -  سرانه ۳۵٬۰۷۸ دلار (۱۰ام)
اچ‌دی‌آی (۲۰۰۶) ۰٫۹۴۷ (بالا) (۱۰ام)
پول یکا یورو (€)۲ (EUR)
زمونی منطقه CET (جهونی ساعت+1)
 -  تابستونی (DST) CEST (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه .nl
تلفن پیش‌شماره +31
۱ لاهه اداری مرکز هسته.
۲ تا پیش از سال ۲۰۰۲: گیلدر هلند

هلند یا هولند (هلندی جه: Nederland، انگلیسی جه: Netherlands و Holland) اتا خورد کشور هسه که اروپای ِشمال‌غربی دَره و شونزه و نیم میلیون جمعیت دانه که ویشتر مسیحی پروتستان هسنه. هلند ِمسلمون‌ها جمعیت هم نزدیک اِت میلیون نفره. هلند ِنیشتنگاه آمستردام هسه اما خله وزارتخنه‌ئون و سفارتخنه‌ئون لاهه یا دیگه شهرون دله درنه.

هلند ِاصلی بخش اروپا دله دره و هلند ِپادشاهی (Koninkrijk der Nederlanden) بنومسته وانه. ولی این کشور ِبعضی مستعمرات هَنتا مرکزی آمریکا دله دَرنه که اصلی بخش ِاطاعت ِکانّه. هلند شرق جه آلمان جا همسایوئه و جنوب جه بلژیک جا سامون دانّه و ونه غرب هم بریتانیا جه دریایی راه دانّه. روتردام ِبندر هلند ِدومین گت ِشهر هسته و اروپا دله گت‌ترین بندر هسته.

تاریخ

[دچی‌ین]

تا پیش از رونسانس هلند (نِدِرلند) اتا آلمانی منطقه بی‌یه که روم مقدس امپراتوری دله دیّه. هلند چون دریو لو بی‌یه و روخنه‌ی دهنه ونجه گذشته، تجارت دله قدرت پیدا هاکرده. اوائل هلندی تجار و پول‌دار کسون که کاتولیک ِعقاید ره قبول نداشتنه، اتا شورش راه دمبدانه و ایسپانیایِ هابسبورگی سلطنت که کاتولیکِ په‌روو بی‌یه ره دَرهاکردنه. هلند اون گادِر چنتا گت‌گتِ شهر و بندر جه تشکیل بی‌یه که هِدی جا متحد بینه و حاکم واحدی نداشتنه، تا این که اتا خاندان به نوم اورانژ (یعنن نارنجی) شورشیون ِرهبری ره بعهده بئیتنه و هفت ایالتی که هر کامین‌تا شه وسّه سیوا-سیوا مجلس داشتنه، این خاندان ِگت ره بعنوان شاه برسمیت بشناسینه. بستا ویلیام اولین کسی بی‌یه که هلندِ حاکم انتخاب بیّه و وه هلند جمهوری یا «هلندِ هفت‌تا ایالتِ کنفدراسیونِ جمهوری» ره بساته و حاضر نیّه ایسپانیایِ ابرقدرت جه صلح هاکنه.

این تازه‌بسات دولت دله مذهبی آزادی وجود داشته و هلندیون آزاد بینه که کاتولیک، پروتستان، کالوینیست یا جهود بائن. هلند این گادِر که مستقل بیّه، خله تجارت دله پیشرفت هاکرده و کشتی‌رانی و پولی-بانکی مسائل دله حرف اول ره زوئه. وشون انده تولید نداشتنه که شه جنس ره فقط خرید-فروش هاکنن و همینسه وشون ِکشتی‌ها جه باقی کشورها استفاده کاردنه تا جهونی تجارت دله سهم پیدا هاکنن. هلندی‌ها اروپایِ جنگ‌ها دله توازن قدرت برقرار هاکردنه؛ یعنی کشورون جا اتی روابط برقرار کاردنه که دِ سمت جنگ هچ‌کامین خله قوی‌ته یا خله ضعیف‌ته نوون تا اتا کشور نتونه تموم اروپا ره بیره. این دوره هلند طلایی دوران هسته که هنر و صنعت و تجارت دله این کشور حرف زیاد داشته. هلندیون این گادِر امپراتوری تشکیل هدانه و مستعمراتی ره آسیا و آفریقا و آمریکای قاره‌ئون دله بساتنه و اروپایِ اقتصادی مرکز بینه. انگلستان که اون گادِر فرانسه جه جنگ داشته، اورانژ ِشاه ره بعنوان شه شاه برسمیت بشناسی‌یه و ات‌که هلند-انگلستان ِاتحاد قدرت پیدا هاکرد بی‌یه.

زمونی که ناپلئون ِجنگ‌ها شروع بیّه، هلندِ دَم دخاته و این کشور جنگ دله فرانسه جه شکست بخارده و اینتی بیّه که باتاویان جمهوری ره ناپلئون این منطقه دله بساته تا هلندیون ِتِک ره دَونده. ات‌که که بگذشته، ناپلئون دِباره هلندِ باتاویان ره هم رقد بدا و شه برار ره بعنوان هلندِ شاه معرفی هاکرده که ۱۸۱۰–۱۸۰۶ حکومت داشته. ناپلئون برار اونتی که وه انتظار داشته، مطیع نیّه و همینسه سال ۱۸۱۳ ناپلئون تصمیم بَیته هلند ره رسماً جزء فرانسه‌ی سامون هاکنه. همون سال ناپلئون شه جنگ‌ها دله شکست بخارده و ونه سامون ره تیکه-تیکه هاکردنه و هلند اَی آزاد بیّه و جنگِ برنده‌ئون وین کنگره دله تصمیم بَییتنه که اتا جدیدِ پادشاهی اونجه بساجن. دِ سال بعد این حکومت هم عوض بیّه و هلند متحد سلطنت بساته بیّه که ۱۸۱۵ تا ۱۸۳۹ وجود داشته. این گادِر بلجیک ره هم هدا بینه هلندِ سامون دله و تا سال ۱۸۳۰ که بلجیکیون انقلاب هاکردنه، این منطقه هلندِ جزء بی‌یه. وقتی سال ۱۸۳۹ هلند بالاخره حاضر بیّه که بلجیک ره برسمیت بشناسه، شه رسمی اسم ره هم عوض هاکرده و اون گادِر تاسا وه ره «هلندِ پادشاهی» گانّه.

این کشور ره جهونی جنگ دوم گادِر نازی آلمانیون بَییتنه و اون جنگ ِپه هلند، بلجیک و لوکزامبورگ، بنلوکس ره تشکیل هِدانه که کم‌کم باعث بیّه اروپا اتحادیه بساته بَوو.

سیاست

[دچی‌ین]

این کشور مشروطه سلطنت هسته و اتا ملکه این کشور ِاتحاد ِنِماد هسته که تشریفاتی زندگی دانّه. عملاً نخست‌وزیر و ونه دولِت کشور ِهمه‌کارونه.

مردمون

[دچی‌ین]

هولند رسمی زوون هولندی (Dutch) هسه. این زوون اتی ژرمنی زوونون ِچلّه جه هسه و آلمانی ره موندنه.

تقسیمات

[دچی‌ین]
  • استان‌ها
استان نیشتنگا
درنته آسن
فلیوولاند لیلی‌استاد
فریس‌لاند لیوواردن
خلدرلاند آرنهم
خرونینگن خرونینگن
لیمبورخ ماستریخت
شمالی برابانت    سِرتوخِن‌بوس
شمالی هلند هارلم
افریسل زووله
جنوبی هلند لاهه
اوترخت اوترخت
زیلاند میدل‌بورخ

منابع

[دچی‌ین]
  • روزول پالمر (1392). «تاریخ جهان نو» جلد اول. انتشارات امیرکبیر.