ایسلند

Lýðveldið Ísland ایسلند
ملی شعار: ندارد
ملی سرود: حمد ِخونِش
ایسلند ِموقعیت
نیشتنگا (و گتترین شهر)		ریکیاویک غربی′۵۶°۲۱ شمالی′۰۸°۶۴
رسمی زوون		ایسلندی (رسمی زوون)
حکومت ِنوع		چن‌حزبی ِجمهوری
حاکمون نوع  • رئیس جمهور • نخست وزیر		اولافور راگنار گریمسون یوهانا سیگورداردوتیر
موارد منجر به تشکیل دانمارک جه سِره‌یی حکومِت حاکمیتِ حق جمهوری		۱ فوریه ۱۹۰۴ ۱ دسامبر ۱۹۱۸ ۱۷ ژوئن ۱۹۴۴ میلادی
گتی
-	گتی	۱۰۳٬۰۰۰کیلومتر مربع (۱۰۷ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۲٫۷
جمعیت
-	سرشماری	۳۱۳٬۳۷۶  (۱۷۲ام)
-	جمعیت انبسی	۱٫۳‎/km۲‏ (۱۹۵ام)
جی‌دی‌پی	(تخمین ۲۰۰۶)
-	مجموع	۱۲٬۱۷۲ میلیارد دلار (۱۳۲ام)
-	سرانه	۴۰٬۲۷۷ دلار (۲۰۰۵ میلادی) (۵ام)
اچ‌دی‌آی (۲۰۰۷)		۰٫۹۶۸ (بالا) (اول)
پول یکا		کرون (ISK)
اینترنتی دامنه		.is
تلفن پیش‌شماره		+۳۵۴

ایسلند ِجمهوری اروپای ِشمالی‌­ترین کشور هسته که شه اتا جزیروئه که اطلس اوقیانوس ِشمال دَره و شمالی قطب جه نزدیکه. ایسلند ِنیشتنگا (=پایتخت) و گت‌ترین شهر نوم ریکیاویک هسته و این کشور دله ۳۲۰ هزار نفر زندگی کانّه. این کشور ِپول ِیکا نوم کرون هسته و ونه رسمی زوون ایسلندی هسته که اتا نوردیک ِزوون هسته. این کشور ِ۹۳٫۳۶ درصد شه نژاد ره ایسلندی دونّه که اتی ژرمنی نژاد هسته. ایسلند ِمردِمون ِفرهنگ نوردیک ِکشورون جه نزدیکه. حدوداً ۸۸ درصد این کشور دله مسیحیت و پروتستان په‌روو هَستنه.

ایسلند روز ۱ دسامبر ۱۹۱۸ بتونِسته دانمارک جه سِوا بَواشه و اتا مستقل کشور ره تشکیل هاده. ایسلند تا قرن بیستم جهون ِفقیرترین کشورون جه بی‌یه ولی جهونی جنگ دوم ِتموم بیّن په بتونِسته ماهی‌گیری و مارشال طرح کومِک جه رشد هاکِنه و تا دههٔ ۱۹۹۰ اتا پولدار ِکشور بیّه و حتی ونه کار اتجا بَرِسی‌یه که اِسا ونه انسانی توسعه‌ی شاخص اولین رُتبه ره دِنیا دله دانّه. ایسلند دله مالیات کم هَسته و بازارون آزادِنه.

ایسلند ِگَتی (=مساحت) ۱۰۳٬۰۰۰ کیلومتر مربع هسته و ونه جمعیت ویشته جنوب‌غرب دله دَرنه. این کشور ِبِنه ات‌خله فعّال ِآتشفشون دانّه و همینسه اونجه زمین‌گرمایی جه خله استفاده کانّه.

اولین آدِمونی که ایسلند دله ساکن بَیینه نروژ جه سال ۸۷۴ بمو بینه. اینگولفور آرنارسون، اتا نروژی بی‌یه که شه قبیله و تیر-طایفه ره شه هِمراه اینجه مستقر هاکِرده. اینتی بی‌یه که ایسلند ۱۲۶۲ تا ۱۹۱۸ نروژ ِسامون دله حیساب بی‌یه و این سال جه دانمارک وه ره شه سامون دله حیساب بیارده. سال ۱۹۱۸ ایسلند اتا سِوا کشور بیی‌یه.

ایسلند کم‌جمعیت‌ترین کشوری هسته که ناتو دله دَره و تنها عضوی هسته که دائمی ارتش ندانّه. ایسلند ِکشور هَنتا اروپا اتحادیه دله دَنی‌یه ولی شینگتن ِاتحاد دله دَره.

تاریخ

ایسلند دله قرن نوزَّهُم ناسیونالیسم خله بَگِردِسته و سال ۱۹۱۸ این کشور دانمارک جه سِوا بیّه ولی وشون ِشائون اتا خاندان جه بینه و هِدی جه مربوط بینه. جهونی جنگ دوم سَره هم‌اِتَنده رابطه هم دانمارک جه قطع بیّه و سال ۱۹۴۴ ایسلند دله جمهوری اعلام بیّه. دهه‌ئون ۱۹۵۰ و ۱۹۷۰ ایسلند چنبار بریتانیا جه ماهی‌گیری ِحق وسّه اختلاف پیدا هاکِرده و کاد جنگون (Cod wars) ره پیش بیارده که سه‌بار اتفاق دَکِتنه:

• جنگ اول: ۱۹۵۸
• جنگ دوم: ۱۹۷۳-۱۹۷۲
• جنگ سوم: ۱۹۷۶-۱۹۷۵

سیاست

ایسلند ِپارلمون ِساختمون

ایسلند ِحکومت پارلمونی ِجمهوری هسته که اتا مجلس ویشته ندانّه، نماینده‌ئون هم هر چار سال انتخاب وانّه. این مجلس ِنوم آلسینگی هسته که سال ۱۸۴۵ بساته بیّه و فقط تونِسته دانمارکی شائون ره مشورت هاده. میون سال‌های ۹۳۰ تا ۱۷۹۹ میلادی اتا ملی ِمجمع ایسلند دله دَیی‌یه که آلسینگی ره اونتا جه اتّا دونّه. همینسه ایسلند ره «قدیمی‌ترین پارلمونی دمکراسی» دونّه.

کشوری تقسیمات

ایسلند هشت‌تا اوستان دانّه که نقشه دله وشون جا مَیـِّن هَسته و وشون ِاطلاعات مرتباً جدول دله دَره:

ایسلند ِاوستان‌ها

نوم	ایسلندی نوم	گِلِکی نوم	نیشتنگا
هوفودبورگارسودید	Höfuðborgarsvæðið	نیشتنگایی منطقه	ریکیاویک
سودورنس	Suðurnes	جنوبی جزیره‌مونا	کِفلاویک
وستورلاند	Vesturland	غرب ِسرزمین	بورگارنس
وست‌فیردیر	Vestfirðir	غربی ئودرّه‌ئون	ایسافیوردور
نوردورلاند وسترا	Norðurland vestra	شرق ِشمالستون	آکوریری
آوستورلاند	Austurland	شرق ِسرزمین	اگیلس‌استادیر
سودورلاند	Suðurland	جنوب ِسرزمین	سلفوس

مردم

ایسلند دین – ۲۰۱۲
دین			درصد
ایسلندی پروتستان			۷۶٫۸۱%
دیگه پروتستان			۵٫۶۹%
کاتولیکون			۳٫۲۷%
دیگه مسیحیون			۲٫۲۸%
غیرمسیحی			۰٫۹%
آتائیسم			۴٫۹۴%
نامَیِّن			۶٫۱%

ایسلند ِکشور ۳۱۳٬۳۷۶ نفر جمعیت دانّه که وشون ِسِنِّ میونگین ۳۴٬۵ سال هسته. زنان این کشور دله ۸۲٫۶۲ سال زندگی وسّه امید دارنه و مردان ۷۸٫۳۳ سال.

فرهنگ

شمال کشورون ِرییس‌جمهورون که سال ۲۰۱۰ هِدی جه عکس بَییتنه؛ یوهانا سیگورداردوتیر (ایسلند ِنخست‌وزیر) وسطی هَسته.

ایسلند ِفرهنگ وایکینگون جه قرن نهم گادِر جه رِسِنه. ایسلندی‌ها شه تیر و تِبار جه افتخار کانّه و شه شجره‌نومه‌ئون ره دارنه که وشون ِتِبار نروژی وایکینگون جه رِسِنه. ایسلندی زوون هم وایکینگون ِزوون یعنی قدیمی نورس جه نزدیک هسته و ایسلندیون بتونّه راحت نورسی قدیمی بنویشته‌ئون (ساگایا واری) ره بَخوندِن.

این کشور ِمردمون ِحقوق خله نزدیک هسته و زنان و مردان ِحقوق فرق نَکانده. سال ۲۰۱۳ گانّه که ایسلند دله، که ارتش هم نِدانّه، جرم و جنایت ِآمار خله کم هَسته و ونه سیاسی-اقتصادی ثبات وه ره اتا باثبات کشور هاکِرده. سال ۲۰۱۳ اولین‌بار وسّه این کشور دله ات نفر پلیس جه مسلحانه درگیری پیدا هاکِرده و اینتی بَمرده.

منابع

• آفتاب ۱.
• آفتاب ۲.
• همشهری آنلاین.

• Harlow, Cathy, Iceland, Hunter Publishing Inc, ISBN ۱-۸۴۳۰۶-۱۳۴-۱، pages ۱۶-۱۷.
• Wikipedia contributors, "Iceland," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Iceland&oldid=494521229 (accessed May 27, 2012).