کیوس گوران: نسخه‌ئون ِفرق

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
کوهنه‌تر دچی‌ین ←ته‌رنه دأچیه‌ن ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز "چـیـزونی که محک (Talk) دأچـیـه ده‌گـه‌ره‌س بـأیـه هـأمونـتـایی که Luckas-bot ای وألگ ده‌لـه، پـایـانی ب
بدون خلاصۀ ویرایش
بند ۱: بند ۱:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
[[پرونده:کیوس.jpg]]
* ایسم ئو فامیلی : کیوس(کیوز) گوران
| نام = کیوس گوران
| تصویر = Guran.ciyos2.jpg
* موتولد : ۱۳۱۷/۰۳/۰۷
| توضیح تصویر = تصویر کیوس گوران
* محل کنارهکتن : [[سوادکوه]]
| نام اصلی = کیوس گوران اوریمی
* تحصیلات : لیسانس
| زمینه فعالیت = شاعر، خووننده، نویسنده و روزنومه‌نویس
* وضعیت : موتاهل
| ملیت = {{پرچم ایران}} ایرانی
* ساکن : [[ساری]]
| تاریخ تولد = ۷ خرداد ۱۳۱۷ هجری شمسی
* آثار هونری مونتشر بیی :
| محل تولد = [[اوریم]] [[سوادکوه]] در [[استان مازندران]]
مازرون 1
| والدین = میرزداش
مازرون 2
| محل زندگی = [[ساری]]
چل سال عاشقی
| مختصات محل زندگی =
==تبار==
|در زمان حکومت = [[ممرضاشاء|پهلوی دوم]] و [[ایران|جوموری ایسلامی]]
وه شه آخرین کاست دله بائوته که از تبار [[باوندیون]] هسته و ونه پی‌یر [[هژبر]] جه همدست بی‌یه. وه ادعا هکرده که تونسته ئیران ره بیره ولی نخاسته این کار ره هاکنه البته اینجه ات کم هم غلف هکرده چون هچکادوم از باوندیون با اون همه قودرت نتونستنه ئیران ره بیرن ای وه خاسته ئیران ره تا عیراق بدون تفنگ بیره؟
| نام دیگر = کیوز
|لقب = مل‌داش، هم‌ولایتی
| پیشه = خووننده، نویسنده و روزنومه‌نویس
| سال‌های نویسندگی = ۱۳۴۰ جه تا [[اسا]]
|سبک نوشتاری =قصیده، غزل، دوبیتی، مثنوی، نیمایی و امیری به [[مازرونی]]
|تخلص = کیوس
| همسر =لیلی (ملقب به '''زلیخا''')
|تحصیلات =[[ئو|لیسانس هیدرولوژی منابع ئو]]
|علت شهرت =شعر [[مازرونی|تبری]] باتِن
|امضا =
}}


'''کیوس گوران اوریمی''' معروف به '''کیوس''' (۷ خرداد ۱۳۱۷ هجری شمسی برابر با ۲۸ می ۱۹۳۸ [[اوریم]] ِ[[سوادکوه]]، [[مازرون]]، [[ایران]] دله) شاعر، خووننده، نویسنده و روزنومه‌نویس [[مازرونی]] هسته. وه پایه‌گذار شعر انتقادی و اجتماعی مازرونی امه عصر دله بی‌یه.<ref name="mazennume1"> {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10524|عنوان=چل سال عاشقی|زبان=فارسی و تبری|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}</ref> کیوس اتا خانواده‌ی دله دنیا بمو که ونه پی‌یر '''میرزداش''' بی‌یه و مخالفون حکومت [[پهلوی]] جه بی‌یه که اون گادر [[مازرون]] دله دَیینه و دوران وچگی کیوس گوران، ونه پی‌یر به عنوان [[سیاسی زندونی]] بی‌یه.<ref name="mazennume3">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V681|عنوان=تا نفس دارمه، ته وسه زمبه دم|زبان=فارسی|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}</ref>

وه پس از بگذرونی‌ین تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستون مازرون دله، را دکته بورده [[تهران]] و بیتن مدرک پزشکی وسّه تبریز دله امتحان هدائه که مردود اعلام بیّه. سپس جلوی دمباله هدائن تحصیل ره ونسه بیتنه و بائوتنه که ۱۰سال ننشنه که ایران دله درس بخونده. همینسه [[هلند]] را ره پیش هایته ولی پس از مدتی اعلام بیّه که وزارت علوم مدرک هدائه‌بَیی دانشگاه هلندی ره هم قبول نکانده. کیوس گوران هم به ایران وردگردسته.<ref name="mazennume3" />

کار مطبوعاتی ره با روزنومهٔ اقتصادی بورس [[تهران]] دله شروع هاکرده و سپس به روزنومهٔ تهران جورنال، که روزنومهٔ انگلیسی‌زوون موسسهٔ اطلاعات بی‌یه<ref name="bn">{{یادکرد وب|نشانی=http://bashgah.net/fa/content/print_version/7967|زبان=فارسی|عنوان=اشتهای پایان ناپذیر|ناشر=باشگاه اندیشه}}</ref>، بورده. پس از مدتی '''محرمعلی خان''' (مأمور سانسور ِاخبار زمون [[ممرضاشاء|پهلوی دوم]]) انتشار بیّن ونه بنویشته‌ئون جلو ره بَییته، وه ات گادر مجبور بَیی‌یه [[ترک تحصیل]] هاکنه و ونه کار باعث بیّه که به جنوب کشور بوره.<ref name="dw">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4639161,00.html|عنوان=کیوس گوران: شعر من همه‌اش فریاد است|زبان=فارسی|نویسنده=داود خدابخش|نویسندگان دیگر=رضا نیکجو|ناشر=[[دویچه وله]]|تاریخ=۲۰۰۹/۹/۵}}</ref>

وه اسا به زوونای [[مازرونی]] و [[فارسی]] شعر گانه<ref name="dw" /> و تااسا سه‌تا آلبوم با اسم‌ئون «[[مازرون۱|مازرون]]»، «[[مازرون۲|مازرون۲]]» و «[[چل سال عاشقی]]» منتشر هاکرده.<ref name="mehrava">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrava.com/index.php?option=com_artists&task=view&id=37&Itemid=66|زبان=فارسی|عنوان=کاست‌ئون کیوس گوران|ناشر=مهرآوا}}</ref>

کیوس گوران به همراه سرایش شعر، همکاری مطبوعاتی ره جدی‌تر با نشریات محلی [[تبرستون]] دمباله دنه و سرمقاله‌ئون بعضی هفته‌نومه‌ئون ره نویسنه.<ref name="dw" /> وه بیماری گوش-مغزی بَییته و همینسه [[غول]] بیّه و اسا به کومک لوخوونی بقیه جه ارتباط دانّه.<ref name="dw" /> <ref name="mazennume3" />

== زندگی ==
=== وچگی و تحصیلات ===
کیوس گوران اوریمی تاریخ ۷ خرداد ۱۳۱۷ هجری شمسی برابر با ۲۸ می ۱۹۳۸ میلادی [[اوریم]] [[سوادکوه]] [[مازرون]] دله دنیا بموئه. ونه نوم، '''کیوس'''، اتا [[مازرونی|تبری]] اسم هسته که از قباد ِریکا، ساسانی‌شاء، اسم جه بَییته بیّه<ref name="dw" /> که سرسلسلهٔ [[باوندیون|سلسله‌ی باوندیون تبرستون]] هسته.<ref>مازرون و استرآباد، [[رابینو|هاسنت لویی رابینو]]، ترجمهٔ [[وحید مازرونی]]، انتشارات علمی و فرنگی، صفحهٔ ۲۰۲</ref> '''گوران''' (ونه فامیلی) هم کلمهٔ '''گبران''' جه بَیته بیّه که اثر مرور زمون تغییر پیدا هاکرده به گوران. گبران به معنی [[زرتشت|زرتشتیون]] هسته. مردم گوران زرتشتیونی هستنه که پس از تغییر دین مردم ایران به [[اسلام]]، هنتا تغییر دین ندانه.

وه شه نسب و نام‌خانوادگی درباره گاته:
{{نقل قول|شه فامیلی جه همنده شر دومبه که وشون اتا گت طایفونه و [[کردستون]] و [[لرستون]] و [[اصفهان]] دله دکلستونه و گویا [[بهرام گور]] ِزک و زا هستنه که به تبعید اینجه و اونجه بوردنه. ایضاً فرقه‌ای کردستون دله هم دره.

مه مار '''پری‌دخت اَرفه‌کوه''' بی‌یه و ونه نسب به امیر دوران، [[امیرمؤید سوادکوهی]]، رسی‌یه و بدین شکل وه هم [[باوندیون]] [[ساسانیون|ِساسانی‌تبار]] جه بی‌یه.

اما ونه عمر به سه دهه نرسی‌یه که زمون بزائن ِپنجمین وچه، بمرده... و مه ره که ونه گت وچه بیمه ره ده سالگی گادِر داغ‌دار هاکرده. بمردن مه مار، هوهو زن کوی و کوچه هاکرده مه ره و ونه درد ِآخر وسّه هسته که هنتا مه رُباب دل دائم‌النغموئه.<ref name="CESME">{{یادکرد|نویسنده=مجلهٔ چشمهٔ توسعه|مقاله=گفتگو با استاد کیوس گوران اوریمی|نشریه=چشمهٔ توسعه|شهر=ساری|صفحه=۳و۴|تاریخ=۱۴تیر ۱۳۹۰}}</ref>}}

اوایل سالای وچگی کیوس گوران، ونه پی‌یر که «'''میرزداش'''» نوم داشته و از مخالفون نظام حکومتی [[ممرضاشاء|پهلوی دوم]] بی‌یه، به عنوان زندونی سیاسی محبوس بیّه.<ref name="mazennume3" />

وه شه پی‌یر درباره گانه:
{{نقل قول|هر گادِر امونه که امه پی‌یر، میرزداش، ره بورن، اما برمه کاردمی و شونگ و شیدا کاردمی. به قول مه پی‌یر همون‌گادِر امه مبارزات سیاسی شروع بیّه. هیچ‌‌زمون نتونسمی با سیستم کنار بِییم. مه ره وردنه پاسگاه ژاندارمری و مه چش پلی، مه پی‌یر ره شلاق زونه.<ref name="mazennume3" />}}

وه وچگی دله [[حاجی‌کلا]] دله دَیی‌یه. این روستا که حاشیه غربی روخنه تالار قرار داشته، مدرسه‌دار بی‌یه و بنابرین وه تحصیلات ابتدایی ره [[کفشگرکلا|روستای کفشگرکلا]] دله شروع هاکرده. سال پنجوم ابتدایی، به الزام دمباله هدائن درس وسّه به شاهی ([[قائم شهر]]) بورده و بتونسته شه دیپلم ره رشته طبیعی دله بَیره. وه خاسته رشته پزشکی دله درس بخونده پس بورده تهران و مقدمات ره شرکت هاکردن امتحان وسّه فراهم هاکرده. با چن نفر از رفیقون عازم [[تبریز]] بیّه تا آزمون پزشکی این شهر دله شرکت هاکنه. وه این آزمون دله موفق نیّه و کیوس ره درحالی‌که نمره قبولی داشته، مردود هاکردنه.<ref name="mazennume3" /> کیوس هم پیگیری هاکرده و بخاسته که وه ره فهرست قبول بَیی‌ئون دله بنویسن. ولی به وه بائوتنه که «بلشویک‌ها وچون نَونه پزشکی بخوندن». سپس سال۱۳۳۹ با رییس دانشکدهٔ علوم گپ زوئه که وقتی وه ره صدا کارده رییس دانشکده فرار هاکرده و بعدها وه ره بائوتنه که ده سال حق درس بخوندستن ندانّه چون خاسته وه ره ترور هاکنه.<ref name="mazennume3" />

=== پیش از انقلاب تهران دله ===
وه پس از اون که نتونسته رشتهٔ پزشکی ره دمباله هاده، به [[تهران]] وردگرسته و کار مطبوعاتی ره با '''روزنومهٔ اقتصادی بورس''' سال۱۳۴۰ [[تهران]] دله شروع هاکرده.<ref name="mazennume2">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10952|عنوان=بخون بخون، ته هم‌زوون منمه، من|زبان=فارسی|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}</ref>

ات‌دفعه کیوس گوران انجام اتا مصاحبه وسّه روزنامهٔ بورس جه به بانک کار بورده اونجه، مسئولیت '''روابط عمومی ِبانک''' با [[قاسم لاربن]] بی‌یه. لاربن وه ره بائوته که روزنومهٔ بورس ره ول هاکنه و بوره [[اطلاعات]] دله.<ref name="mazennume3" /> وه پس از اون به [[اطلاعات|روزنامهٔ تهران جورنال (اطلاعات اسایی)]] بورده و پس از مدتی بخاسته که بتونه هفته‌نومهٔ اطلاعات دله هم بنویسه ولی '''محرمعلی خان''' که مسئول [[سانسور]] اخبار اون زمون بی‌یه نی‌یشته که وه شه کار ره هاکنه.<ref name="dw" /> وه اواسط دهه ۱۳۴۰ه‍.ش. به عنوان کارشناس [[ئو|هیدرولوژی منابع ئو]] به [[لرستون]] بورده.<ref name="mazennume2" /> سال ۱۳۴۱هجری شمسی [[اهواز]] دله و به سفارش دکتر پیراسته، ادارهٔ ئو و خاک [[خوزستان اوستان|خوزستون]]، که ون‌کار مطالعه رژیم رودخانه‌ئون سر بی‌یه، دله مشغول به کار بیّه.<ref name="mazennume3" />

وه همین ایام به اتا از دانشگاه‌ئون [[هلند]] بورده تا مدرکی اونجه بَیره و بئه<ref name="mazennume3" /> ولی به دلیل سابقه‌ی مبارزاتی که ون پی‌یر داشته، وزارت امور خارجه به وه اعلام هاکرده که ونه مدرک، وزارت علوم دله قبول نوانه. این زمون دانشکده به وه بائوته که فقط در صورت قبول‌هاکردن تابعیت اتا از ملل [[بولیوی]] یا [[مصر]] و سپس دمبال هاکردن زندگی [[هلند]] دله بتونده شه تحصیلات ره ادامه هاده. برهمین اساس وه شه درس ره نصفه‌نیمه بی‌یشته و به [[ایران]] وردگرسته.<ref name="CESME" /> <ref name="mazennume3" />

=== پس از انقلاب و فعالیات هنری ===
[[پرونده:Guran.ciyos1.JPG|170px|چپ|بندانگشتی|اتا تصویر کیوس گوران جه]]
وه به علت مشکلات زیادی که نویسندگی و کار مطبوعات دله داشته، تصمیم بیته شه شعرها ره به صورت کاست صوتی و با شه صدا منتشر هاکنه. وه آخرسری سال ۱۳۷۸ه‍.ش. بتونسته کاستی با اسم [[مازرون۱|مازرون]] ره توسط انتشارات ِفرنگخنه مازندرون پخش هاکنه. <ref name="mazennume1" /> <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrava.com/index.php?option=com_products&task=view&id=21|عنوان=شناسنامهٔ اینترنتی مازرون۱|ناشر=مهرآوا|تاریخ بازدید=۱۳ژوئیه ۲۰۱۱}}</ref> پس از ۴سال هم اقدام به پخش کاست مشابهی به اسم مازرون۲ هاکرده.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrava.com/index.php?option=com_products&task=view&id=22|عنوان=شناسنامهٔ اینترنتی مازرون۲|ناشر=مهرآوا|تاریخ بازدید=۱۳ژوئیه ۲۰۱۱}}</ref> که با استقبال زیادی روبرو نگشت.<ref name="mazennume1" />

اسفند سال۱۳۵۶ ونه گوش مریض بیّه. وه ابتدا به دکترون ساری مراجعه هاکرده. تشخیص بیماری نادر گوش-مغزی ''(به انگلیسی: Meniere)'' هدائه بیّه و وه بورده تهران، اما اونجه هم بائوتنه که این بیماری معالجه‌ای ندانّه. ات‌ماه بعد عازم [[بریتانیا]] بیّه. اینگیلیس دله هم تشخیص دکترای ایرانی ره تائید هاکردنه. اتا از دکترای بریتانی وه ره باته که این بیماری ره بنشنه تحت کنترل بَییتن و لازم هسته که حداقل سه ماه [[لندن]] دله دَواشه. ولی وه قبول نکارده و به [[ایران]] وردگرسته. اما تشدید وضع منتهی به سرگجه‌ئون دَوَرانی وحشتناک بیّه، نهایتاً کیوس گوران [[تهران]] دله به جراحی گوش رضایت هدائه و شه راست‌وری گوش ره اینتی بیّه که کاملأ غول هاکرده تا در نتیجه سرگجه‌ئون وه ره ول هاکنن. یک سال نگذشته که چپی گوش هم به همین مرض دچار بیّه و سفرش به [[اروپا]] و حتی [[امریکا]] نتیجهٔ کاملی نداشته. وه در حال بهبود بی‌یه که به علت فشار عصبی، شه شنوایی ره به طور کامل از دست هدائه.<ref name="CESME" />

این زمون به صورت نامرتب برخی نشریات محلی مازندرون دله از جمله '''پیام مازرون'''، '''نهضت شومال''' و '''کایر''' و '''پیام مستضعفون''' و '''زنگ تاریخ''' دله مقالاتی نوشته و گاهی اشعاری ره این نشریات دله پخش کارده.<ref name="mazennume3" /> <ref name="mazennume2" /> آخرسری اسفند سال ۱۳۸۸ کاست دیگه‌یی به نوم '''[[چل سال عاشقی]]''' ره توسط '''انتشارات مهرآوا''' پخش هاکرده. این بار دیسک‌ئون سی‌دی ِحاوی صدای کیوس با کتابچهٔ شعرها و ترجمه‌ی فارسی همراه بینه.<ref name="mazennume1" />

=== خانواده کیوس گوران ===
کیوس گوران سال۱۳۳۹ با اتا از شه رفیقون انجمن ایران و آمریکا دله به مرور و مطالعه [[انگلیسی زبون|انگلیسی]] تن‌هدا و هفته‌ای ره به عنوان مهمون اونان سره دله بموندسته، طول اون هفته اتا سیو چادری زنا بموئه اون سره دله که داغ بدی‌یه شه مردی بی‌یه و کیوس جه بخاسته بوره وشون سره دله و ونه وچون ره [[انگلیسی]] درس هاده. وه همینتی که اونان ره انگلیسی درس دائه، اون خانواده دله اتا از وچون عاشق یکی از دخترانشان،بیّه که لیلی ایسم داشته و ونجه بخاسته که همدیگه جه [[ازدواج]] هاکنن. به رغم مخالفت‌ئون خانواده‌ی دِسو، این دِتا تاریخ ۱۶اسفند ۱۳۴۲ ازدواج هاکردنه.<ref name="CESME" /> اسا حاصل این ازدواج دِتا کیجا بیّه که اتا از وشون [[اروپا]] دله دره. <ref name="mazennume3" />

== آثار ==
کیوس گوران به دِتا زوون '''[[مازرونی]]''' و '''[[فارسی]]''' شعر گانه<ref name="dw" />؛ ولی دوس ندانّه که ونه فارسی شعرون انتشار پیدا هاکنن.<ref name="mazennume2" /> ونه مازرونی شعرون تااسا سه‌تا آلبوم دله منتشر بَینه. کیوس شعرون ویشتر قالبای غزل، قصیده، مثنوی، نیمایی و دِبیتی درون هستنه. وه دلیل معروف بیّنش ره شه آثار ره تنوع دونده که سبک شعری دله هدائه. ونه اشعار خله بانشاط‌تر از دیگه شعرون تبری هستنه چون وه تلاش هاکرده تا به جای «شِکوه» و «ناله» شعرای موزون و ترانه‌وار جه کار بزنه.<ref name="dw" />

=== انگیزه ===
پیش از حمله [[موغولئون|موغول]]، تبری زوون ِ[[مازرونی ادبیات|ادبیات]] خله پربارتر بی‌یه و همینسه قالب‌ئون شعری زیادی جه استفاده بی‌یه و حتی گاه عده‌ای از شعرا سبک جدیدی شه شعر وسّه درس کاردنه. ولی با حملهٔ موغولون به [[تبرستون]] و نابودی [[باوندیون]] ِ[[اسپهبدیه چله]]، شعرا انگیزهٔ شعر باتِن ره از دس هدانه و اغلب کتبی که کتابخنه‌ئون دله وجود داشته ره موغولون تش دکشینه و این پیشینهٔ ادبی از بین بورده. پس از اون هم با شروع جنگای داخلی تبرستون، مجالی شعر باتِن وسّه دنیبی‌یه، البته این دوره هم اشعاری زیبایی [[قطب رویانی]] جه ویمبی، که نشون از نفرت شعرای اون دوره از جنگ داشته. هم زمون با دورهٔ [[صفویون]] دِبیتی بین شاعرون تبری‌سرا رواج بیّه و شاعرونی مثل [[امیر پازواری]] و [[طالب آملی]] شروع به شعر باتن به این قالب هاکردنه. پس از اون هم با تقلید از اشعار امیر پازواری، عده‌ای که به '''امیری‌خوون''' معروفنه، شروع به بائوتن اشعاری قالب امیری دله هاکردنه.<ref>{{یادکرد|کتاب=ادبیات مازندران|نویسنده=[[دکتر زین العابدین درگاهی]]|ناشر= رسانش|سال=1389|زبان=فارسی|شهر=تهران}}</ref>

کیوس گوران امه دوره دله دِباره شعرون مازرونی ره با نوعی طراوت و تنوع مواجه هاکرده. ونه اشعار دله خله از سبک‌ها هارشی‌یه وانّه.
کیوس گوران شه انگیزه درباره گاته:
{{نقل قول|من بمومه [[مازرونی]] شعر ره اون شکل دِ بیتی جه دربی‌یاردمه. اعتقاد داشتمه تبری شعر هم بتونده غزل یا قصیده بائه، مثنوی بائه، و دِ‌ بیتی هم بائه و اینکه شعر مازرونی گذشته، همون دِبیتی‌ئون معروفش، فقط شِکوه بی‌یه و غالباً شکوهٔ عاشقانه یا ظلم عاشق و معشوق مطرح بی‌یه و یا ظلم ارباب و رعیت. همیشه این دِتا بینه. بعد من بمومه و باتمه مثلاً آقا بییم باریم ئو چه گل بیّه، برگ چه زرد بیّه، چی بکانیم اون زمستون وسّه که گاز قطع وانه، چه بکانیم با خانی که هیچ‌گادر اون عاج خانی جه جـِر نوانه. این دُم‌کلفت‌ها که گانّه، دمُشون ره کاجه کلفت هاکردنه! و من همهٔ اینا ره به غزل و قصیده بَوردمه که البته خمی هم به ابرو بموئه و اوقات زیادی تلخ بیّه که چچی سه اینتی تلخ و گزنده و به تعبیر بعضی‌ئون گانّه، «'''عجب طنز تلخی'''» که اما گامبی، «'''عجب حقیقت شیرینی'''».<ref name="dw" />}}

=== کاست‌ها ===
[[پرونده:Volume Mazeron1 Cassette.jpg|thumb|80px|left| <small>جلد آلبوم مازرون۲</small> <ref name="dw" />]]
کیوس گوران تا اسا شه شعرا ره به مازرونی زوون ۳مجموعه دله منتشر هاکرده. این ۳مجموعه به ترتیب با نام‌های «[[مازرون۱|مازرون۱]]»، «[[مازرون۲]]» و «[[چل سال عاشقی]]» پخش بینه. نخستین اثر وه مازرون نوم داشته و موجب بیّه تا کیوس به پشتیبانهٔ اونتا، شه کاست دوم ره با نام مازرون۲ منتشر هاکنه؛ ولی این مجموعه با استقبال روبرو نیّه و موسیقی انتخابی و شعر با هم سازگار نَینه و تنظیم‎ئون به شعرها نخاردنه.<ref name="mazennume1" /> سومین آلبوم اشعار کیوس پس از وقفه‌ای چن ساله بازار دله بمو و این یکی هم با استقبال مواجه بیّه.
چل سال عاشقی بر خلاف دِتا آلبوم اولش، که توسط فرنگخنه مازرون پخش بَینه، از سوی انتشارات مهرآوا جه منتشر بیّه. انتشارات مهرآوا همراه با مجموعهٔ آثار، کتابچه‌یی هم پخش هاکرده که شامل متن ترانه‌ئون و ترجمه‌ها به [[فارسی]] بینه.<ref name="mazennume1" />

{|۷۵٪ class="wikitable" width=""
|- bgcolor="#efefef"
!آلبوم
!شعر
!ویژگی‌ئون
!ترانهٔ دله دکته
!زمون
!width="۸۰"|توضیحات
|-
| rowspan="6"| '''[[مازرون۱]]'''||'''مازرون'''||وصف|| rowspan="16"|ترانه‌ئون گروه شواش|| rowspan="6"|جمعأ ۶۰ دقیقه||وصف طبیعت و زیبایی‌ئون تبرستون
|-
|'''آقا مدیر'''||داستان تمثیلی||داستان مدیری که ابتدا روستا دله درس دائه ولی با تغییرنظام آموزشی وه شهر بورده و مدتی بعد بازنشسته بیّه و کنج اتاق دکته و مریض بیه.
|-
|'''دادخواهی'''||وصف و نقد||وصف حال کنونی جامعه و انتقاد از بعضی سنگ‌اندازی‌ئون
|-
|'''دشمن دانا…'''||طنز سیاسی|| rowspan="2"|هجو ابیات و نقد به شکل طنز
|-
|'''توانا بود…'''||طنز و نقد
|-
|'''تعزیه'''||داستان تمثیلی||داستانی اتا مردی جه که درحال تعزیه نقش امام‌حسین ره داشته و درعین حال شمر ره واقعأ بکُاشته چون اینتی گاته که اون مردی واقعأ شمری هسته که امروزه هم وجود دانّه.
|-
| rowspan="10"| '''[[مازرون۲]]'''||'''مرد نکونام'''||تمثیلی|| rowspan="10"|جمعأ ۶۰ دقیقه||
|-
|'''مه تجن'''||وصف||یاداوری اوضاع مردمان دورانای گذشته
|-
|'''پییز'''||وصف/تمثیلی||
|-
|'''ته صدا'''||تمثیلی||
|-
|'''داغ ویشه'''||داستان تمثیلی||
|-
|'''نواجش'''||غمناک||اتا مازرونی نواجش هسته
|-
|'''بهار'''||وصف||وصف هاکردن حال و هوای بهار
|-
|'''ترک مشق و دفتر'''||داستان||داستانی زندگی کیوس گوران جه
|-
|'''در سوگ آق مدیر'''||داستان تمثیلی||ادامهٔ داستان زندگی آق مدیر آلبوم مازرون۱جا
|-
|'''شعر عاشقانه'''||رمانتیک||وصف عشق دید شاعر جه
|-
| rowspan="5"| '''[[چل سال عاشقی]]'''||'''چل سال عاشقی'''||وصف||'''ورف سما''' و [[نجما مازندرانی|نجما]]||۱۳:۰۰||وصف چل سال زندگی ِکیوس گوران
|-
|'''مشتی برارجان'''||داستان تمثیلی||صبح بهار||۲۰:۵۶||کیوس گوران این شعر ره شه اتا رفق سه باته که پس از بازنشستگی به اروپا بورده تا شه وچه پلی بمونده.
|-
|'''برمه بکن'''||انتقادی||همدم جان||۷:۲۰||انتقاد گوران از وضع کنونی و همدردی وه با مردم
|-
|'''من و مه دل'''||نقد سیاسی||لالایی||۷:۱۵||انتقاداتی از سیاست‌ئون غلط
|-
|'''مازرون'''||وصف||وطن||۸:۳۰||وصف طبیعت و زیبایی‌ئون تبرستون
|}

=== خصوصیات اشعار ===
قالب اشعار گوران برخلاف دیگه شاعرون مازندرونی، خله متنووعه و پر از آرایه‌ئون ادبی هسته. وه قالب‌های [[غزل]]، [[قصیده]]، [[مثنوی]]، [[نیمایی]] و دِ‌ بیتی ره استفاده کانده. ونه اشعار دله که اکثرأ به صورت طنز و تمثیلی هستنه، بنشنه به‌راحتی مضامین بسیاری ره پیداهاکردن، وه انتقادات زیادی ره هم به همین شکل گانه.<ref name="dw" />

ونه اشعار دله کمتر از واژه‌ئون دخیل فارسی استفاده وانه و اغلب دستور تبری زوون هم پایداره. استعاره بَیتن از ابزار و وسایل زندگی گذشتگون یا طبیعت مازندرون، به اوضاع کنونی جامعه و سیاست‌ئون حکومتی موجب قشنگ بیّن وه وانه. همینتی گوران بنویشته‌ئون دله اغلب طنز چش خانّه و تقریبأ این طنز ره همه‌جا بنشنه پیدا هاکردن.<ref name="mazennume1" />

=== نمونه آثار ===
<div style="float: left; margin: 1em 1em 0 0; padding: 0.5em; background: #fffff4; border: 1px solid #ddddbb; width: 400px;">
'''ترجمهٔ شعر ِزوون‌درازی''':

وقتی خامبه حرف دل بزنم نیمه مجاز

وختی که شونی زمر تا بییرم زوون ره گاز...

مر کلاغ چینده ممیز،انه خط زنده مه شعر

چنده اینجه بکشم مميز وشیل ناز؟!

اینجه هرکس سراده شسه کیجاجان راحته

د کرور چاپ بونه شعر بی‌جواز و باجواز...<br />
</div>

این ترجمه مربوط به شعر انتقادی کیوس گوران هسته که '''زوون درازی''' اسم داشته و آلبوم [[چل سال عاشقی]] دله دَیی‌یه. این شعر به علت گذر از سانسور، کتابچهٔ چل سال عاشقی دله با اسم «حرف دل» عنوان بیّه و بر خلاف دیگر اشعار ترجمه نیّه. زوون درازی انتقادی به سانسور هاکردن اشعار و ترانه‌ها ایران دله هسته.<ref name="mazennume1" />

== جوایز ==
تا اسا مراسم زیادی کیوس گوران جه تجلیل بیّه که بعضی از وشون عبازتنه از:

* برگزیدهٔ اولین همایش صدا و سیمای تبرستون انتخاب مشاهیر مازندرون دله
* انجمن ادبی مازندرون
* انجمن فرنگی تلارپه
* فرنگخنهٔ مازرون
* مرکز فرنگی−هنری پارپیرار (دِ سال پیاپی)
* جشنوارهٔ هلی تی‌تی
* انجمن فرنگی شلاب بابل<ref name="dw" /> <ref name="mehrava" />

== منابع ==
* کتابچهٔ چل سال عاشقی؛ نویسنده: کیوس گوران، نشریه مهرآوا.
* {{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw-world.de/dw/article/0,,4639161,00.html|عنوان=کیوس گوران: شعر من همه‌اش فریاد است|زبان=فارسی|نویسنده=داود خدابخش|نویسندگان دیگر=رضا نیکجو|ناشر=[[دویچه وله]]|تاریخ=۲۰۰۹/۹/۵}}
* {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10524|عنوان=چل سال عاشقی|زبان=فارسی و تبری|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}
* {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mazandnume.com/?PNID=V10952|عنوان=بخون بخون ته هم زوون منم من|زبان=فارسی|ناشر=مازندنومه|تاریخ بازدید=۱۳۸۹/۳/۸}}
* {{یادکرد وب|نشانی=http://www.mehrava.com/index.php?option=com_artists&task=view&id=37&Itemid=66|زبان=فارسی|عنوان=کاست‌های منتشرشدهٔ کیوس گوران|ناشر=مهرآوا}}

== پانویس ==
{{پانویس}}

== پیوند به بیرون ==
{{تلمبار-رج|Goran}}

* [http://www.mehrava.com/index.php?option=com_content&task=view&id=258&Itemid=62 متن مصاحبهٔ مجلهٔ چشمهٔ توسعه با کیوس گوران در سایت مهرآوا]
* [http://www.mazandnume.com/?PNID=C دانلود چند ترانهٔ کیوس گوران در پادکست ِمازندنومه]
* [http://www.facebook.com/pages/کیوس-گوران/151468734896216?v=info صفحهٔ شخصی «کیوس‌گوران» در فیس‌بوک]

{{کیوس گوران}}
{{باوندیون شائون}}
{{باوندیون شائون}}


{{ترتیب:گوران، کیوس}}
[[رج:مازرون شاعرون]]

[[رده:کیوس گوران|*]]
[[رده:مازرون شاعرون]]
[[رده:گت مردمون سوادکوه]]


[[fa:کیوس گوران]]
[[fa:کیوس گوران]]

دچی‌یه‌ئونی که ‏۲۹ آگوست ۲۰۱۱، ساعت ۱۱:۰۳ جا دکتنه

کیوس گوران
شخصی معلومات
تولد
ویکی دیتا دله ونه دیتائون ره هارشین (85 سال)
اوریم (en)ویکی دیتا دله ونه دیتائون ره هارشین
لقب
مل‌داش، هم‌ولایتی
ملیت
Flag of Iran ایرانی
مدرسه
زوونی که گپ زوئه
حرفه
خووننده، نویسنده و روزنومه‌نویس
همسر
لیلی (ملقب به زلیخا)

دچی‌ین - کد دچی‌ین - آیتم دچی‌ینشابلون خَوِری

کیوس گوران اوریمی معروف به کیوس (۷ خرداد ۱۳۱۷ هجری شمسی برابر با ۲۸ می ۱۹۳۸ اوریم ِسوادکوه، مازرون، ایران دله) شاعر، خووننده، نویسنده و روزنومه‌نویس مازرونی هسته. وه پایه‌گذار شعر انتقادی و اجتماعی مازرونی امه عصر دله بی‌یه.[۱] کیوس اتا خانواده‌ی دله دنیا بمو که ونه پی‌یر میرزداش بی‌یه و مخالفون حکومت پهلوی جه بی‌یه که اون گادر مازرون دله دَیینه و دوران وچگی کیوس گوران، ونه پی‌یر به عنوان سیاسی زندونی بی‌یه.[۲]

وه پس از بگذرونی‌ین تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و دبیرستون مازرون دله، را دکته بورده تهران و بیتن مدرک پزشکی وسّه تبریز دله امتحان هدائه که مردود اعلام بیّه. سپس جلوی دمباله هدائن تحصیل ره ونسه بیتنه و بائوتنه که ۱۰سال ننشنه که ایران دله درس بخونده. همینسه هلند را ره پیش هایته ولی پس از مدتی اعلام بیّه که وزارت علوم مدرک هدائه‌بَیی دانشگاه هلندی ره هم قبول نکانده. کیوس گوران هم به ایران وردگردسته.[۲]

کار مطبوعاتی ره با روزنومهٔ اقتصادی بورس تهران دله شروع هاکرده و سپس به روزنومهٔ تهران جورنال، که روزنومهٔ انگلیسی‌زوون موسسهٔ اطلاعات بی‌یه[۳]، بورده. پس از مدتی محرمعلی خان (مأمور سانسور ِاخبار زمون پهلوی دوم) انتشار بیّن ونه بنویشته‌ئون جلو ره بَییته، وه ات گادر مجبور بَیی‌یه ترک تحصیل هاکنه و ونه کار باعث بیّه که به جنوب کشور بوره.[۴]

وه اسا به زوونای مازرونی و فارسی شعر گانه[۴] و تااسا سه‌تا آلبوم با اسم‌ئون «مازرون»، «مازرون۲» و «چل سال عاشقی» منتشر هاکرده.[۵]

کیوس گوران به همراه سرایش شعر، همکاری مطبوعاتی ره جدی‌تر با نشریات محلی تبرستون دمباله دنه و سرمقاله‌ئون بعضی هفته‌نومه‌ئون ره نویسنه.[۴] وه بیماری گوش-مغزی بَییته و همینسه غول بیّه و اسا به کومک لوخوونی بقیه جه ارتباط دانّه.[۴] [۲]

زندگی

وچگی و تحصیلات

کیوس گوران اوریمی تاریخ ۷ خرداد ۱۳۱۷ هجری شمسی برابر با ۲۸ می ۱۹۳۸ میلادی اوریم سوادکوه مازرون دله دنیا بموئه. ونه نوم، کیوس، اتا تبری اسم هسته که از قباد ِریکا، ساسانی‌شاء، اسم جه بَییته بیّه[۴] که سرسلسلهٔ سلسله‌ی باوندیون تبرستون هسته.[۶] گوران (ونه فامیلی) هم کلمهٔ گبران جه بَیته بیّه که اثر مرور زمون تغییر پیدا هاکرده به گوران. گبران به معنی زرتشتیون هسته. مردم گوران زرتشتیونی هستنه که پس از تغییر دین مردم ایران به اسلام، هنتا تغییر دین ندانه.

وه شه نسب و نام‌خانوادگی درباره گاته:

« شه فامیلی جه همنده شر دومبه که وشون اتا گت طایفونه و کردستون و لرستون و اصفهان دله دکلستونه و گویا بهرام گور ِزک و زا هستنه که به تبعید اینجه و اونجه بوردنه. ایضاً فرقه‌ای کردستون دله هم دره.

مه مار پری‌دخت اَرفه‌کوه بی‌یه و ونه نسب به امیر دوران، امیرمؤید سوادکوهی، رسی‌یه و بدین شکل وه هم باوندیون ِساسانی‌تبار جه بی‌یه.

اما ونه عمر به سه دهه نرسی‌یه که زمون بزائن ِپنجمین وچه، بمرده... و مه ره که ونه گت وچه بیمه ره ده سالگی گادِر داغ‌دار هاکرده. بمردن مه مار، هوهو زن کوی و کوچه هاکرده مه ره و ونه درد ِآخر وسّه هسته که هنتا مه رُباب دل دائم‌النغموئه.[۷]

»

اوایل سالای وچگی کیوس گوران، ونه پی‌یر که «میرزداش» نوم داشته و از مخالفون نظام حکومتی پهلوی دوم بی‌یه، به عنوان زندونی سیاسی محبوس بیّه.[۲]

وه شه پی‌یر درباره گانه:

« هر گادِر امونه که امه پی‌یر، میرزداش، ره بورن، اما برمه کاردمی و شونگ و شیدا کاردمی. به قول مه پی‌یر همون‌گادِر امه مبارزات سیاسی شروع بیّه. هیچ‌‌زمون نتونسمی با سیستم کنار بِییم. مه ره وردنه پاسگاه ژاندارمری و مه چش پلی، مه پی‌یر ره شلاق زونه.[۲] »

وه وچگی دله حاجی‌کلا دله دَیی‌یه. این روستا که حاشیه غربی روخنه تالار قرار داشته، مدرسه‌دار بی‌یه و بنابرین وه تحصیلات ابتدایی ره روستای کفشگرکلا دله شروع هاکرده. سال پنجوم ابتدایی، به الزام دمباله هدائن درس وسّه به شاهی (قائم شهر) بورده و بتونسته شه دیپلم ره رشته طبیعی دله بَیره. وه خاسته رشته پزشکی دله درس بخونده پس بورده تهران و مقدمات ره شرکت هاکردن امتحان وسّه فراهم هاکرده. با چن نفر از رفیقون عازم تبریز بیّه تا آزمون پزشکی این شهر دله شرکت هاکنه. وه این آزمون دله موفق نیّه و کیوس ره درحالی‌که نمره قبولی داشته، مردود هاکردنه.[۲] کیوس هم پیگیری هاکرده و بخاسته که وه ره فهرست قبول بَیی‌ئون دله بنویسن. ولی به وه بائوتنه که «بلشویک‌ها وچون نَونه پزشکی بخوندن». سپس سال۱۳۳۹ با رییس دانشکدهٔ علوم گپ زوئه که وقتی وه ره صدا کارده رییس دانشکده فرار هاکرده و بعدها وه ره بائوتنه که ده سال حق درس بخوندستن ندانّه چون خاسته وه ره ترور هاکنه.[۲]

پیش از انقلاب تهران دله

وه پس از اون که نتونسته رشتهٔ پزشکی ره دمباله هاده، به تهران وردگرسته و کار مطبوعاتی ره با روزنومهٔ اقتصادی بورس سال۱۳۴۰ تهران دله شروع هاکرده.[۸]

ات‌دفعه کیوس گوران انجام اتا مصاحبه وسّه روزنامهٔ بورس جه به بانک کار بورده اونجه، مسئولیت روابط عمومی ِبانک با قاسم لاربن بی‌یه. لاربن وه ره بائوته که روزنومهٔ بورس ره ول هاکنه و بوره اطلاعات دله.[۲] وه پس از اون به روزنامهٔ تهران جورنال (اطلاعات اسایی) بورده و پس از مدتی بخاسته که بتونه هفته‌نومهٔ اطلاعات دله هم بنویسه ولی محرمعلی خان که مسئول سانسور اخبار اون زمون بی‌یه نی‌یشته که وه شه کار ره هاکنه.[۴] وه اواسط دهه ۱۳۴۰ه‍.ش. به عنوان کارشناس هیدرولوژی منابع ئو به لرستون بورده.[۸] سال ۱۳۴۱هجری شمسی اهواز دله و به سفارش دکتر پیراسته، ادارهٔ ئو و خاک خوزستون، که ون‌کار مطالعه رژیم رودخانه‌ئون سر بی‌یه، دله مشغول به کار بیّه.[۲]

وه همین ایام به اتا از دانشگاه‌ئون هلند بورده تا مدرکی اونجه بَیره و بئه[۲] ولی به دلیل سابقه‌ی مبارزاتی که ون پی‌یر داشته، وزارت امور خارجه به وه اعلام هاکرده که ونه مدرک، وزارت علوم دله قبول نوانه. این زمون دانشکده به وه بائوته که فقط در صورت قبول‌هاکردن تابعیت اتا از ملل بولیوی یا مصر و سپس دمبال هاکردن زندگی هلند دله بتونده شه تحصیلات ره ادامه هاده. برهمین اساس وه شه درس ره نصفه‌نیمه بی‌یشته و به ایران وردگرسته.[۷] [۲]

پس از انقلاب و فعالیات هنری

پرونده:Guran.ciyos1.JPG
اتا تصویر کیوس گوران جه

وه به علت مشکلات زیادی که نویسندگی و کار مطبوعات دله داشته، تصمیم بیته شه شعرها ره به صورت کاست صوتی و با شه صدا منتشر هاکنه. وه آخرسری سال ۱۳۷۸ه‍.ش. بتونسته کاستی با اسم مازرون ره توسط انتشارات ِفرنگخنه مازندرون پخش هاکنه. [۱] [۹] پس از ۴سال هم اقدام به پخش کاست مشابهی به اسم مازرون۲ هاکرده.[۱۰] که با استقبال زیادی روبرو نگشت.[۱]

اسفند سال۱۳۵۶ ونه گوش مریض بیّه. وه ابتدا به دکترون ساری مراجعه هاکرده. تشخیص بیماری نادر گوش-مغزی (به انگلیسی: Meniere) هدائه بیّه و وه بورده تهران، اما اونجه هم بائوتنه که این بیماری معالجه‌ای ندانّه. ات‌ماه بعد عازم بریتانیا بیّه. اینگیلیس دله هم تشخیص دکترای ایرانی ره تائید هاکردنه. اتا از دکترای بریتانی وه ره باته که این بیماری ره بنشنه تحت کنترل بَییتن و لازم هسته که حداقل سه ماه لندن دله دَواشه. ولی وه قبول نکارده و به ایران وردگرسته. اما تشدید وضع منتهی به سرگجه‌ئون دَوَرانی وحشتناک بیّه، نهایتاً کیوس گوران تهران دله به جراحی گوش رضایت هدائه و شه راست‌وری گوش ره اینتی بیّه که کاملأ غول هاکرده تا در نتیجه سرگجه‌ئون وه ره ول هاکنن. یک سال نگذشته که چپی گوش هم به همین مرض دچار بیّه و سفرش به اروپا و حتی امریکا نتیجهٔ کاملی نداشته. وه در حال بهبود بی‌یه که به علت فشار عصبی، شه شنوایی ره به طور کامل از دست هدائه.[۷]

این زمون به صورت نامرتب برخی نشریات محلی مازندرون دله از جمله پیام مازرون، نهضت شومال و کایر و پیام مستضعفون و زنگ تاریخ دله مقالاتی نوشته و گاهی اشعاری ره این نشریات دله پخش کارده.[۲] [۸] آخرسری اسفند سال ۱۳۸۸ کاست دیگه‌یی به نوم چل سال عاشقی ره توسط انتشارات مهرآوا پخش هاکرده. این بار دیسک‌ئون سی‌دی ِحاوی صدای کیوس با کتابچهٔ شعرها و ترجمه‌ی فارسی همراه بینه.[۱]

خانواده کیوس گوران

کیوس گوران سال۱۳۳۹ با اتا از شه رفیقون انجمن ایران و آمریکا دله به مرور و مطالعه انگلیسی تن‌هدا و هفته‌ای ره به عنوان مهمون اونان سره دله بموندسته، طول اون هفته اتا سیو چادری زنا بموئه اون سره دله که داغ بدی‌یه شه مردی بی‌یه و کیوس جه بخاسته بوره وشون سره دله و ونه وچون ره انگلیسی درس هاده. وه همینتی که اونان ره انگلیسی درس دائه، اون خانواده دله اتا از وچون عاشق یکی از دخترانشان،بیّه که لیلی ایسم داشته و ونجه بخاسته که همدیگه جه ازدواج هاکنن. به رغم مخالفت‌ئون خانواده‌ی دِسو، این دِتا تاریخ ۱۶اسفند ۱۳۴۲ ازدواج هاکردنه.[۷] اسا حاصل این ازدواج دِتا کیجا بیّه که اتا از وشون اروپا دله دره. [۲]

آثار

کیوس گوران به دِتا زوون مازرونی و فارسی شعر گانه[۴]؛ ولی دوس ندانّه که ونه فارسی شعرون انتشار پیدا هاکنن.[۸] ونه مازرونی شعرون تااسا سه‌تا آلبوم دله منتشر بَینه. کیوس شعرون ویشتر قالبای غزل، قصیده، مثنوی، نیمایی و دِبیتی درون هستنه. وه دلیل معروف بیّنش ره شه آثار ره تنوع دونده که سبک شعری دله هدائه. ونه اشعار خله بانشاط‌تر از دیگه شعرون تبری هستنه چون وه تلاش هاکرده تا به جای «شِکوه» و «ناله» شعرای موزون و ترانه‌وار جه کار بزنه.[۴]

انگیزه

پیش از حمله موغول، تبری زوون ِادبیات خله پربارتر بی‌یه و همینسه قالب‌ئون شعری زیادی جه استفاده بی‌یه و حتی گاه عده‌ای از شعرا سبک جدیدی شه شعر وسّه درس کاردنه. ولی با حملهٔ موغولون به تبرستون و نابودی باوندیون ِاسپهبدیه چله، شعرا انگیزهٔ شعر باتِن ره از دس هدانه و اغلب کتبی که کتابخنه‌ئون دله وجود داشته ره موغولون تش دکشینه و این پیشینهٔ ادبی از بین بورده. پس از اون هم با شروع جنگای داخلی تبرستون، مجالی شعر باتِن وسّه دنیبی‌یه، البته این دوره هم اشعاری زیبایی قطب رویانی جه ویمبی، که نشون از نفرت شعرای اون دوره از جنگ داشته. هم زمون با دورهٔ صفویون دِبیتی بین شاعرون تبری‌سرا رواج بیّه و شاعرونی مثل امیر پازواری و طالب آملی شروع به شعر باتن به این قالب هاکردنه. پس از اون هم با تقلید از اشعار امیر پازواری، عده‌ای که به امیری‌خوون معروفنه، شروع به بائوتن اشعاری قالب امیری دله هاکردنه.[۱۱]

کیوس گوران امه دوره دله دِباره شعرون مازرونی ره با نوعی طراوت و تنوع مواجه هاکرده. ونه اشعار دله خله از سبک‌ها هارشی‌یه وانّه. کیوس گوران شه انگیزه درباره گاته:

« من بمومه مازرونی شعر ره اون شکل دِ بیتی جه دربی‌یاردمه. اعتقاد داشتمه تبری شعر هم بتونده غزل یا قصیده بائه، مثنوی بائه، و دِ‌ بیتی هم بائه و اینکه شعر مازرونی گذشته، همون دِبیتی‌ئون معروفش، فقط شِکوه بی‌یه و غالباً شکوهٔ عاشقانه یا ظلم عاشق و معشوق مطرح بی‌یه و یا ظلم ارباب و رعیت. همیشه این دِتا بینه. بعد من بمومه و باتمه مثلاً آقا بییم باریم ئو چه گل بیّه، برگ چه زرد بیّه، چی بکانیم اون زمستون وسّه که گاز قطع وانه، چه بکانیم با خانی که هیچ‌گادر اون عاج خانی جه جـِر نوانه. این دُم‌کلفت‌ها که گانّه، دمُشون ره کاجه کلفت هاکردنه! و من همهٔ اینا ره به غزل و قصیده بَوردمه که البته خمی هم به ابرو بموئه و اوقات زیادی تلخ بیّه که چچی سه اینتی تلخ و گزنده و به تعبیر بعضی‌ئون گانّه، «عجب طنز تلخی» که اما گامبی، «عجب حقیقت شیرینی».[۴] »

کاست‌ها

پرونده:Volume Mazeron1 Cassette.jpg
جلد آلبوم مازرون۲ [۴]

کیوس گوران تا اسا شه شعرا ره به مازرونی زوون ۳مجموعه دله منتشر هاکرده. این ۳مجموعه به ترتیب با نام‌های «مازرون۱»، «مازرون۲» و «چل سال عاشقی» پخش بینه. نخستین اثر وه مازرون نوم داشته و موجب بیّه تا کیوس به پشتیبانهٔ اونتا، شه کاست دوم ره با نام مازرون۲ منتشر هاکنه؛ ولی این مجموعه با استقبال روبرو نیّه و موسیقی انتخابی و شعر با هم سازگار نَینه و تنظیم‎ئون به شعرها نخاردنه.[۱] سومین آلبوم اشعار کیوس پس از وقفه‌ای چن ساله بازار دله بمو و این یکی هم با استقبال مواجه بیّه. چل سال عاشقی بر خلاف دِتا آلبوم اولش، که توسط فرنگخنه مازرون پخش بَینه، از سوی انتشارات مهرآوا جه منتشر بیّه. انتشارات مهرآوا همراه با مجموعهٔ آثار، کتابچه‌یی هم پخش هاکرده که شامل متن ترانه‌ئون و ترجمه‌ها به فارسی بینه.[۱]

آلبوم شعر ویژگی‌ئون ترانهٔ دله دکته زمون توضیحات
مازرون۱ مازرون وصف ترانه‌ئون گروه شواش جمعأ ۶۰ دقیقه وصف طبیعت و زیبایی‌ئون تبرستون
آقا مدیر داستان تمثیلی داستان مدیری که ابتدا روستا دله درس دائه ولی با تغییرنظام آموزشی وه شهر بورده و مدتی بعد بازنشسته بیّه و کنج اتاق دکته و مریض بیه.
دادخواهی وصف و نقد وصف حال کنونی جامعه و انتقاد از بعضی سنگ‌اندازی‌ئون
دشمن دانا… طنز سیاسی هجو ابیات و نقد به شکل طنز
توانا بود… طنز و نقد
تعزیه داستان تمثیلی داستانی اتا مردی جه که درحال تعزیه نقش امام‌حسین ره داشته و درعین حال شمر ره واقعأ بکُاشته چون اینتی گاته که اون مردی واقعأ شمری هسته که امروزه هم وجود دانّه.
مازرون۲ مرد نکونام تمثیلی جمعأ ۶۰ دقیقه
مه تجن وصف یاداوری اوضاع مردمان دورانای گذشته
پییز وصف/تمثیلی
ته صدا تمثیلی
داغ ویشه داستان تمثیلی
نواجش غمناک اتا مازرونی نواجش هسته
بهار وصف وصف هاکردن حال و هوای بهار
ترک مشق و دفتر داستان داستانی زندگی کیوس گوران جه
در سوگ آق مدیر داستان تمثیلی ادامهٔ داستان زندگی آق مدیر آلبوم مازرون۱جا
شعر عاشقانه رمانتیک وصف عشق دید شاعر جه
چل سال عاشقی چل سال عاشقی وصف ورف سما و نجما ۱۳:۰۰ وصف چل سال زندگی ِکیوس گوران
مشتی برارجان داستان تمثیلی صبح بهار ۲۰:۵۶ کیوس گوران این شعر ره شه اتا رفق سه باته که پس از بازنشستگی به اروپا بورده تا شه وچه پلی بمونده.
برمه بکن انتقادی همدم جان ۷:۲۰ انتقاد گوران از وضع کنونی و همدردی وه با مردم
من و مه دل نقد سیاسی لالایی ۷:۱۵ انتقاداتی از سیاست‌ئون غلط
مازرون وصف وطن ۸:۳۰ وصف طبیعت و زیبایی‌ئون تبرستون

خصوصیات اشعار

قالب اشعار گوران برخلاف دیگه شاعرون مازندرونی، خله متنووعه و پر از آرایه‌ئون ادبی هسته. وه قالب‌های غزل، قصیده، مثنوی، نیمایی و دِ‌ بیتی ره استفاده کانده. ونه اشعار دله که اکثرأ به صورت طنز و تمثیلی هستنه، بنشنه به‌راحتی مضامین بسیاری ره پیداهاکردن، وه انتقادات زیادی ره هم به همین شکل گانه.[۴]

ونه اشعار دله کمتر از واژه‌ئون دخیل فارسی استفاده وانه و اغلب دستور تبری زوون هم پایداره. استعاره بَیتن از ابزار و وسایل زندگی گذشتگون یا طبیعت مازندرون، به اوضاع کنونی جامعه و سیاست‌ئون حکومتی موجب قشنگ بیّن وه وانه. همینتی گوران بنویشته‌ئون دله اغلب طنز چش خانّه و تقریبأ این طنز ره همه‌جا بنشنه پیدا هاکردن.[۱]

نمونه آثار

ترجمهٔ شعر ِزوون‌درازی:

وقتی خامبه حرف دل بزنم نیمه مجاز

وختی که شونی زمر تا بییرم زوون ره گاز...

مر کلاغ چینده ممیز،انه خط زنده مه شعر

چنده اینجه بکشم مميز وشیل ناز؟!

اینجه هرکس سراده شسه کیجاجان راحته

د کرور چاپ بونه شعر بی‌جواز و باجواز...

این ترجمه مربوط به شعر انتقادی کیوس گوران هسته که زوون درازی اسم داشته و آلبوم چل سال عاشقی دله دَیی‌یه. این شعر به علت گذر از سانسور، کتابچهٔ چل سال عاشقی دله با اسم «حرف دل» عنوان بیّه و بر خلاف دیگر اشعار ترجمه نیّه. زوون درازی انتقادی به سانسور هاکردن اشعار و ترانه‌ها ایران دله هسته.[۱]

جوایز

تا اسا مراسم زیادی کیوس گوران جه تجلیل بیّه که بعضی از وشون عبازتنه از:

  • برگزیدهٔ اولین همایش صدا و سیمای تبرستون انتخاب مشاهیر مازندرون دله
  • انجمن ادبی مازندرون
  • انجمن فرنگی تلارپه
  • فرنگخنهٔ مازرون
  • مرکز فرنگی−هنری پارپیرار (دِ سال پیاپی)
  • جشنوارهٔ هلی تی‌تی
  • انجمن فرنگی شلاب بابل[۴] [۵]

منابع

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ «چل سال عاشقی». مازندنومه. هارشی‌یه بیی ۱۳۸۹/۳/۸ گادِر. 
  2. ↑ ۲٫۰۰ ۲٫۰۱ ۲٫۰۲ ۲٫۰۳ ۲٫۰۴ ۲٫۰۵ ۲٫۰۶ ۲٫۰۷ ۲٫۰۸ ۲٫۰۹ ۲٫۱۰ ۲٫۱۱ ۲٫۱۲ «تا نفس دارمه، ته وسه زمبه دم». مازندنومه. هارشی‌یه بیی ۱۳۸۹/۳/۸ گادِر. 
  3. ↑ «اشتهای پایان ناپذیر». باشگاه اندیشه. 
  4. ↑ ۴٫۰۰ ۴٫۰۱ ۴٫۰۲ ۴٫۰۳ ۴٫۰۴ ۴٫۰۵ ۴٫۰۶ ۴٫۰۷ ۴٫۰۸ ۴٫۰۹ ۴٫۱۰ ۴٫۱۱ داود خدابخش. «کیوس گوران: شعر من همه‌اش فریاد است». دویچه وله، ۲۰۰۹/۹/۵. 
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «کاست‌ئون کیوس گوران». مهرآوا. 
  6. ↑ مازرون و استرآباد، هاسنت لویی رابینو، ترجمهٔ وحید مازرونی، انتشارات علمی و فرنگی، صفحهٔ ۲۰۲
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ مجلهٔ چشمهٔ توسعه. «گفتگو با استاد کیوس گوران اوریمی». چشمهٔ توسعه. ۱۴تیر ۱۳۹۰.ساری:
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ «بخون بخون، ته هم‌زوون منمه، من». مازندنومه. هارشی‌یه بیی ۱۳۸۹/۳/۸ گادِر. 
  9. ↑ «شناسنامهٔ اینترنتی مازرون۱». مهرآوا. هارشی‌یه بیی ۱۳ژوئیه ۲۰۱۱ گادِر. 
  10. ↑ «شناسنامهٔ اینترنتی مازرون۲». مهرآوا. هارشی‌یه بیی ۱۳ژوئیه ۲۰۱۱ گادِر. 
  11. ↑ دکتر زین العابدین درگاهی. ادبیات مازندران. تهران: رسانش، 1389.

پیوند به بیرون

"https://mzn.wikipedia.org/w/index.php?title=کیوس_گوران&oldid=38562" جه بیته بیّه