اسمعیل خان باوند
امیر موید سوادکوهی 
|
اسمعیل خان باوند معروف به امیر مؤید سوادکوهی اتا مازرون خان‌ها و سیاستمدار بی‌یه که ات دسته نظامی هم ونجه اطاعت کردنه. امیر مؤید مشروطه دوره فعالیت داشته و شه ره باوندیون تبار جه دونسته. وه هژبر ره پی‌یر بی‌یه.
۱۸ تیر ۱۳۰۰ زد و خورد نیروی اعزامی قزاقون امیر موید سوادکوهی افراد جه که مازرون دله موخالفت بنا ره دولت وقت جه بیشت‌بینه ره شروع هاکردنه و روز بعد با رقد بوردن امیرموید و فرار وه تموم بیّه. این موخالفت با خشونت تموم سرکوب بی‌بیه. احمدآقاخان‌میرپنج (بعدا سپهبد امیر احمدی) فرمانده قزاق‌ئون اعزامی بعد از شکست هدائن سوادکوهی ،خِنِه و قرارگائ وه ره تـَش بکشیه و ونه وچون ره هم فراری هدائه. این رویداد ۴ما و نیم بعد از کودتای ژنرال رضاخان که سردارسپه و وزیر جنگ بی‌یه که شه هم از مردمون آلاشت سوادکوه بی‌یه ،صورت بیته. سپهبد امیر احمدی که از کـَل‌سَروَسنی‌ئون قدیمی رضاشا بی‌یه در سنه ۱۳۴۴ در ۷۷ سالگی بمرده. وه ابّلین نظامی بی‌یه که بعد از دوران ساسانیون ، سپهبد بی‌یه. وه به مشاغل نظامی و غیر نظامی متعدد و گوناگون منصوب بی‌یه و آخرین سمت وه سیناتور انتصابی بی‌یه.[۱]
همینتی روز شومار تاریخ ایران دله، باقر عاقلی، ج‌ابّل، ص۱۵۶ بموئه:در چنین روزی،امیر موید سوادکوهی مازرون دله سر به طوغیان بیته و علم موخالفت با حکومت مرکزی سرهدائه. میرپچ احمد آقاخان مأمور سرکوبی ایسم بَوِرده بی‌یه. تاریخ ۱۸تیرما ۱۳۰۰ جنگ سختی بِین امیر موید سوادکوهی و قوای قزاق در بیته که عدئونی از طرفین بمردنه و زخمی بینه. در تاریخ ۱۹ تیرماه ۱۳۰۰ ،آقاخان، مقر امیر موید ره به تَش هدائه و امیر و ونه وچون فراری بینه. امیر موید سوادکوهی ، هژبر ِپیـِر ، دوره قاجاریه و اوایل دوره رضاشا دله زندگی کارده. وه از اهالی سیاست بی‌یه و اتا از مبارزون آزادی خواه به شومار شی‌یه. در دوره ۳مجلس شورای میلّی هم ، نیماینده مردمون مازرون محسوب بی‌یه.[۲]