مجارستون

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه

مختصات: شرقی′۱۵°۱۹ شمالی′۲۶°۴۷ / ۱۹٫۲۵غرب ۴۷٫۴۳۳جنوب / −۱۹٫۲۵;−۴۷٫۴۳۳

مجارستون جمهوری
Magyar Köztársaság
مجارستون
ملی شعار-
ملی سرودهیمنوش
مجارستون ِموقعیت
نیشتنگا
(و گتترین شهر)
بوداپست
شرقی′۴۰°۱ شمالی′۲۰°۲ / ۱٫۶۶۷غرب ۲٫۳۳۳جنوب / −۱٫۶۶۷;−۲٫۳۳۳
رسمی زوون مجاری
حکومت ِنوع پارلمونی جمهوری
حاکمون نوع 
• رئیس جمهور
• نخست‌وزیر

پاول اشميت
ویکتور اوربان 
گتی
 -  گتی ۹۳٬۰۳۰کیلومتر مربع (۱۰۹ام)
 -  ‌ئو‌ (٪) ۰٫۷۴
 -  جمعیت انبسی ۱۰۹‎/km۲‏ (۹۴ام)
پول یکا فورینت (HUF)
زمونی منطقه CET (جهونی ساعت+1)
 -  تابستونی (DST) CEST (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه .hu
تلفن پیش‌شماره +۳۶+

مجارستون اتا کشور مرکزی اروپای دله هسه. ونه پایتخت بوداپست شهر هسه. وه اتاکمه شه غربی همسایه توم، اتریش گت‌تر هسه و حدود ۱۰ میلیون نفر جمعیت دارنه. دیگه کشورونی که ونه جا هم سامون هسنه اسلواکی، اوکراین، رومانی، صربستون، کرواسی و اسلوونی هسنه. مجارستون رسمی زوون مجاری زوون هسه. وه ۲۰۰۴ میلادی جا اروپای اتحادیه دله عضو هسه. مجاری زوون دله این کشور Magyarország (مجارستون) یا Magyar Köztársaság (مجارستون جمهوری) بخونس بونه.[۱]

تاریخ[دچی‌ین]

میونی مجارستون، ۸۹۶ تا ۱۵۲۶[دچی‌ین]

بموئن مجاری‌ئون کارپاتیان درکا پلی

مجاری‌شون شه بمه په شه قبلی سرزمین جا، اروپای شرقی سرزمین‌شون جا، مجارستون ره ۸۹۶ دله بنه بشتنه.. شاهزاده آرپاد اون گدر وشون رهبر بی‌یه. وه همین اتی کشور اولین سلطنتی خاندان، آرپاد خاندان ره بنه بشته. ۱۰۰۰ میلادی دله، اولین پادشاه تاج بئشت په، شاه مقدس استفان، کشور اتا پادشاهی بیه.
۱۲۴۱ دله تاتارون (مغول‌شون) حمله خله خرابی و بکوشت جا بشته. ۱۳۰۱ دله آرپاد سلسله منقرض بیه. بعد پادشاهونی متفاوت سلسله‌ئون جا مجارستون دله حکومت هاکردنه. گت ترین وشون ماتیاس کوروینوس بی‌یه، که کشور محافظت سر عثمانی‌شون حملات جا بشناسی هسه. ونه بمرد په ده سال بعد (۱۴۹۰)، عثمانی‌شون این کشور ره موهاچ جنگ دله شکست هدانه (۱۵۲۶). پادشاهی سه تا بخش ره تقسیم بیه: غربی و شمالی نواحی مجارستون دله باقی بمونسنه، جنوبی بخش ره عثمانی تصرف هاکرده، و شرقی بخش ترانسیلوانیای نیمه مستقل شاهزاده‌نشین بیه.[۲]

بین ۱۵۲۶-۱۸۶۷[دچی‌ین]

مجارستون پادشاهی اتا هاپسبورگ وابستگی بیه، چون اتا پیمون ۱۵۱۵ دله وین دله منعقد بیه که گته جاگلیون خاندان منقرض بئی په، بوهم و مجارستون دله، هاپسبورگ خاندان قدرت ره رسنه. ۱۶۸۶ دله، عثمانی‌شون مجبور بینه مجارستون ره ترک هاکنن، و کشور دباره متحد بیه. این گدر، کشور دله چندین ملیت زندگی کردنه، که مدرن اسلواک‌شون، صرب‌شون و رومانی‌ئون تبار بینه.
۱۷۰۳ دله، فرانسیس دوم راکوزی، اتا مجاری نجیب زاده، اتا انقلاب ره علیه هاپسبورگ‌شون، که مجاری‌ئون وشون جا ناراضی بینه، سامون هدا. اگرچه انقلاب ۱۷۱۱ دله شکست بخرده، و وه بورده تبعید. بعدی مهم اتفاق مجارستون ۱۸۴۸ انقلاب بی‌یه، گدری که مردم کشور دباره شورش هاکردنه. این انقلاب ۱۸۴۹ دله، هاپسبورگ پیروزی جا شکست بخرده. انقلاب رهبرون هم اعدام بینه.[۳]

اتریش-مجارستون[دچی‌ین]

اتریش-مجارستون ِپرچم
اصلی بنویشته‌: اتریش-مجارستون

این کشور سعی هاکرده اتا راه اتحاد سر اتریش جا پیدا هاکنه، ۱۸۶۷ دله دتا کشور اتا اتحاد پیمون امضا هاکردنه و اتریش-مجارستون امپراتوری ره بنه بشتنه. این اتحاد هر دِتا کشور سر اقتصادی رشد ره دمبال داشته.[۴]

بین دتا جهونی جنگ[دچی‌ین]

۱۹۱۸ دله، مجارستون پادشاهی منحل بیه، و اتا پادشاهی مستقر بیه، چون مردم جنگ جا خسته بینه. این جمهوری کتامدت بی‌یه و خله زود کمونیست‌شون قدرت بئیتنه (۱۹۱۹). وشون حکومت نامشروع بی‌یه و خله مردم شامل روشنفکرون و کشاروزون وشون جا ناراضی بینه. کمونیست‌شون قدرت ره گدری که رومانی سربازون کشور ره حمله هاکردنه وا بشتنه. اواخر ۱۹۱۹ دله، مجاری سربازون، که توسط دریاسالار میکلوش هورسی فرموندهی بینه، نهایت دله موفق بینه بوداپست ره اشغال هاکنن. وشون کمونیست‌شون اعمال تلافی سر، اسبه ترورره شروع هاکردنه و کمونیست‌شون و وشون حامیون ره دستگیر هاکردنه. پادشاهی دباره مستقر بیه. هورسی کشور نایب‌السلطنه بیه و مجلس هاپسبورگ ره سلطنت جا خلع هاکرده.
مجارستون جنگ دله شکست بخرده. بر طبق تریانون پیمون (۱۹۱۹)، مجارستون دِسوم شه خاک ره از دست هدا. ویشتر این سرزمین‌شون دله، غیرمجاری زندگی کردنه هر چند وشون دله اتی مجاری اقلیت‌شون هم دینه. اصلی سیاسی هدف هورسی دولت دله این بی‌یه که سرزمین‌شونی ره وشون دله مجاری‌ئون اکثریت دله دینه ره پس بئیره.[۵]

کمونیست مجارستون[دچی‌ین]

نازی آلمان ِسقوط هاکرد په، شوروی سربازون تموم کشور ره اشغال هاکردنه. بنابراین مجارستون اتا کمونیست کشور، شوروی سلطه بِن بیه.

۱۹۴۸ رد بئی په، کمونیست رهبر ماتیاس راکوزی اتا استالینی حکومت ره کشور دله بنه بشته. وه اشتراکی و برنامه‌ریزی بئی اقتصاد ره تحمیل هاکرده. این مسئله مجارستون ۱۹۵۶ انقلاب ره منجر بیه. مجارستون ورشوی پیمون جا کنار بکشی‌یه. اما شوروی ۱۵۰۰۰۰ تا سرباز و ۲۵۰۰ تا تانک راهی هاکرده امره ناگی جه پشتی هاکنه. نزدیک ۲۵۰۰۰۰ نفر کشور ره اتا کتا دوره دله که سامون‌ئون تا ۱۹۵۶ باز بینه ترک هاکردنه. جانوس کادار کمونیست حزب رهبر بیه. ۱۹۹۱ دله شوروی نظامی حضور مجارستون دله توم بیه و گذار بازاری اقتصاد دیم شروع بیه.[۶][۷]

مجارستون جمهوری[دچی‌ین]

مجارستون رسمی پارلمون، بوداپست دله

مجارستون اسا اتا دمکراتیک جمهوری هسه که هر چار سال اتا بار ونه دله انتخابات برگزار بونه.[۸]

مردم‌شناسی[دچی‌ین]

مجاری‌ئون اکثریت مجارستون جمعیت ره تشکیل دنّه. اما وشون پلی قومی اقلیتونی هم درنّه که گت‌ترین وشون رومائون و آلمانی‌ئون هسنه. مجاری اصلی‌ترین زوونی هسه که مجارستون دله استفاده بونه، اما قومی اقلیت‌شون اغلب شه زوون ره کار زننه. اکثریت مجاریون مذهبی هسنه، و عمدتا کاتولیک و کالوینیست (مجاری جه: református که اصلاح‌طلب معنی دنه) هسنه.[۹]


جغرافیا[دچی‌ین]

ککستتو

مجارستون مرتفع ترین نقطه ککستتو (Kékestető) نوم دارنه که ونه ارتفاع ۱۱۰۴ متر هسه و مجارستون شمال شرقی بخش دله دره. دانوب درکا، اتا اروپای گت ترین درکائون جا مجارستون ره دتا شرقی و غربی بخش تقسیم کنّه. دانوب غربی قسمت ترانس‌دانوبیا (Dunántúl) بخونس بونه. ترانس‌دانوبیا اتا تپه‌ای منظره دارنه و ونه دله اتا خله کچیک شهر و روستا درنّه. گت ترین فلات منطقه شرقی بخش دله گت دشت (Alföld) هسه. اسلواکی سامون ِدیم اتا کوهستونی منطقه هسه.
بالاتون دریاچه، مرکزی اروپای گت ترین دریاچه مجارستون دله دره. این کچیک کشور چن تا اوگرم چشمه دارنه. هِویز اتا دنیای گت ترین اوگرم چشمه‌ئون جا هسه. ضمن دله مجارستون اتا محصور خشکی دله کشور هسه (ابدا ساحل نارنه).
مجارستون گت شهرون بوداپست، دِبرکن، میسکولک، سِژِگِد، پِچ، گیور و سِژولونک هسنه. سِژولونک، تیژا و زاگیوای درکائون اتصال محل قرار دارنه.[۱۰]

نگارخنه[دچی‌ین]

پانویس[دچی‌ین]

  1. «آشنایی مجارستون جا». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  2. «آشنایی مجارستون جا». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  3. «یاسبرین تاریخچه». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  4. «یاسبرین تاریخچه». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  5. «یاسبرین تاریخچه». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  6. «آشنایی مجارستون جا». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  7. «یاسبرین تاریخچه». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  8. «آشنایی مجارستون جا». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  9. «آشنایی مجارستون جا». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 
  10. «یاسبرین تاریخچه». هارشی‌یه بیی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ گادِر. 

دیگه وب‌سایت‌شون[دچی‌ین]