امپرسیونیسم

کلود مونه نقاشی که امپرسیون، روجا نوم دارنه و سال ۱۸۷۲ وه دکشی‌یه.

امپرسیونیسم اتا هنری سبک هسته که قرن نوزهم میلادی، اروپا دله، بوجود بمو. خصوصاً ۱۸۶۷ تا ۱۸۸۶ ات گروه هنرمند که وشون تکنیک و شیوه هئی ره موندسته ره امپرسیونیست گتنه. وشون اولین دسته جه کلود مونه، پیر-آگوست رنوار، کامیل پیسارو، آلفرد سیسلی، ادگار دگاس و برته موریسوت دئینه و پئی‌ته چنتا خار-خار نقاش دیئر، گوستاو کایلبوت، ماری کاسات، پائول گوگن و ژرژ سورا دسوری هم وشون جمع ره اٮضافه بَینه. وشون استایل فرق‌هایی داشته ولی وشون ِکار چنتا چی ره هم‌باز بی‌یه، من‌جمله همه‌شون دلوس بی‌یه که مردمِ زندگی ره عینی و دقیق تصویر هکشن و نور و رنگ ِتأثیر ره ویشته سٮراق هادن. این انگیزه شاید إسا دیگه خله ساده بنظر بئه ولی قرن نوزهم که فقط نقاشی ره انجیل و مسیحیت ِشخصیتون وسّه بکار وَردنه، این‌جور نقاشی دکشی‌ین جرئت خاسته و انقلابی ایده حٮساب یمو. امپرسیونیسم باعث-بانی بیّه که هنر ِموضوع رها بوو و شه هِدار ره پیدا هاکنه.

هنرمندون

هنرمندونی که دمبال‌ته وشون نوم ره بشتنه «امپرسیونیست»، اوایل پاریس دله دهه‌ی ۱۸۶۰ هئی جه قرار یشتنه. پیسارو، مونه، پائول سزان و آرماند گیلامین اتا آکادمی دله آشنا بئی بینه که غیررسمی هنرستون بی‌یه و مارتین فرانسوا اونجه ره اٮداره کرده. سال ۱۸۶۲ مونه بورده اتا آتلیه دله عضو بیّه که چارلز گلیر ره بی‌یه و اونجه ات‌خله رفخ پیدا هاکرده که وشون هم اتی دیگر گروه بساتنه. هر دِ دسته مدام هئی جه ملاقات کردنه و نقاشی تکنیک خَوِری گپ زونه و دانشگاهی درس جه راضی نینه و نخاستنه تاریخی و اسطوره‌ای و مذهبی نقاشی بکشن ولی تخیلی یا ایده‌آلی نقاشی بکشی‌ین جه هم جَری بینه.

این نقاشون ویشته بیست و خورده‌ای ساله بینه و وشون دله گت پیسارو بی‌یه که سی سال به یور بی‌یه. وشون تازه داشتنه که شه کارِ فورم ره میّن کردنه. مونه خله اون گدر آگین بودین و جوهان بارتولد جونگکایند نقاشیون ره پسند کرده و وشون دریا و آسمون ِرنگی بکشی‌ین، ونه دلوس بی‌یه. مونه همینسه شه اتا آتلیه‌یِ رفخون جه، بوردنه بازار دله و برخلاف اون گدر نقاشون که شه نقاشی ره کارگاه دله کشینه، طبیعت و رهایِ فضا دله شروع هاکردنه که نقاشی بکشن. آتلیه سال ۱۸۶۴ تعطیل بیّه و این وچون بوردنه جنگل دله که شه توم ره نقاشی جه بگذرنن. البته پیش از وشون هم تئودور روسو یا ژان فرانسوا میله سرآدم بورد بینه همین جنگل دله تا نقاشی بکشن و وشون اولین کسایی نَینه که خاستنه طبیعت جه نقاشی دله الهام بیرن.

تکنیک بساتن

ادوارد مانه ِاتا نقاشی که ونه نوم سبزه سر ناهار بی‌یه و سال ۱۸۶۳ وه ره پاریس دله مردم ره سراق هدا و شر راست هاکرده. این نقاشی اسا موزه د اورسی دله کته.

ادوارد مانه شه ویشته گوستاو کوربه ِرئالیستی نقاشی جه الگو گیته ولی هم آتلیه وچون و هم آکادمی دسته، ونجه په‌رووی کردنه و وه ره شه الگو قرار هدانه. وه خاسته سنتی موضوع ره نقاشی جه درینگنه و درعوض شه زمانه‌یِ سوژه ره بکشه و رنگ، تِم و بافت ره شه هدف قرار هدا. وه قلمو ره ات‌جور صفحه سر دمته که بجای پرسپکتیو بساتن، مخاطب الگوهای سطحی و تصویرِ روابط ره هارشه. سال ۱۸۶۶ بی‌یه که مانه و دگاس اتا کافه دله پیسارو و جوون‌ته نقاشون ره بدینه و هئی گپ بزوئن ره شروع هاکردنه.

ماری کاسات نقاشی که ونه نوم زنا و ونه مروارید گردنی، لژ دله هسته و نقاشی ۱۸۷۹ شنه.

اواخر دهه‌ی ۱۸۶۰ بی‌یه که مونه، پیسارو، رنوار و دیگرون شروع هاکردنه که اتی نقاشی بکشن که مناظر و درکائون عکس دله درهکفن و طبیعی نور وشون نقاشی جه دربزنه. همینسه سَوز، قهوه‌ای و کلین‌رنگ پالت ره کنار دینگونه و روشن‌تر رنگ ره پالت دله قرار هدانه که باعث بی‌یه وشون‌های نقاشی بل-بل-تو بزنه و رنگ خال‌کندی نقاشی صفحه دله جه وِج بئه. خله نور و سایه و انعکاس ره دقت کردنه که صحیح بکشن و تا جایی سایه بزوئن ره پیش بَوِردنه که دیگه سیو-کلین سایه نکشینه و متوجه بَینه که طبیعت دسوری ونه نسوم‌په مکمل رنگ بکار بئه. وشون همین‌جور یاد بیتنه که چتی اشیاء ره خالص بکشن که وشون رنگ کونتراست پیدا هاکنه و بل-بل هاده که خورشیدِ نور دسوری قِراب‌بدا نمایش پیدا هاکنه. کم‌کم وشون نقاشی دله خطوط شه وضوح ره از دست هدانه و واقعی فضا اتی لرزندوک و قِراب‌هائیت تصویر جه عوض بیّه. وشون ترکیب‌بندی (کامپوزیشن) ره هم سنتی حالت جه خارج هاکردنه و اتی معمولی‌ته قاب کشینه. وشون دیگه هر موضوع روزمره جه نقاشی دریاردنه؛ منظره، دار، سِره، خیابون، راه‌آهن و… واری ره تابلو سر پیاده کردنه.

گالری بی‌یشتن

آگوست رنوار نقاشی که ونه نوم La Grenouillère بی‌یه و سال ۱۸۶۹ شنه و استکهلم ِملی موزه دله کته.

دهه‌ی ۱۸۶۰ نمایشگاهونی که دولتی بودجه گیتنه، امپرسیونیستون نقاشی ره هم تحویل گیتنه ولی اواخر این رسم دکته و دیگه وشون‌های نقاشی ره هیأت داوران رد کاردنه یا سالن‌دارون وشون ره جواب کردنه. وشون ِنقاشی هم نسبتاً پچیک‌ته بی‌یه و همینسه خله وقت‌ها سنتی نقاشیون، که گت-گت قاب داشتنه، وَر خار-خار میّن نیّه. همینسه امپرسیونیستون معترض بینه و خاستنه شه وسّه سٮوا گالری بساجن ولی همین گدر آلمان و فرانسه جنگ (۱۸۷۰−۷۱) راه هکته و وشونِ تقلا جواب ندا. وشونِ اتا اصلی هنرمند که گالری کارها ره پیش وَرده، بازیل بی‌یه که جنگ دله دکته بمرده. سال ۱۸۷۳ اَی رُش دکتنه و Société Anonyme Coopérative d’Artistes-Peintres, Sculpteurs ره بساتنه که خله هنرمندون ونه دله عضو بَینه. این گروه خاسته امپرسیونیسم وسّه مخصوص گالری بساجه و این هنرمندون ِنقاشی ره بَروشه یا مجلات ره قالب هاکنه. وشون این گروه نوم ره «Société Anonyme» بی‌یشت بینه که یعنن اتا منسجم و واحدِ گروه نیمی؛ همینسه وقتی سال ۱۸۷۴ شه اولین گالری ره بساتنه، خله نقاشیون تنوع داشتنه. این اولین گالری دله حدود ۳۰ نفر شرکت هاکردنه ولی مونه دنی بی‌یه. اکثر منتقدون وشون ره زمر شینه و آثار ره ریک هچینه ولی بعضی منتقدون هم دینه که وشون ره احسنت گتنه که بلاخره شه سر ره سنتی نقاشی جه سٮوا هاکردنه. این گالری باقی بیارده و خله زود وشون نمایشگاه ره رقد بدانه.

سال‌های بعد، وشون انجمن بی‌کار ننیشته و میون ۱۸۷۶ تا ۱۸۸۶ هفت‌تا گالری دیگه بساتنه. البته هنرمندونی که شه نقاشی ره یاردنه، کم و زیاد بی‌یه. وشون میون هم اختلاف دکته و بعضی‌شون نخاستنه که شه کار ره امپرسیونیسم معرفی هاکنن و همینسه سه گالری آخر ره جنگ-مرافع برگزار هاکردنه. هرکس شه سبک و ایده ره پیش وَرده ولی همچنان وشون کلیات هئی ره موندِسته. دهه ۱۸۸۰ دیگه انجمن رقد هپاته و هرکس شه دلوس کار کرده.

ولی همین کِتا و کال دوره خله هنر تاریخ دله ارزش دارنه و اتا رِمبش ره شروع هاکرده که سزان، گوگن، ژرژ سورا و ون گوگ جه ختم بیّه. امپرسیونیسم باعث بیّه که نسل بعدِ غربی هنرمندون بتونن شه تکنیک و رویه ره سنتی نقاشی جه فاصله دمبدن و وشون مسیر ره وِرا هاکرده.

معروف اعضا

نوم	دیم	نقاشی نمونه	توضیح
کامی پیسارو Camille Pissarro (۱۸۳۰–۱۹۰۳)			امپرسیونیسم مؤسس که هر هشت‌تا گالری دله ونه آثار دیّه.
ادوار مانه Édouard Manet (۱۸۳۲–۱۸۸۳)			وه هیچ‌گدر گالری دله شرکت نکرده.
ادگار دگا Edgar Degas (۱۸۳۴–۱۹۱۷)			وه نخاسته که «امپرسیونیسم» نوم ره شه آثار سر بله.
آلفرد سیسلی Alfred Sisley (۱۸۳۹–۱۸۹۹)
پل سزان Paul cezanne (۱۸۳۹–۱۹۰۶)			وه سیوا بیّه و پست امپرسیونیسم جلگه دله دکته.
کلود مونه Claude Monet (۱۸۴۰–۱۹۲۶)			پرکارترین امپرسیونیست که ونه آثار بتترین امپرسیونیستی آثار بینه.
فردریک بازیل Frédéric Bazille (۱۸۴۱–۱۸۷۰)
پیر اگوست رنوآر Pierre-Auguste Renoir (۱۸۴۱–۱۹۱۹)
برت موریسو Berthe Morisot (۱۸۳۹–۱۹۰۶)			دشتِ گالری‌ها دله ونه آثار دینه.
مری کست Mary Cassatt (۱۸۳۹–۱۹۰۶)			آمریکایی کیجا بی‌یه که چارتا گالری دله شرکت هاکرده.
گوستاو کایبوت Gustave Caillebotte (۱۸۴۸–۱۸۹۴)			بقیه جه جوون‌ته بی‌یه و اواخر گروه دله عضو بیّه.

دپیته چرخه‌تو

• نئو امپرسیونیسم
• امپرسیونیستی موسیقی