Feränse gat ınqılab
Feränse gat e enqelab (mäzeruni ۱۳۰۱-۱۳۰۵) attä gat e ettefäq Feränse tärix dele biye.inattä inqeläb milädi ۱۷۸۹ ۱۴ juiye säl dele mardem hemle hakerden be bästil zendun cä sar bayte.Feränse inqeläb attä mardemi inqeläb biye ke vene hadef äzädi,beräberi ü beräri biye.
Feränse inqeläb piş cä[دچیین]
Milädi ۱۷۸۰ dahe axerun dele Feränse hukumet şe käräi re das e cä hedä ü mardem vene cä näräzi bayne.un zamun Feränse attä macles däşte ke vene qodret xale mahdud biye.inattä mecles ۱۷۵ säl biye ke kär nakerde.keşvar re şähuni gerdundenine ke madem dard cä xaver naştene.mardem xale mäliyät dane ü bareşun qeymet ham ruz be ruz şiye bäläş vali gatun tabeqe ademun dakkel mäliyät nedäne ü inattä mardem re xale närhet kerde.
inqeläb bayen[دچیین]
Milädi ۱۷۸۹ säl dele Feränse şä tasmim bayte ke mardem muşkel re macles deres hakerden cä hal hakene.hamintä veser milädi ۵ me ۱۷۸۹ säl dele ۱۷۵ pas säl cä attä mecles ke vene nemäyendegun se tä tayefe cä bine deres baye ü şe kär re sar bayte.un se tä täyefe num biye:mardem,keşişun ü aşräf.macles vişter nemäyendegun xäsene ke attä asäsi qänun Feränse veser vazaa bavu ke inattä qänun mardem peşt bue ü hattä şä ham vene cä itäet hakene.vali şä inattä tasmim cä moxälefet kene ü farmun dene ke mecles re davvenen.mecles daves bune ü vene nemäyendegun zenduni bunne.inattä masele bäes bune ke mardem asebäni bavun ü bästil zendun (hamunce i ke nemäyendegun zenduni bine) re mohäsere hakenen.veşun pas e ۴ säet mohäsere zendun darun re eşkenene ü temum zenduniyun re äzät kenene.bästil zendun sequt hakerden istebdädi nezäm sequt hakerden neşune biye.mecles attä ilämye säder kenne ü ke başer heququ num bayte ü vene dele äzädi ü beräberi re xanne.
cumuri ye hukumet[دچیین]
Baade milädi ۱۴ juiye ۱۷۸۹ lui şunzahum (Feränse ye şä) attä şä e dim baye ke heççi qed näşte.mecles qänun beşten re sar bayte.milädi ۲۰ cuen ۱۷۹۱ säl dele sä ü vene xänevade say hakerdene keşvar cä ferär hakenen vali mardem dase cä dastgir bayne.mecles şä re hukumet cä bar kenär kene.incuri bune ke şä ü vene xanevade zenduni bunne.Utriş ü Perus lui şunzdahum peştibuni veser Feränse cä cang kenene vali Feränse arteş veşun re şekest dene.
bakuşten ü batersiyen hukumet[دچیین]
Mäzeruni ۱۳۰۴ säl dele attä nu mecles ders bune.un zamun pas e cä attä hukumet lu bemu ke vene num nakuşten ü batersiyen hukumet biye.şä,şäbänu ü xale gatun cä giyutin cä gerden baze bayne.hukumet gardundeniyen kasuni das dakete ke xäsene Feränse sämun re vişter hakenen.haminattä veser Feränse hulend, Ispäneün ü beritäniyä cang e dele baye.
melli amniyet kumite[دچیین]
Mäzerun ۱۳۰۵ säl dele mecles mardem das e cä daves baye.mecles miyäne ru üzvun zenduni yä bakuşt bayne ü tendru üzvun ke veşun re cäkuben getene,qudret re das e dele baytene.cäkubenun keşvar gerdundeniyen veser attä kumite be num melli amniyet kumite deres hakerden.corc cäk däntun,cän pul märä ü maksimiliyan rubspiyer inattä kumite gat e üzvun bine.melli amniyet kumite tasmim bayte ke mardem kumek cä bigäne arteş re Feränse cä dar bakene.rubespiyer qodret kam kam ziyäd baye ü cäi barsiye ke ve däntun idäm farmun re giyutin cä säder kenne.۱۴ mä dele hedud ۱۷hezär nafer gurh gurh bi muhakeme giyutin cä bakuşt bunne.axer sar mäzeruni ۱۳۰۶ säl dele mardem ziyäd näräheti veser rubspiyer dastgir ü giyutin cä idäm bune.incuri bakuşten ü batersiyen hukumet tum bune ü attä num mecles deres bune.panş tä nu mecles üzvun cä keşverhukumet re das e dele girenne.vali inattä nu hukumet xale xär naye ü mardem vene cä näräzi bine.avez dele Feränse arteş xale qavi baye ü haminattä kär bäes baye ke Napeleün bonäpärt be qodret barese.
inqeläb näbud bayen[دچیین]
Näpeleün attä Feränse arteş farmundeün cä biye.ve nezämi nubuq däşten veser,gat terin Feränseki farmunde Feränse inqeläb cangun dele biye.näpeleün çan tä cange dele gate piruzi bayte.ve mäzeruni ۱۳۱۱ säl dele hukumet zaifi cä istefäde hakedr ü das be kudetä bazu.incuri baye ke näpeleün bonäpärt qodret re das e dele bayte ü hukumet dasga re degereseniye.nu dulet se tä üzv däşte ke konsul num däştene.napeleün gat e konsuı ü Feränse asli frmunrevä biye.ve tä çan säl konsul ünvän cä keşvar re grdundeniye ü deşmenun cä cang kerde.ve inattä muddet dele nu piruziün re bayte ü vişter mardem piş aziz baye.äxer sar mäzeruni ۱۳۱۶ säl dele ve be ünvän Feränse imperätur täc beşte.inti Feränse gat e enqeläb tum baye vali andişeüni munenede äzäzäti ü beräberi baxi bamunesene ü Feränse cä burdene dige keşvaru dele.