اختلال فشار روانی پس آسیبی
اختلال فشار رواني پس آسيبي یااختلال استرس پس از سانحه (انگلیسی جه: post-traumatic stress disorder) (به صورت مخفف: PTSD)، نشونگوني هسه که پس از موشاهده، تجربهٔ موستقیم و یا بشدوسن اتا عامل استرس‌زا و آسیب‌زای شدید روی دنه که تونه مونجر به بمردن واقعی یا تهدید به بمردن یا وقوع اتا سانحهٔ جدی باشه.
بیمار نسبت به این تجربه هون احساس ترس و درماندگی كنه، اغلب رفتارای آشفته و حاکی از بیقراری واکنش نشون دنه و مدام تلاش كنه از یادآوری رویداد و سانحه اجتناب هکنه. حوادثی همچون سوءاستفاده جنسی، تصادف، سوانح طبیعی مانند زلزله، جنگ و... به طور کلی افرادی که چنین رویدادایی ره تجربه کننه حتا در مورد وچون، ویشتر از این که اما بتونیم تجربهٔ اونا ره تصور هکنیم و احساسات اونا ره درک هکنیم از اون واقعه رنج ورنه. همین امر وجه تمایز استرس پس از سانحه با سایر حوادث زندگی هسه (استرس بیش از حد طبیعی به حادثه).
گسترش PTSD
[دچی‌ین]اگرچه اغلب مردم (۵۰ تا ۹۰٪) اتا رویداد خله تنش زا ره تا پایان عمر به یاد دارنه ولی فقط ۸٪ اونا به PTSD مبتلا بوننه. اینتا بیماری در دوران بعد از جنگ خله شایع هسه (مانند جنگ ویتنام، عراق، ایران، بوسنی هرزگوین و افغانستان)و همينتي در اثر اتفاقات موهم زندگی مانند بمردن اتا عزیز یا طلاق و جدایی و ضربه‌های عاطفی احتمال ابتلا به اینتا بیماری ويشتر هسه. به نظر رسنه زمینه ژنتیکی، نژاد و دوران وچگي در ایجاد اینتا بیماری موثر هسنه.
علائم اختلال فشار رواني پس آسيبي
[دچی‌ین]۱) ناآرومی و بیقراری، رفتارای پرخاشگرونه، احساس بیزاری از دیگرون.
۲) گوشه‌گیری و موشکلات در روابط بین فردی به سختی انس بيتن با دیگرون.
۳) احساس گناه و شرمزدگی، بی‌احساسی و فقر هیجانی که از طریق جمع هکردن خد و انقباض عضلات صورت گیرنه.
۴) واپس‌روی‌های رشدی (بازگشت به رفتارای اولیه وچگي، شو‌اداری ، شست بچوِسن و...)
۵) رفتارای تهییجی و برانگیختگی خله زياد (حالت گوش به زنگ بين که به محض روبرو بين با محرک تنش‌زا شوکه بونه.)
۶) اختلال خو، کابوس و خوهای ترسناک (رویاهای هولناک بدون محتوای موشخص).
۷) اجتناب از افکار و احساسات و حتا جاهوني که وقایع ناخوشایند ره یادآوری كنه.
۸) تکرار خاطره‌های آسیب‌زا از قبیل مزاحمت، تجاوز و... ذهن دله.
۹) تمایل به كا بكردن تکراری پیرامون حادثه‌ای که تجربه هکردنه (درمورد وچون).
۱۰) اختلال در کار روزانه، موشکلات در تمرکز و آموزش.
البته همه اینا ونه سه شرط موهم دیگر ره نیز به همراه داشته باشه؛
الف. فرد ونه در معرض اتا رویداد پر تنش قرار بيته باشه.
ب. فرد ونه مورتب به یاد اینتا رویداد دكفه و بازخورد داشته باشه.
ج. علائم ونه ویشتر از اتا ماه طول بکشه.
درمون
[دچی‌ین]فرآیند درمون بیمار مبتلا به PTSD تلفیقی از دِ رویکرد شناختی رفتاری مداخلات رفتاری شامل: آموزش نحوهٔ مواجهٔ موثر با ترسا، اجتناب از اماکن یا افرادی که وقایع ره یادآوری كننه، هسه؛ همچنین استفاده از روشاي آروم بخش و پذیرش احساسات بیمار در کاهش نشانگون استرس پس از سانحه موثر هسه.
اگر علایم فوق ویشتر از اتا ماه تداوم پيدا هكنه و منجر به اختلال در عملکرد کلی بیمار (شغلی، تحصیلی، رفتاری و...) بوه ونه نسبت به درمون اون اقدام هكردن. درمون وسه دارویی از داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین مانند فلوکستین، ضدافسردگیهای سه حلقه‌ای مانند ایمی پرایمن، سیتالوپرام، پروپرانولول و کلونیدین استفاده بونه.
در حیوونا
[دچی‌ین]حیووناهم قابلیت ابتلا به اینتا اختلال ره دارنه.[۱]
منابع
[دچی‌ین]- ویکی‌پدیای کارزنون، «PTSD»، انگلیسی ویکی‌پدیا، آزاد دانشنومه، دله. (هارشی‌یه بَیی ۸ اکتبر ۲۰۰۹).
- Post-Traumatic Stress Disorder, National Institute of Mental Health
- «ویکی‌پدیای فارسي». هارشی‌یه بیی ۱ شهريور ۱۳۹۰ گادِر.
 |
ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که اختلال فشار روانی پس آسیبی خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |