تیموریون
تیموریون یا ایران گورکانیون (۷۷۱ – ۹۱۱ ه.ق/۱۳۷۰ - ۱۵۰۶ م) سلسله‌ای تورک‌تبار بینه. بنیان‌گذار این سلسله امیر تیمور گورکانی بی‌یه که میونی آسیا دله دَیی‌یه و سمرقند ونه نیشتنگاء(=پایتخت) بی‌یه. تیمور اتا گت کشور بساته و سرزمین ماوراءالنهر ره به اهمیت برسنی‌یه که تا اون گادِر هیچگاه اینتی نَیبی‌یه. وه شه سامون ره اول سرتاسر میونی آسیا دله و اون‌گادر سراسر خراسون و این‌دَقِسی به همهٔ بخش‌ئون ایران و عوثمانی و بخش‌ئونی هند جه گوسترش هدائه. از اونجه که فتوحات تیمور بیشتر جنبهٔ یورش و هجوم داشته تا تسخیر واقعی، اغلب این مناطق ای دباره به زودی از تصرف تیموریون خارج بینه. با این حال ماوراالنهر مدتی مرکز دولتی بیّه که بیشتر ایران و افغانستون ره با ماوراءالنهر دربرگیته. زمونی که گت کشورون تیموری تجزیه بینه، دورهٔ هرج و مرج پیش بموئه. به محض اینکه تیمور بمرده، تورکون عوثمانی و آل جلایر و تورکمونون تصرف شه کشورون ازدست‌هدائه وسّه حمله هاکردنه. بااین همه، تیمور ِوچون موفق بَینه که ایران شومال ره کم و بیش یک سده وسّه شه دَس دارن. هرچن وشون بیشتر با ات‌دیگر جنگ کاردنه. آخرسری شاهرخ موفق بیّه که جنگای دله‌یی ره تا حدی رفع و قدرت و اعتبار کشور ره نگهداری هاکنه. ولی پس از بمردن وه، ونه تصرفات به قسمت‌ئون پچوک‌تر تجزیه بیّه و به همین سبب صفویون و امرای شیبانی وشون ره به شه متصرفات پینه بزونه. با این حال خاندون تیموری از میون نشی‌یه و نواده‌ئون تیمور پس از چندی پستر شه فرمونروایی ره به هندوستان بَوردنه و گت ِامپراتوری هند گورکانیون ره بساتنه.