خوجالی کوشتار

مختصات: ‏۲۱″ ۴۷′ ۴۶°شرقی ‏۴۰″ ۵۴′ ۳۹°شمالی / ۴۶٫۷۸۹۱۷غرب ۳۹٫۹۱۱۱۱جنوب شابلون:جعبه رویداد تاریخی پس از سقوط شهرخوجالی طی جنگ قره‌باغ، کوشتارغیرنظامیون آذری این دله شهر توسط ارمنستون ارتش به همراهی نیروئون ۳۶۶ روسیه ارتش^[۱] ۲۵ و ۲۶ فوریه سال ۱۹۹۲ دله اتفاق دکته.^[۲] بر اساس آمارون موجود از جومله آمار سازمان دفاع حقوق بشر این کوشتار گادِر ۶۱۳ نفر از غیرنظامیون از جومله ۶۳تا وچه بمردنه.^[۳] این کوشتار وحشتناک‌ترین و غم‌انگیزترین رخداد تاریخ جنگای آذربایجون و ارمنستون بر سر قره‌باغ کوهستونی بی‌یه.^[۴]

محاصره و اشغال شهر

خوجالی اکتبر سال ۱۹۹۱ جه محاصره دله قرار داشته. ۳۰ اکتبر حرکت خودروئون شهر دله متوقف بیّه و بعد از منهدم هاکردن هلیکوپتری که به بمردن ۴۰نفر انجوم‌هایته، این تنها وسیله حمل و نقل هم حرکت جه وابموندسته. روز ۲ژانویه برق شهر قطع بیّه. خوجالی نیمه دوم ماه فوریه جا توسط ارمنی نیروئون محاصره بیه و هر روز مورد حملات توپخنه و سلاح‌ئون سنگین قرار گیته.

۲۶ فوریه سال ۱۹۹۲ ِشو گروه‌ئون نظامی ارمنستون با کومک هنگ موتوری شماره ۳۶۶ اتحاد شوروی سابق خوجالی ره حمله هاکردنه. شهر اولا فقط سه ور جه توسط نیروئون ارمنستون محاصره بَیبی‌یه و وقتی مردم فرار ِراه ره مسیر چاروم (مسیر عسگرون) جه پیش هایتنه، نیروئون ارمنستون نزدیک روستای نخجوانیک وشون ره بکاشتنه. بعد از اون شهر چار ور جه محاصره بیه و توپخنه‌ی تش و سلاح‌ئون سنگین شهر دله بوردنه. تش ِزوونه خله تِن تموم شهر ره بیته و مدافعون شهر همراه با مردم غیرمسلح مجبور بَینه خوجالی جه بورِن. ساعت ۵ صواحی ِ۲۶ فوریه، شهر تصرف نیروئون ارمنی دربموئه. مردم که مجبور بینه شهر جه بورِن، به کوه‌ئون و جنگل‌ئون پناه بَوردنه. نیروی ارمنی باقی‌بموندسته ساکنین خوجالی ره به قتل برسنی‌یه و زنا و کیجائون ره به اسارت بَیته. تقریباً تموم افرادی که به کوه‌ئون و جنگل‌ئون فرار هاکرد بینه، سرما جه بمردنه.