عباسیون اتا اىسلامی حکومت بینه که وشون حاکمون ره خلیفه گتنه و شه ره پیغمبر جانشین دونستنه. عباسیون دوره گردِ خلافتون تون ویشته طول بکشی‌یه و اىسلامی کشورون ره اتا مهم تاریخی دوره حىساب إنه.
خلفای راشدین په، امویون حکومت هکردنه و بعد ِات‌کم ضعیف بَینه و حکومت به عباسیون که از نوادگون عباس بن عبدالمطلب، محمد عامی، و از بنی هاشم بینِه بَرسی‌یه. عباسیون ابومسلم (بهزادان) کومک جه و ونه کایرون (سیو جمه‌ئون) جه، خلافت ره بدست بیاردنه اما شه ای ابومسلم ره بکاشتنه.
عباسیون خلافت اسلامی مناطق سامون ولار هایته و اسلام طلایی دوره پیش هکته که خله عالمون و دانشمندون امت دله کىتاب نوىشتنه. خلیفه مقومی بی‌یه که هم سیاست و هم مذهب دله بالاترین جاجیگاه ره داشته ولی کم‌کم شه سیاسی مقوم ره امیرون و سلاطین ره هدا. آل بویه گدر دیگه اون امیرون موفق بئینه تا خدی بغداد ره بیرن. ولی آل بویه که شیعه بینه، نخاستنه سنی‌ها ره گرد کورکاشم هاکنن و همین‌سه خلافت ره تشریفاتی شه ور داشتنه. تؤرکِ سلاطین که آل بویه ره کنار دینگونه هم همین رسم سر بموندستنه و نظام‌الملک سرآدم این شیوه ره دائمی هاکردنه. عباسیون انده عراق دله دئینه تا هولاکوخان مغول بمو و خلیفه ره اسب بن لینگ‌لو هایته. این گدر خلافت دستگاه دکش بیه و خلیفه جانشین ره بیتنه - بوردنه مصر. مصر خلفا هم نمایشی بینه.
خلیفه‌ئون لیست (اونانی که بغداد و سامرا دله دَینه)
