نفت
نَفت مایع غلیظ و آتش گير بهرنگ قهوهای سبز یا سبز تیره بوده که در لایههای بالایی بخشهایی از پوستهٔ کره زمین پيدا میشود. نفت شامل آمیزه پیچیدهای از هیدروکربنهای گوناگون است. و بیشتر اینهیدروکربنها از زنجیرهٔ آلکان هستند؛ ولی ممکن است از دید ظاهر، ترکیب یا خلوص تفاوتهای زیادی داشتهباشند.
واژهشناسی[دچیین]
ریشهٔ واژهٔ «نفت» از واژهٔ اوستایی «نپتا» بوده است. کلدانیان و اعراب آنرا از زبان مادی بيتنه و «نفتا» گرفتند.[۱] در برخی منابع قدیمی به صورت «نفط» نیز نوشته شده است. در فرانسه نیز «Naphte» بوده است و پیش از آن تا سال ۱۲۱۳ میلادی «Napte» بوده که از واژهٔ لاتین «Naphta» گرفته شده است. ریشهٔ این کلمه واژه یونانی «Naphtha» بهمعنی روغن شرقی است.
کلمهٔ نفت در زبان انگلیسی «پترولیوم» است که از دو کلمهٔ «پترا» (معادل یونانی واژهٔ سنگ) و کلمهٔ «اولئوم» (روغن) تشکیل شده است.
نفت مایعی است که عمدتاً از دو عنصر آلی هیدروژن و کربن تشکیل شده و دارای مقادیر کمتری از عناصر سنگین مانند اکسیژن و گوگرد است و به صورت طبیعی در زیر زمین و به صورت استثنایی در روی زمین یافت میشود.
پیشینه[دچیین]
اقوام متمدن دوران باستان، به ویژه سومریها، آشوریها و بابلیها، در حدود چهارهزار و پانصدسال پیش در سرزمین بینالنهرین (عراق امروزی) با برخی از مواد نفتی که از دریاچه قیر بهدست میآمد، آشنایی داشتهاند. آنان از خود قیر بهعنوان مادهٔ غیرقابل نفوذ استفاده میکردند. رومیها و یونانیها نیز مواد قیری را برای غیرقابل نفوذ کردن بدنهٔ کشتیها بهکار میبردهاند. همچنین برای روشنایی و گرم کردن نیز از آن بهره میگرفتند.
با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرتآوری بوجود آمد. بطوری که امروزه صنایع پتروشیمی نقش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارند.
منشأ[دچیین]
بیشتر دانشمندان منشأ تشکیل نفت را گیاهان و موجودات آلی موجود در اقیانوسهای اولیه میدانند.
باقیماندهٔ حیوانات و گیاهانی که میلیونها سال قبل از محیط دریا ، قبل از دایناسورها زندگی میکردند، در طی سالها توسط لپههای گل پوشیده شدهاند. برای تبدیل این موجودات به نفت به گرما و فشار مناسب در طول سالیان دراز نیاز است که در صورت وجود این شرایط همراه با سنگ مخزن مناسب نفت به مقدار زیاد در حوضچهٔ نفتی جمع میشود.
نفت خام حالت روغنی داشته و بهشکلهای جامد، مایع و گاز یافت میشود. برخی اوقات به تمام اشکال نفت هیدروکربن نیز میگویند. اگر نفت در محلی جمع شود، به آن محل «حوضچهٔ نفتی» میگویند. از تجمع چندین حوضچهٔ نفتی،«میدان نفتی» تشکیل میشود.
اکتشاف[دچیین]
پس از انتخاب، منطقه را مطالعه کرده، و پس از اندازهگیریها، اگر مکان از لحاظ نفتی مکان موفقیتآمیزی باشد، حفاری آغاز میشود. بالای چاه ساختاری که «دکل» نامیده میشود، برای قرار دادن وسایل و لولههای مورد استفاده در چاه ساخته میشود. زمانی که حفاری تمام شده، جریان ثابتی از نفت با سنگهایی که غالباً سنگ های رسی هستند، لایه ای را روی نفت تشکیل میدهد که به «سنگ پوششی» معروف است.
پالایش[دچیین]
نفت به صورت خام نمیتواند مورد استفاده قرار بگیرد و باید در پالایشگاه نفت مورد پالایش قرار بگیرد.
اندازهگیری[دچیین]
نفت را با بشکه میسنجند. هر بشکه حاوی ۱۵۹ لیتر نفت است.
جستارهای وابسته[دچیین]
پانویسها[دچیین]
منابع[دچیین]
- صنایع شیمایی، شیمی نفت، تاریخجهٔ نفت.
- دو قرن سکوت (نوشتهٔ زرین کوب).
- سرگذشت نفت.
- اين مقاله از ويكي پدياي فارسي ترجمه شده است.
پیوند بهبیرون[دچیین]
![]() |
ویکی تلمبار دله بتونّی پروندهئونی که نفت خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |