آتئیسم
آتئیسم یا بی‌خدایی (فرانسوی جه: Athéisme) یعنن خدای وجود داشتن ره قبول نکاردن. آتئیسم دمبالکرون ره «آتئیست» گانّه. وشون حرف این هسته که ننشنه اثبات هاکرده که موجودی بنوم خدا دره. عصر روشنگری که فرانسه انقلاب جه شروع بیّه، کم‌کم عالمونی بمونه که شه ره آتئیست بنومستنه و باتنه که خدایی وجود ندارنه و این جریون هنتا دمباله دارنه.
آتئیست‌ها شه چن‌تی هستنه؛ بعضی‌شون گانّه که آدمون هیچ گادِر نتونّه خدایِ وجود داشتن یا نداشتن ره کاملاً اثبات هاکنن و همینسه شه ره «اگنوستیک» (=ندانم‌گرا) نومنّه. اتی دیگه که «هارد آتئیست» هستنه، گانّه خدائونی که ادیان تعریف کانّه هیچجوره نتونده وجود داره و وه ره کاملاً ونه رد هاکردن. اتی دیگر آتئیست هم درنه که خدا ره قبول ندارنه، ولی دین یا عرفان ره قبول دارنه؛ مثلاً بودیسم ِبعضی په‌روون شه ره آتئیست دونّه. ات گروه هم درنه که «آپاتئیسم» هستنه و گانّه اصلاً مهم نی‌یه که خدا وجود داره یا نا چون امه زندگی دله تأثیر نکانده.
آتئیسم گانه که تئیست‌ها (=خداباورون) وظیفه هسته که اول ثابت هاکنن که خدا وجود دارنه و اگه وشون موفق نَیینه، پس خدایی دنی‌یه. وشون‌ها خداباورون ِبرهان‌ها ره جواب دِنّه و خصوصاً علم ِسَر تأکید دارنه؛ مثلاً علیت ِجواب ره بیگ بنگ دله وینّه یا آدم و حوایِ جایگزین ره تکامل دونّه.
ادیان معمولاً بی‌خدایی ره ممنوعه و گناه دونّه. اسلام واری که الحاد، کفر و ارتداد وسّه خله بدجور-بچم مجازات بی‌یشته.
منابع
[دچی‌ین]- انگلیسی ویکی‌پدیا