پرش به محتوا

سیمون بولیوار

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
سیمون بولیوار
مقوم
شخصی معلومات
بزا-روز
بمردن
مِزار
ملیت
چن‌ملیتی
اقامت
گپ‌بزن زوون
بنویشتن زوون
پیشه
انقلابی فرمانده، سیاستمدار
همسر
ماریا ترسا دل تورو
فامیل
دیگر معلومات
دین
رومی کاتولیک
نظامی رتبه
جنگ که دیّه
استاد
جوایز
سیمون بولیوارامضا
امضا

سیمون بولیوار اتا گتِ انقلابی آدِم بی‌یه که ایسپانیایی‌ئون ره لاتین آمریکا دله جه دربکرده. وه بتونسه پنج تا کشور ره آزاد هکنه و وشون مردم ره ایسپانیا دولت ظلم جا راحت هکنه.[۴] وه اتا نو کشور بساته که ونه نوم گت کلمبیا بی‌یه و ونه نوم ره کریستوفر کلمب جه بَییت‌بی‌یه.

نوم و تبار

[دچی‌ین]
بولیوار ِپییر ِعکس، قرن هیجدهم جه.

سیمون بولیوار اتا پیل‌دار خانواده دله کاراکاس (ونزوئلای ِنیشتنگا) شهر دله دنیا بمو. ونه پییر ِتیر و تبار باسک جه بی‌یه[۵] و ونه گتِ‌نِنا کاناری جزیره جه بی‌یه.[۶]

بولیوار کامل ِنوم 'سیمون خوزه آنتونیو د لا سانتیسیما ترینیداد بولیوار ای پالاسیوس پونته ای بلانکو (ایسپانیولی جه: Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte y Blanco) هسته. ونه مار نوم دونا ماریا د لا کُنسِپکیون پالاسیوس ی بلانکو ونه و پییر نوم کُرُنِل دُن جوآن ویسِنته بولیوار ی پونته بی‌یه. وه دِتا خاخِر و اتا بِرار داشته که همه ونجه گت‌ته بینه: ماریا آنتونیا، جوآنا و جوآن ویسنته. ونه اتا دیگه خاخِر هم وچگی گادِر بَمرده که اونتا نوم ماریا دِل کارمِن بی‌یه.[۷]

بولیوار هشت ساله بی‌یه که ونه پییر بمرده.[۷] ونه پییر خو دله بمرده و اون‌گادر وه فقط دِ سال و نیم داشته. بولیوار ِمار هم وقتی وه ۹ساله بی‌یه، بمرده. این اتفاق په بی‌یه که وه شه معلم ِپَلی بورده. این معلم، که ونه نوم میگوئل جوزه سانز بی‌یه، پَلی هم نموندسته و وردگردسته شه سره. وه مشهورترین مُربی‌ئون و پرفسورون ره بیارده شه سره تا هارشه وشون دله بِتـِّرین کَس کیه تا وه ره شه مُربی هاکنه. وه آندرس بلو، گیلرمو پیلگرون، جوزه آنتونیو نگرته، فرناندو ویدس، پییر آندوجار و سیمون رودریگز ره شه پَلی بَوِرده و آخرسر هم همین آخرین نفر ونه سَر ویشترین تأثیر ره بی‌یشته. سیمون رودریگز ونه بتّرین رَفِق و مُربّی بگردسته و کم‌کم بولیوار ِجوون ِمغز دله شه بخاستنی‌ئون (آزادی، فکرهاکردن ِروش و استقلال واری) ره وارد هاکرده.[۸]

بولیوار ِعکس سال 1800 میلادی گادِر

بولیوار این دوره اتا پرستار هم داشته که وه ره تَر و خاشک کارده. این سیو کنیز ِنوم هیپولیتا بی‌یه. بولیوار شه بعدها این زنا خَوری بائوته که «وه مه تنها مار بی‌یه که بشناسیمه.»[۹] بولیوار ِمربی، سیمون رودریگز، وه ره یاد هِدا که اخلاق و ذات چـِچی‌نه و چـِتی وِنه اتا حرف که بشناسته ره تشخیص هاده که راسته یا دِروئه. وشون دِتا ویشته شینه یِلاقی مله‌ئون یا کوه‌ئون ِسَر و هِدی جه قَدِم زونه. سیمون رودریگز بولیوار ره یاد دائه که چتی اسب ره سِوار بَواشه و چتی هولی هاکنه. وه شرایط مختلف دله، بولیوار وسّه آزادی، انسانیت، سیاست، تاریخ و جامعه‌شناسی جه گپ زوئه.[۸]


جوونی دوره

[دچی‌ین]

بولیوار کاراکاس ِدانشگا دله حوقوق بخونسه و بعد اینکه ونه درس توم بیّه وکیل بگردسته. وه نابرابری که ایسپانیا موستعمره‌ئون دله دیّه جه، ناراضی بی‌یه، همینتا سر هم وشون ضد قیوم هاکرده تا بتونه وشون ره ونزوئلا بلکون تموم جنوبی آمریکا جه دربکنه.[۴]

ایسپانیا جه جنگ هکردن

[دچی‌ین]
سیمون بولیوار ِموجستمه

وه شه پییر اتا وچه بی‌یه و بعد اینکه ونه پییر بمرده وه شه پییر ِتینار وارث بیّه. وه بتونسه با اون همه پیل اول دِتا جنگ دله که مازرونی ۱۳۲۵ و ۱۳۳۳ دله ونزوئلا ره آزاد هکنه. بعد مازرونی ۱۳۳۷ سال بتونسه که پرو ره ایسپانیا دست جه دربیاره و ات‌تی مدت اونجه حکومت هکنه. وه کلمبیا و شیلی و اکوادر ره هم بعدن بتونسه که آزاد هکنه.[۴] [۱۰]

بولیوار اَرمون جنوبی امریكای ِوحدت اتا فدراسيون ِقالب دله بی‌یه که فرقه‌گرايی‌ئون ِوسّه نتونسته این کار ره هاکنه و مردِم متحد نَیینه. وه اواخر مدتی اتا دیكتاتوری حکومت داشته و بعداً شه استعفا هدائه و کنار بورده.[۱۱]

بمردن

[دچی‌ین]

وه سرآخر دَرشی‌یه جامائیکا که حتی شه کرایه پول ره هم ناشته و حلا کشتی راه نکته وه بمرده و وه ره کاراکاس ملی معبد دله دفن هکردنه. بولیوی کشور نوم ونه نوم جا بئیته بیّه. ونزوئلا پیل یکا نوم هم بولیوار هسه.[۴]

وابسته جستارون

[دچی‌ین]

بن بنویشت

[دچی‌ین]
  1. ونه نوم اینجه بمو: برگه‌دان مستند نام‌ها. هارشی‌ین تاریخ: ۹ آوریل ۲۰۱۴. اثر یا نومِ زوون: آلمانی. نویسنده: کتابخانه ملی آلمان.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ونه نوم اینجه بمو: BnF authorities. شناسهٔ BNF: 118926507. هارشی‌ین تاریخ: ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵. نویسنده: کتابخانه ملی فرانسه. اثر یا نومِ زوون: فرانسوی. منبع خطا: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «a43a7267f83a56c24d3f253608c5268295e200ce» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است
  3. ونه نوم اینجه بمو: دانشنامه برخط بریتانیکا. شناسۀ آنلاین دانشنامۀ بریتانیکا: biography/Simon-Bolivar. شهرت: Simon Bolivar. هارشی‌ین تاریخ: ۹ اکتبر ۲۰۱۷. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ Harvey L. Johnson. «History of Simon Bolivar»(انگلیسی)‎. Bolivarmo.com. هارشی‌یه بیی ۴ مرداد ۱۳۸۶ گادِر. 
  5. [www.guiabizkaia.com/museos/Bolivar/Index.html Museo Simon Bolivar]
  6. Arana, M., 2013, Bolivar, New York: Simon & Schuster, شابک: 9781439110195
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Arismendi Posada،9.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ Arismendi Posada،10.
  9. Lynch،[books.google.com/books?id=zHWkaLOfoVQC&pg=PA16 16].
  10. «A man named Simon Bolivar»(انگلیسی)‎. Universidad Nacional Experimental del Táchira. هارشی‌یه بیی ۴ مرداد ۱۳۸۶ گادِر. 
  11. «تولد «سيمون بوليوار» مبارز انقلابي و استقلال‌‏طلب معروف امريكاي جنوبي»(فارسی)‎. راسخون. هارشی‌یه بیی ۲۱ ژوییه ۲۰۱۴ گادِر. 

کتابی منابع

[دچی‌ین]
  • Arismendi Posada، Ignacio. Gobernantes Colombianos [Colombian Presidents]. بوگاتا: Interprint Editors Ltd، ۱۹۸۳. 
  • Lynch، John. Simón Bolívar: A Life. Yale University Press، ۲۰۰۷. شابک ‎۹۷۸-۰-۳۰۰-۱۲۶۰۴-۴.