بولیوی

Republic of Bolivia
بولیوی
Republic of Bolivia; بولیوی
	ملی شعار: فقط ونه بولیو هاکنیم!
	بولیوی ِموقعیت
نیشتنگا	سوکره و لاپاز
گت‌ترین شهر	سانتا کروز د لا سئیرا
رسمی زوون	ایسپانیولی، کچوآ، آیمارا، گوارانی
حکومت ِنوع	جمهوری
حاکمون نوع ; • رئیس جمهور; • نخست وزیر	; بو دالاس; سارا بکمن
گتی
جمعیت
پول یکا	بولیویانو (BOB)
زمونی منطقه	UTC (جهونی ساعت-۴)
اینترنتی دامنه	.bo
تلفن پیش‌شماره	+۵۹۱

مختصات: غربی′۱۵°۶۵ جنوبی′۲°۱۹ / عبارتون خطا: < ِعملگر اَمه وسّه آشنا نی‌یه ۱۹٫۰۳۳شومالی

بولیوی اتا خاشکی وسط ِکشور هسته که جنوبی آمریکای ِوسط کَته. اساسی قانون ِپه ونه نیشتگا (= پایتخت) سوکره هسته ولی عملاً لاپاز دله نیشتنگایی کارون انجام وانّه.

بولیوی ِجمعیت ۱۰ میلیون نفره و این کشور دله ایسپانیولی، کچوآ، آیمارا و ۳۴ زوون دیگه رسمی و بومی هستنه.^[۱] ۵۵ درصد بولیوی دله سرخ‌پوست‌تِبار ، ۳۰ درصد مستیزو (دِ رَگه سرخ‌پوست و اسپه‌پوست) و ۱۵ درصد اسپه‌پوست هستنه.^[۲] مسیحیت هم این کشور دله ویشترین په‌روون ره دانّه. ۷۸ درصد رومی کاتولیک کلیسای په‌روونه، ۱۶ درصد پروتستان و ۳ درصد هم دیگه مذهبون جه هستنه.^[۳]

فقر بولیوی دله ۵۳ درصد ره شامل وانه. کشاورزی، جنگلداری، ماهیگیری و معدن‌کَری اصلی صنعتون هستنه و نساجی، لباس‌دوجی، فلزکاری و پالایش‌بَیی ِنفت هم تولید وانّه. این کشور دله قلع خله گیدا وانه. این کشور برزیل، آرژانتین، پاراگوئه، شیلی و پرو جه هم‌سامون هسته.

تاریخ

سرخ‌پوستون اینکای ِامپراتوری گادِر این کشور ره شه سامون دله داشتنه. ایسپانیا قرن شونزهم این منطقه ره بَییته و منطقه‌ی ِنوم ره «شمالی پرو» بی‌یشته و وه ره دائه پروی ِنایب‌السلطنه‌ی ِدَس. این منطقه خله گت بی‌یه و خله کشورون ونه دله دَیینه.

وقتی سیمون بولیوار قیام هاکرده و گرند کلمبیا ره بساته، بولیوی ونه دله دَنیبی‌یه. ۱۸۱۶ بولیوی ایسپانیا جه سیوا بیّه و اول آندرس د سانتا کروز این منطقه پرو-بولیوی کنفدراسیون ره بساته ولی جنگ دله شکست بخاردنه و کنفدراسیون رِقِدبورده. بولیوی دله اون گادر جه ۱۶ سال جنگ بی‌یه و ۶ اوت ۱۸۲۵ بولیوی ِجمهوری رسماً اتا سیوا کشور بیّه. این کشور ِنوم ره سیمون بولیوار ِاسم جه بَییتنه.

سیاست

بولیوی ِتاریخ حدود ۶۰ کودتا ویمبی که ویشترین تعداد کودتا ره کشورون میون دانّه. بولیوی دله نُه‌تا ایالت دَره که سال ۱۹۹۵ جه تا حدودی استقلال دارنه و شهردارون و فرماندارون ره مردمون انتخاب کانّه و تاحدودی ملی منابع وشون ره اختصاص گنّه. رئیس جمهور هم پنج ساله دوره وسّه انتخاب وانه.

گونزالو سانچزدی لوزادا ریاست‌جمهوری جه اکتبر ۲۰۰۳ استعفا هِدا و ونه معاون، کارلوس مسا، جایگزین بیّه. مسا هم ژوئن ۲۰۰۵ شه مقوم ره ادواردو رو دریگوئز ره هِدائه. شیش ماه بعد، ۱۸ دسامبر ۲۰۰۵، سوسیالیست ِحزب جه مورالس رئیس جمهور بیه.

بولیوی ۱۸ دسامبر سال ۲۰۰۵ اتا انتخابات رییس‌جمهوری وسّه داشته. دِتا اصلی رقیب این انتخابات دله خوان اوو مورالس آیما، سوسیالیستون ِMAS ِحزب جه، و جورج گوئیروگا، اجتماعی و دمکراتیک ِنیروی ِحزب (PODEMOS) جه بینه که مورالس ۵۴ درصد جه پیروز بیّه. وه ۲۲ ژانویه ۲۰۰۶ رسماً رییس‌جمهور بیّه. مورالس همون اول جه بائوته که ۵۰۰ سال مستعمره بی‌ین توم بیّه و اسا شه ونه شه ره بگردونِن.

تقسیمات

بولیوی نه استان، یا «دپارتمنتوس»، دانّه:

پاندو (کوبیا)
لاپاز (لا پاز)
بنی (ترینیداد)
ارورو (ارورو)
سانتا کروز (سانتاکروز دی لاسیرا)
کوچابامبا (کوچابامبا)
پوتوسی (پوتوسی)
چوکوئیساکا (سوکره)
تاریا (تاریا)

منابع

ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که بولیوی خَوری دَره ره پیدا هاکنین.

ویکی‌پدیای انگلیسی

↑ "Kids Encyclopedia". Kids.britannica.com. 8 February 2009. Retrieved 30 August 2010.
↑ "The World Factbook – Bolivia". CIA. Retrieved 30 March 2010.
↑ "Bolivia religion". USA: Department of State. 14 September 2007. Retrieved 30 August 2010.

[1] "Kids Encyclopedia". Kids.britannica.com. 8 February 2009. Retrieved 30 August 2010.

[cia-2] "The World Factbook – Bolivia". CIA. Retrieved 30 March 2010.

[3] "Bolivia religion". USA: Department of State. 14 September 2007. Retrieved 30 August 2010.

[۱]

[۲]

[۳]