شوپه
شوپه یعنی شوئنه مزرعه سَر بوردِن و ونگوا هاکردن. خی، وراز، تشی و... وحشی حیوانات کشاورزی مزرعهئون ره خِراب کنّه و کشاورزون شو تا سِواحی بیشار موندنّه و ونگوا کنّه تا اینان حیوونها ره فراری هادن.
شوپهکر چراغ سو کانده یا تش راست کانده و اتخله ونگوا کانده و بعضاً طبل ره ونگ یانّه یا بوق دَس گنّه تا حیوونها مزرعه جه دور بَواشِن.
ادبیات دله[دچیین]
شوپه اتا اصیل ِمازرونی واژوئه ولی فارسی ادبیات دله هم بعضی جاهان وه ره توصیف هاکاردنه. فیالمثل نیما یوشیج اتا فارسی شعر دله گانه:
- ماه می تابد، رود است آرام…
- کار شب پا، نه هنوز است تمام،
- می دَمَد گاه به شاخ،
- گاه میکوبد بر طبل به چوب…
- سایهای، این است گُراز…
شاهنومه دله هم رستم هفتخوان سَره اتجا فردوسی شوپه جه گپ زنده و گانه که رستم بدییه که شو سَره مردِم شهر پَلی تش روشِن هاکردنه و همینسه سوات (اولاد) جه سوال هاکرده اینان چچینه؛ سوات هم وه ره بائوته که اینجهی ِمردِم هر شو دِبار راست وانّه و این کار ره کانّه:
تهمتن به اولاد گفت آن کجاست | که آتش برآمد همي چپ و راست | |
دَرِشهر مازنــدران اســت گفت | که از شب دو بهره نيارند خفــت |
منابع[دچیین]
- درویشعلی کولاییان. «شوپه در مازندران». مازندنومه، ۲۶ خرداد ۱۳۹۲. هارشییه بیی ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ گادِر.