پورتال:گلستون
<h۱>پورتال: گلستون</h۱>
گلستون اوستان با ویشته از ۲۰۰۰۰ موربع کیلومیتر گتی؛ از شومال به جوموری ترکمنون، از جنوب به سمنون اوستان، از غرب به مازروناوستان ئو از شرق به خراسان شمالی اوستان محدود بیه. بخش ویشته گلستون اوستان آب وهوای موعتدل مدیترانه‌ای دانه ولی جولگه گرگان به لحاظ نزدیکی با صحرای ترکمنون، دوری از دریو ئو کمی کوئون، آب و هوای نیمه بیابونی ئو گرم دانه.
گلستون اوستان از نظر ناهمواریون به سه بخش زیر تقسیم وانه: ناحیه کوئستونی: این ناحیه از ارتفاع ۵۰۰ میتری تا گتی ۳۰۰۰ میتر ره شه دله دانه ئو جنگل جه دپوشنیه هسته. ناحیه کولائون(کوهپایه ای): این ناحیه شامل خورد تپه‌ئون بادرفت، تپه‌ماهورئون ئو بدبوم‌ئون هسه که دپوشنیه از جنگله. ناحیه جولگه‌ای ئو خورد بنه ئون: ارتفاع اینتا ناحیه حاشیه مازرون دریا دله ئو دریامونا گرگان پایین‌تر از سطح دریائ آزاد هسته ئو کم کم به سوی شرق ارتفاع وه ویشته وانه. اینتا منطقه محل دیّـِن شهرون ئو اکثر روستائون اوستان هسته. این ناحیه به لحاظ تراکم جمئیت، زمینای کشاورزی، صنایع ئو دامداری خله اهمیت دارنه. زوونای رایج این اوستان عبارتنه از فارسی ، تورکمنی ئو مازرونی. فارسی‌زوونا نیشتنگاء اوستان دله گپ بزه وانه. مازرونیا روستائون نصفه غربی اوستان دله ئو تورکمونای زوون بخش شرقی ، مرکزی ئو شومالی اوستان ئو همینتی در گرگان دله رایجه. گلستون ایسم جدید سرزمین تاریخی هسته که در طول تاریخ ئو تا سده هفتوم هجری قمری به نوم ایالت گرگان ئو از اون به بعد تا ابّـِلای سده ۱۰ به نوم استرآباد ئو در نوشته ئون دوران ابّـِلیه ایسلامی به ایسم "جرجان" ئو از اسفند ۱۳۱۶هجری خارشیدی گرگان ایسم بیته. پیشینه تاریخی این سرزمین به ۷ هزار سنه پیش ئو در غار کیارام واقع در روستای "فرنگ" بخش گالیکش به دوران پارینه سنگی برگردنه. گلستون اوستان در دوران تمدون ایسلامی؛ دانشمندایی میثل: عبدالقاهر جرجانی ، سید اسماعیل جرجانی ئو بزرگونی میثل سید محمد باقر داماد استرآبادی (میرداماد)، میر فندرسکی ئو سراینده بزرگ پارسی؛ فخر الدین اسعد گرگانی (سراینده دیوان وزین "ویس و رامین") ره در دامون خادش گت هکرده.
| مینودشت | مینو آخرای شرق گلستون اوستان دله دره ئو از شومال با جوموری ترکمنون دارای 126 کیلومیتر سامون هسه، از جنوب با سمنون، از شرق با اوستان خراسون ئو از غرب با گنبد کابوس ایرتیباط دانه. این شهرستون دارای سه شهر مینو دشت، گالیکش ئو کلاله ئو 4 بخش ئو 12 دهستون هسته. ناحیه مینودشت قدیما "کبود جـِمِه" ئو تا سنه 1318 ه. ش. "حاجی لر" بخوندسه بیه. |
| نوکده | نوکنده اتا از شهرون شهرستون بندر گز در گلستون هسته. این شهر به علت موقئیت خاص جوغرافی ئو وجود جنگلون انبوه ونه جنوب دله ئو داشتن او ئو هوای موعتدل ئو خاک موساعد، از پیشرفت نسبتأ خاری برخوردار هسته. ناهمواریون نوکنده میثل سایر مناطق ونه پلی شامل دو قسمت کوئستونی ئو جولگه ای یه. قسمت کوئستونی وه، بخشی از رشته کوئون البورز هسته که پوشش گیائی جنگلی انبوه دانه. |
| کردکوی | اتا دیگه از شهرستونای اوستان گلستون کردکوی هسته. در اواخر شائی تیموریون ئو ابائل دوره صفویون، گروئی از عشایر کردستون به این محل شه کوچ ره بیاردنه. به همین دلیل ابتدا به کُردِمَله ئو بعدأ به کردکوی مئروف بیه. |
| گنبد کابوس(کاووس) | ایسم اینتا شهر از ایسم "قابوس بن وشمگیر" (366-403 ه. ق.)، اتا از شائون زیاریون بیته بیه که از سنه 315 تا 470 هجری قمری گرگان ئو طبرستون دله حکومت کارده. نقشه اصلی اینتا شهر در ابایل شائی رضاشا به دستون مهندسای آلمونی طراحی ئو به مرحله اجرا بیشته بیه ئو از شهرونی هسته که با اصول شهربساتن مدرن طراحی بیه ئو بدون حتی اتا کوره رائون تنگ ئو پیچ ئو خمون هسته. |
| گرگان | شهرستون گرگان از شومال به شهرستون آق قلا، از شرق به شهرستون کردکوی ئو بندر ترکمن ئو از جنوب به ارتفاعات شاهکوه ئو اوستان سمنون محدود هسته. زوون اصلی مردمون گرگان لهجه زیبا استرآبادی (مازرونی شاخئون) هسته. |
| آزادشهر | آزادشهر با مساحت 871 کیلومتر مربع، از شومال به شهرستون گنبد کابوس، از غرب به شهرستون علی آباد، از شرق به شهرستون مینودشت ئو اوستان خوراسان ئو از جنوب هم به شهرستون رامیان ئو اوستان سمنون محدود بیه. این شهرستون با دارا بین او ئو هوای موعتدل کوئستونی ئو همینتی وجود نیشتنگائون گردشگری میثل آق امام ئو پارک شهر، اتا از شهرهای جذاب گلستون هسته. |
| بندرگز | بندر گز، اتا از شهرستونای اوستان گلستون در شومال کشور ئیران هسته که در قسمت جنوب شرقی مازرون دریا در کنار دریامونا(خلیج) گرگان قرار دانه. از طرف شومال به دریامونا گرگان ئو از جنوب به جنگلون سرسبز رشته کوه ئون البورز تموم وانه. در همسایگی اینتا شهر، شهرون بندرتورکمن ،بهشهر، ئو گرگان قرار دارنه. ظاهرأ اتا از دلایل نامگوذاری این بندر به "گز"؛ رویش درختچه ئون گز مناطق ساحلی دله هسته |
| بندرترکمون | بندر ترکمون شهری هسته غربی‌ترین نوقطه "ترکمون صحرای" ئیران دله که الآن در تقسیمات کشوری جزو اوستان گلستون قرار بیته. شهرستون ترکمون شامل سه شهر گمیش‌تپه، سیمین‌شهر و بندر ترکمون هسته ئو از جمئیت 200 هیزار نفری وه حدود 90% وشون ترکمونا تشکیل دنه. اینتا شهر در سنه 1306 شمسی در محلی که قرارگا نظامیون برای سرکوبی عشایر ترکمون بیه، به دستور رضاشا احداث ئو به نوم بندرشا ایسم گوذاری بیه. |
| رامیان | اتا دیگه از شهرستونای اوستان گلستون، شهرستون رامیان هسته. مردمون این شهرستون به زوونای ترکی ئو فارسی گپ زنه. ساکنین اینتا منطقه از دوره صفویه برای جلوگیری از حمله ازبکون به شومال ئیران کوچ هدا بینه. |
| علی آباد | شهرستون علی آباد از شهرستونای مرکزی اوستان گلستون هسته که از جانب غرب ئو شومال با شهرستون گرگان، از طرف جنوب با شهرستون شاهرود ئو از طرف شرق با شهرستون گنبد ایرتیباط دانه. مساحت این شهرستون نزدیک به 1163 موربع کیلومیتر هسته ئو از نوقطه نظر تقسیمون داخلی اوستان دارای اتا بخش، 2 دهستون ئو اتا شهر هسته. |
۱- پارک جنگلی نهارخوران ۲- پارک ملی گلستان ۳- پارک جنگلی النگ دره ۴- پارک جنگلی دلند ۵- پارک جنگلی کردکوی ۶- پارک جنگلی قرق ۷- تالاب‌های آلاگل، آجی گل و آلما گل ۸- سواحل جنوب شرقی مازرون دریا ۹- آبشار گلستان ۱۰- آبشار کبود وال ۱۱- آبشارهای شیرآباد ۱۲- آبشار لوه ۱۳- باران کوه ۱۴- گل رامیان ۱۵- چشمه آب گرم زیارت
