گزنفون اتا یونانی تاریخنویس، فیلسوف و نظامی آدم بییه. گزنفن زمونی که پچیک کوروش خاسته هخامنشیون ِحکومت جلو هرسته، بورده ونه لشکر دله دیّه و زمونی که پچیک کوروش بمرده، یونانی سربازهایِ رهبر بیّه و وشون ره راهنمایی هکرده که دَگِردِن یونان. وه زمونی که اسپارت قِد داشته و ایرانیها جه جنگ کته، اسپارت ِطرفدار بیّه و همینسه آتن جه وه ره تبعید هاکردنه. گزنفون تبعید دله شه زندگی ره ادامه هدا و اسپارتیون جه نزدیک بمونسته. ونجه کتابونی دره که خله یونان و جهونِ تاریخ و فلسفه بشناسیین وسّه مهم هستنه.