آغا محمد خان

آغا محمد خان مقوم شاهنشاه ۱۷۸۹ – ۱۷ ژوئن ۱۷۹۷ → لطفعلی‌خان زند (fa) – فتعلی شا ← شخصی معلومات بزا-روز 1742 گرگان بمردن ۱۷ ژوئن ۱۷۹۷ مِزار نجف — مشهد تشریفاتی لقب شاهون‌شاه ملیت ایران پیشه حاکم خانواده قاجاریون همسرون مریم خانم یهودی (fa) — آسیه خانم (fa) دیگر معلومات دین تشیع

آقامحمدخان اتا قاجارون شاء بی‌یه که این سلسله ره ئیرون ِاصلی حکومت هاکرده. وه لطفعلی‌خان زند ره جنگ دله شکست هدا و شه دیگر رقیبون ره هم اتا-اتا کنار بزو تا شه نو حکومت ره برپا هاکرده. آغامحمدخان زمونی که زندیون فرمانروایی کردنه، گرو دیّه وشون پلی تا قاجار ایل شورش نکنن. اونجه وه ره اخته هاکردنه و ونه دول ره بَورینه. همینسه وچه‌دار نیّه و شه برار-زا، فتعلی شاه، ره جانشین قرار هدا. آغامحمدخان زمونی که دیّه قفقاز دله جنگ کرده و خاسته گرجستون ره بیره، شه نوکرونِ دس بقتل برسی‌یه.

ونه پی‌یر محمد حسن خان قاجار و ونه مار جیران خانم بینه و وه ۲۳ اسفند ۱۱۲۰ خورشیدی، گرگان دله دنیا بمو. اون گدر مازرون دکت بی‌یه تورکِ ایلاتِ دست و وشونِ نیشتگا استرآباد (گرگان) بی‌یه. آغامحمدخان زمونی که زندیون ناتِوون بینه، ۱ فروردین ۱۱۶۱ خورشیدی شه خد ره شاء بنومسته و گرگانِ کاخ دله نخستین‌کش تاجگذاری هاکرده ولی تا خاسته رسماً ئیرونِ گردِ مناطق دله شائی هاکنه، چارده سال درازا هکشی‌یه. وه ۱ فروردین ۱۱۷۵ تا ۲۸ خرداد ۱۱۷۶ رسماً ئیرون شاء بی‌یه و این دوره، حاج ابراهیم اعتمادالدوله ونه صدراعظمی مقوم ره داشته.

آسنی دره که گنه آغامحمدخان شوشی ِشهرستون دله چادر بزو و خاسته گرجستون ره بیره. این گدر شه غلومون ِجا خربزه بخاسته. خربزه ره لاپ بزو و نصف ره بخرده و نصف دیگه ره هدا که بَوِرن. ات‌که بگذشته په، باته «مه خربزه باقی ره بیرین بیارین» ولی غلوم‌ها ونه خربزه بقیه ره بخرد بینه. همینسه باته این دِتا غلوم که مه خربزه ره بخردنه ره بکوشین. اون روز جمعه بی‌یه و اتا وزیر-وزرا پیشنهاد هدا که فردا اون دِ نفر ره بکوشن که جمعه روز بهشتی نوون. شاء راقاضی دکته و باته فردا این دِتا ره کشمبه. ولی شو، دِتا غلوم شاه ره خو دله بکوشتنه. ونه جسد ره نجف بَوِردنه و چال هکردنه.

منابع

• انگلیسی ویکی‌پدیا