خسرو پرویز
خسرو پرویز 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خسرو دوم (پارسی میونه جه: 𐭧𐭥𐭮𐭫𐭥𐭣𐭩؛ شابلون:حدود ۵۷۰ – فوریهٔ ۶۲۸) مشور به خسرو پرویز، ساسانیون بیست و سومین شاهنشاه بی‌یه که نخستین‌کَش سال ۵۹۰ میلادی و اَی این‌صوه ۵۹۱ تا فوریه ۶۲۸ میلادی، فرمانروایی هاکرده.
زمونی که خسرو پی‌یر، هرمز چاروم، فرمانروایی کرده، خسرو ره برسنی بینه ارمنستون و آذربایجون وَری. هرمزِ کار در سر بی‌یه که وَهرام چوبین شورش هاکرده و وه ره کنار بزو و حکومت جه برسی‌یه. خسرو سریع وردگرسته تیسفون و خاسته نرم‌زوون جا وَهرام ره هنیشنه. وَهرام راقاضی نیّه و خسرو ره فراری هدا بیزانس. خسرو اونجه امپراتور موریکیوس ِکیجا ره بَورده و ونجه پیمون دَوِسته و رومی لشکریون همراهی بمو ایران ره بیته. خسرو و ونه زن‌پییر ِرابطه خار بی‌یه تا این که سال ۶۰۲ میلادی روم دله شورش بیّه و موریکیوس ره بکوشتنه. خسرو باته که ونه شه زن‌پییر ِقاتل خون ره دشنه و اینتی ایران-رومِ جنگ ای شروع بیّه.
خسرو دِتا فرمانده، شهروراز و شاهین، ره راهی هاکرده که وشون دِتا روم ارمنستون، پچیک آسیا تا خِدی کونستانتین‌پول، بین‌النهرین، شامات و مصر ره بیتنه و حتا تا حبشه و لیبی هم پیشی بوردنه. حتا زمونی که امپراتور فوکاس بمرده و ونه جا ره هراکلیوس بیته، جنگ تموم نیّه. هراکلیوس بورده مسیحی ملّائون پیش وضعیت ره وشون خَوِر بائوته و کلیسا هرچی داشته-نداشته هدا که بیزانسِ ارتشِ کار جنگ دله در بوره. اینتی هراکلیوس شه ارتش ره نو بساته و شیش سال دله، ۶۲۲ تا ۶۲۸ میلادی، هرچی ایرانی‌ها بئیت بینه ره پس هایته و حتا تیسفون ِدیفار پلی برسی‌یه و نومه هدا که جنگ بسّه. خسرو که خله یک‌کش آدم بی‌یه، گاته که ونه فرماندهون باعث بینه که شکست بخرده و خاسته اَی لشکر هکشه که اشراف مانع بینه و ونه ریکا، شیرویه، ره پشتی هاکردنه که خسرو ره بکوشته.
خسرو پرویز آخرین شاهی بی‌یه که ونه حکومت جلال-جبروت داشته و ونه بمردن په، ساسانیون ِدولت رقد بورده. خسرو پرویز ره فارسی ادبیات دله هم خله تعریف کندنه. نظامی شه خسرو و شیرین ِکتاب دله ونه عاشقیِ آسنی ره تعریف کنده و فردوسی هم شاهنومه دله ونه جنگ‌ها خَوِری سوت دَوِسته.
منابع
[دچی‌ین]- ویکی‌پدیای کارزنون، «فهرست شاهنشاهان ساسانی»، فارسی ویکی‌پدیا، آزاد دانشنومه، دله. (هارشی‌یه بَیی ۲۶ تیر ۱۴۰۲).
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: برگه‌دان مستند نام‌ها. هارشی‌ین تاریخ: ۳۱ مارس ۲۰۱۵. اثر یا نومِ زوون: آلمانی. نویسنده: کتابخانه ملی آلمان.