فخرالدوله علی

فخرالدوله علی مقوم ریِ امیر ۰۹۷۶ – ۰۹۸۰ → رکن‌الدوله حسن – مؤیدالدوله بویه ← — ریِ امیر ۰۹۸۴ – ۰۹۹۷ → مؤیدالدوله بویه – مجدالدوله رستم ← شخصی معلومات بزا-روز 953 بمردن اکتبر ۰۹۹۷ یا نوامبر ۰۹۹۷ پی‌یر رکن‌الدوله حسن برار-خاخِر عضدالدوله همسر سیده ملک‌خاتون وچون مجدالدوله رستم شمس‌الدوله دیلمی (fa)

ابوالحسن فخرالدوله علی بویی اتا دیلمی حاکم، آل بویه تبار جه بی‌یه. ونه پی‌یر، رکن‌الدوله حسن که بمرده، جبال منطقه ره شه دِتا خوردته ریکا وسّه ارث بی‌یشته که فخرالدوله و مؤیدالدوله بینه. وشون ره سفارش-نصیحت هاکرده که شه گت‌ته برار، عضدالدوله جه حرف‌شنوئی دارن. مؤیدالدوله پی‌یرِ حرف ره بیته و عضدالدوله دستور ره بجا یارده ولی فخرالدوله یک‌کش بی‌یه و خاسته سیوا حکومت هاکنه. همینسه عضدالدوله اون‌اتا ره جلو دمبدا که فخرالدوله ره حکومت سر جه بیرن. برارون میون جنگ دکته و فخرالدوله شکست بخرده و فرار هاکرده. وه بمو تبرستون دله و زیاریون ِامیر، قابوس بن وشمگیر، وه ره پناه هدا. مؤیدالدوله که ونه دمبال‌سر اِمو، قابوس ره پغوم برسنی‌یه که مه برار ره تحویل هاده یا ته ملک ره گیرمه. قابوس هم باته که اِما رسم ندارمی اتا شازده که اَمه میهمون بیّه ره تحویل هادیم؛ اِما اینتی‌چی ادب ندارمی. همینسه بوییون و زیاریون میون اَی جنگ بیّه و این‌صوه قابوس شکست بخرده و فخرالدوله همرِکِت بوردنه خراسون که سامانیون جه پناه بَیرن.

فخرالدوله و قابوس خراسونِ شاه جه خاستنه که اتا ارتش وشون ره هاده که پی‌یری ملک ره پس بیرن ولی سامانیون امروز-فردا کردنه و هیچ گدر وشون ره کومِک نکردنه. زمونی که مؤیدالدوله بمرده، صاحب بن عباد که ونه وزیر بی‌یه، پغوم هدا که ری دیگر حاکمی ندارنه و فخرالدوله جه بخاسته که بئه شه حق ره بیره. فخرالدوله هم سریع وردگرسته و جبال حکومت ره بیته. خلیفه هم این گدر صمصام‌الدوله مشورت جه، وه ره لقب هدا و ونه حکومت ره برسمیت بشناسی‌یه. قابوس هم پونزده سال دوری په، وردگرسته مازرون و اونجه باوندیون جه کومِک بیته که شه مملکت ره آزاد هاکنه.

فخرالدوله که مِرده، دِتا ریکا داشته که مجدالدوله و شمس‌الدوله لقب داشتنه. وشون خورد وچه بینه و وشونِ مار، سیده ملک‌خاتون، حکومت ره گاردنی‌یه. این گدر محمود غزنوی خراسون دله قِد پیدا هاکرد بی‌یه.

منابع

• محمدعلی مفرد، «زیاریان».