پیتاگوراس

پیتاگوراس شخصی معلومات بزا-روز میون 586 پ‌م و 569 پ‌م ساموس (en) بمردن دهه 490 "پ.م" بزا نوم Πυθαγόρας دوره یونان باستان دوره ملیت Samos (en) اقامت کروتون (fa) پیشه‌ئون   لیست… رقمدون فیلسوف (fa) سیاستمدار نویسنده musicologist (en) نظریه‌پرداز موسیقی (fa) همسر تیانو (fa) وچون   لیست… Mnesarchus (en) Telauges (en) Damo (en) Myia (en) Arignote (en) دیگر معلومات تخصصی رشته   لیست… ریاضی — سیاست — فلسفه — اساره‌دونی — ساز دین مکتب فیثاغوری (fa) رِمبِش مکتب فیثاغوری (fa) — فلسفه غربی (fa) استاد   لیست… آناکسیماندر — Themistoclea (en) — Hermodamas (en) — فرسید (fa) — تالس شاگردون فیلولائوس (fa) — امپدوکلس تحت تأثیر آناکسیماندر — تالس — زرتشت زندون بابل (fa) (۰۵۲۵ "پ.م" – ۰۵۲۰ "پ.م") مهمترین کارون رابطه فیثاغورس (fa) اعداد فیثاغورسی (fa) جسم افلاطونی (fa)

پیتاگوراس یا فیثاغورس (یونانی جه: Πυθαγόρας) اتا عالم و فیلسوف و همه‌چی‌دون بی‌یه که یونان باستان دله زندگی کارده. وه ره بیش از هرچی، اسا فیثاغورس قانون جه اشناسنّه که قائم‌الزاویه‌یِ ضلع‌ها ره تونده میّن هاکنه.

پیتاگوراس ساموس جزیره دله دنیا بموئه که میلیتوس نزدیکی دیّه و اونجه‌ی حاکم ونه سفارش ره هاکرده تا شه اولین تحصیلات ره مصریون دله یاد بَیته. وه مصری و بابِلی دانشمندون جه خله تأثیر بَیته. گانّه که وقتی بابل دله دیّه، وه ره اسیر بَیتنه که داریوش، ایران شاه، وه ره نجات هدا و وه ره بَوِرده تخت جمشید ره سِراق هدا.

پیتاگوراسِ موجستمه که وی‌ین دله بساتنه.

پیتاگوراس وقتی وردگرسته یونان، ونه استقبال بوردنه. پیتاگوراس این گادِر فلسفه‌ی کلمه ره بساته. وه ات‌که بگذشته، همون حاکمی که وه ره کومِک هاکرد-بی‌یه جه فرار هاکرده بورده کروتون، که اسا ایتالیایِ دله دره. اونجه اولین سکه ره کروتونی‌ها وسّه بساته.

پیتاگوراس و ونه شاگردون شه اطلاعات و دونستنی‌ها ره طبقه‌بندی کاردنه و هرکس ره علم و دانش یاد ندانه که باعث وانه وشون بشناسی‌ین امه وسّه سخت بون. وشون اتی فرقه بساتنه و حالت اتا دین پیدا هاکرد بینه. پیتاگوراس فرقه‌باورون گاتنه که هرکس هر چی کشف هاکرده ره ونه باسم پیتاگوراس ثبت هاکنه و حق ندارنه شه کشف ره شه نوم جا نشر هاده؛ همینسه دقیقاً میّن نی‌یه که چی ره خادی وه کشف هاکرده و چی ره ونه شاگردون بفهمستنه. پیتاگوراسیون تناسخ و دِگانگی ره باور داشتنه. وشون اتی عجیب-غریب قانون هم داشتنه و مثال حبوبات و لوبیا نخاردنه.

پیتاگوراس دنیا ره بر اساس اعداد و ریاضیات دونسته. وه حتا هارمونیکِ تساعد و اوکتاو ره کشف هاکرده که موسیقی ره بر اساس ریاضی قانون‌بندی کانده. پیتاگورس اعداد ره کامل دونسته و چون ریاضیات قابل حس نینه ولی قابل فهم هستنه، اینان ره خله مهم دونسته. وه نتیجه بَیته جهون ابدی هسته و جهونی که عقل ره تونده حالی بوو، حس و مشاهده ره نتونده حالی بوه. پس اینتی گاته که اگه آدم ریاضی ره در-بَوِره، تونده دنیایِ قوانین ره متوجه بوو.

منابع

• شاهین نجفی و وریا امیری. «پیتاگوراس، هراکلیتوس، امپدوکلس (قسمت ۷)». سوفیا پادکست، دیالوگ مدیا.