محمدرضا شاه
 | |
| شناسنومه | |
|---|---|
| کامل نوم | محمدرضاشاه |
| بزاروز | ۲۶ اکتبر ۱۹۱۹ |
| بزاجا | تهرون، ایران |
| بمردن تاریخ | محمدرضاشاه |
| بمردن جا | قاهره, مصر |
| همسر | فوزیه مصر سرایا اسفندیاری-بختیاری فرح دیبا |
| سیاسی اطلاعات | |
| سمت | شاه محمد رضا ۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱ تا ۱۱ فبرواری ۱۹۷۹ اند ۱۹۷۹ |
محمدرضا شاه یا محمدرضا پهلوی (بزائه‌ی ۴ آبان ۱۲۹۸ تهران دله، بمرده‌ی ۵ مرداد ۱۳۵۹ قاهره دله) ایرانی سیاستمدار بی‌یه که ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ تا ایران انقلاب که ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ اتفاق دکته، ایران دله حکومت کرده. محمدرضا شاه آخرین کسی بی‌یه که ایران دله پادشاهی هکرده و ونه په جمهوری اسلامی راه هکته.
ولیعهدی[دچی‌ین]
ممدرضا در ۱۷ سالگی سوییسِ جا به ایران بردگسّه و دانشکده افسری دله تحصیل ره ادامه هدائه. سال ۱۳۱۸ دله، فوزیه (ملک فاروقِ خواخر) جا، شائ مصر، ازدواج هکرده. حاصل این پیوند دِتِری به نوم شهناز بیه. طی این دوره از زندگی، ممدرضا به تدریج رضاشا پهلی فونون سلطنت و رموز سیاستون جا آشنا بیه و جلسات روزانه مونظمی وشون میون برقرار بیه.
سال ۱۳۳۲[دچی‌ین]
کودتائ ۲۸ مرداد، که با طرح و حمایت پیلی و ایجرائی سازمون مخفی ایطیلاعات بریتانئون و سازمون ایطیلاعات نیشتنگائئ آمریکا، علیه دولت مصدق در مرداد ۱۳۳۲ انجوم بیه موجب برکناری دولت دوکتور مصدق بیه و ممدرضا که پس شکست کودتای ۲۵ مرداد به روم بورد بیه به ایران بردگسه و شه حکومت مطلقه ره سر بیته.
بوردن از ایران[دچی‌ین]
سید روح‌الله خمینی ملاء اهل تشیع رهبری قیومی ره عهده بیته که حکومت شا ره سرنگون بساته. این حرکت که با قیوم ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ شروء بیه سرانجوم منجر به خروج نهایی شا از کشور بیه.(به توصیه آمریکا) و سرانجوم ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ دله نظام حکومتی شاهنشائئ سقوط هکرده.
دلیلای پیروزی اینقیلاب ایران بسته به دیدگا تحلیلگرون شامل نارضایتی مردمون از حکومت شا و ونه مظاهر نا اسلامی، مشکلات روحی شا که مونجر به خطائون تصمیم گیری توسط وه بیه تصمیمون غلط آمریکا در خصوص حقوق بشر ایران دله و سرانجوم گوادلوپ کونفرانس دله قطع هاکردنِ حیمایت سران غرب شاهِ جا بیه.
وفات[دچی‌ین]
شاه پس خروج از کشور ابل مودتی ره در منطقه بموندسه به اومید اونکه مجددا به حکومت بردگرده. با شدت یافتن بیماری سرطان طحال، وه مجبور بیه بر خلاف تمایل دولتمردون آمریکا، درمون پزشکی وسه به نیشتنگاء سرطان مموریال اسلون-کترینگ ایالات موتحدون آمریکا دله بوره. با بروز بوحران گروگانگیری، هیچ کشوری علاقه به پناه دادن اتا سلطان بی تاج و تخت نداشته. روزنامه نیویورک تایمز وه ره به اتا قایق سرگردونی تشبیه هکرده که اتا بندر پهلوبیتنِ وسه خوانه. شا پس از خروج از بیمارستون ابل به نیشتنگاء پزشکی ویلفورد هال در پایگا نیروی هوایی لاکلند در تگزاس، و بعدأ به پاناما و مکزیک سپس ونه جا به مصر بورده. وه سن ۶۱ سالگیِ دله، ۵ مرداد ۱۳۵۹ دله (۲۷ ژوئیه ۱۹۸۰) بر اثر بیماری ماکرو گلوبولینمی ئوالدنشتروم مصرِ دله بمرده. ونه جسد مسجد الرفاعی مصر دله دفن بیه.
گت کارون ونه زمون دله[دچی‌ین]
- انعقاد معاهده الجزایر و تعیین خط سامونی ایران و عیراق و تثبیت حاکمیت ایران، اوئون اروندرود دله
- حضور نیظامی ایران در جزایر ایرانی ابوموسی، گتِ تنب و خوردِ تنب
- به رسمیت بشناسین ایستیقلال بحرین
- برگزاری جشنون ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران
- تغییر مبدا تاریخ ایران از هجری خارشیدی به تاریخ شانشائی
- افزایش سطح قودرت نیظامی ارتش ایران
- مشارکت در تأسیس اوپک
- توسعه نیروئون نیظامی ایران
- تأسیس سازمون انرژی اتومی ایران
- تاسیس مجلس سنا
- تاسیس سازمان اطلاعات و امنیت کیشور (ساواک)
منبع[دچی‌ین]
- عظیمی، فخرالدین. بحران دموکراسی در ایران. تهران: نشر البرز ۱۳۷۲
- سفری، محمدعلی. قلم و سیاست. تهران: نشر نامک، ۱۳۷۱