ویکی‌پدیا:هفتگی بنویشته/سال ۲۰۲۴/هفته ۰۳

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
کرایسیپوس موجستمه
کرایسیپوس موجستمه

کریسیپوس یا کرایسپوس [اهل سولی] اتا یونان باستان فیلسوف بی‌یه که رواقی فلسفه ره قبول داشته. وه جوونی شه کوچ ره بَوِرده آتن و اونجه کلینتس رواقی ِشاگرد بیّه. حدود سال ۲۳۰ پ‌م، کلینتس بمرده په، کریسپوس رواقیونِ سومین مِلّا و گت بیّه. وه خله پر کار و پرتلاش نویسنده بی‌یه و کلینتسِ استاد، زنون رواقی، آثار ره گسترش هدا و رواقیون ره از نو بساته که وه ره همینسه «رواقیونِ دومین مؤسس» اشناسنّه.

کریسپوس خله منطق، علم تئوری، اخلاق و فیزیک دله قَدِر بی‌یه. وه گزاره‌ای منطق (پروپزیشنال لوجیک) سیستم ره بساته که که جهونِ عملکرد و آدمونِ نقش ره بتتر درک هاکنن. وه تقدیرگرا بی‌یه و گته آدمون ونه سرنوشت ره گِس هادن، ولی اینتی فکر کرده که آدم ونه شه فکر و عمل سر اراده داره. وه گته که اخلاق بستگی دارنه که جهونِ ماهیت ره چتی دَر-بَوِرد بوئی. وه شه شاگردون ره یاد دائه که چتی علاقه‌ئونی که سرکش هستنه و آدمی ره عذاب دنّه ره ونه سرکوب هاکردن. ونه دوره رواقیون اتا مهم و پرطرفدار مکتب بَینه و یونان و روم دله تا سال‌ها په‌روو داشتنه. علاقه‌ای که وه زوون‌بازی جه داشته، باعث بی‌یه که حتا ونه شاگردون هم بعضی گدر ونه حرف ره حالی نوون.

ونه کتابون جه هچ‌کمین باقی نموندستنه و فقط بعضی تیکه-پاره قسمتون سالم جان بدر بَوِردنه. همین اواخر، ونه بعضی بنویشته‌ئونِ باقی بموندست ره هرکولانیوم پاپیروس دله کشف هاکردنه.
دمباله تلمبار هوجی‌بئی