احمد کسروی
احمد کسروی 
|
احمد کسروی تبریزی (۸ مهر ۱۲۶۹، ۲۰ ایسفند ۱۳۲۴) چه‌کوت‌نویس، زوونشیناس ئو پژوهشگر برجسته ئیرانی بیه. اتّا کیتاب وه به ایسم‌ئون تاریخ مشروطه ئیران از موهم‌ترین آثار مربوط به تاریخ جونبش مشروطه‌خوائی ئیران هسته ئو هنوز به وشون ایستیناد وانه. کسروی جوونی زمون به رائ ملّـائی شیعیون دربموئه ولی به دلائلی مودتی پس از بوردن به تهران عبا ئو عمامه‌ش ره کینار بیشته ئو در عدلیه ایستیخدام بیه ئو بعد از مودتی به خوزستان مونتقل بیه. وه مودتی بعد از عدلیه برکنار بیه ئو وکیل دعاوی بیّه. کسروی نشریه پیمون ئو پس از بیتن ئیران ئو برکناری رضاشا ، نشریه پرچم ره مونتشرهکرده ئو وشون دله به درباره دیدگاه‌ئون خادش مربوط به دین ئو زوون ئو باورون ئیرانیا بائوته. کسروی حزب یا جمئیتی هم تشکیل هدائه ئو وه ره باهماد آزادگون ایسم هدا. وه ساختمون کاخ دادگوستری تهرون دله توسّوط فدائیان ایسلام به ایتّیهام الحاد ئو ارتداد، با ضربه‌ئون موتعدد چاقو به قتل برسیه.
بعد از به سر بموئن چهلوم شه زنا در ۲۹ شهریور کسروی شه وچون ره هدائه شه گـَگَ ره ئو دباره رائی تهران‌بیّه. زمونی که کسروی رائ تهران دله دیّه محمدتقی خان پسیان ره خوراسان دله بکوشتنه. در ۲۱ مهر بعد از سفری دراز به تهران برسیه ئو بورده اون زمون وزیر پلی وه همون عمیدالسلطنه بیه ولی در عدلیه جا برای کار هکردن وه دنیبیه. این‌تی کسروی باز بی‌پیل بیّه. وه تهران دله دباره زن بیته. آخرسری وه ره عوضو ایستیناف مازرون هکردنه. در ۲۶ آبون ما کسروی رائی مازرون بیّه که در اون روزگار تنها رائ بوردن به اونجه را دکتن با اسب بیه ئو کسروی هم چارواداری جه اتّا اسب کیرایه هکرده ئو رائی‌بیه. در این زمون امیرموید سوادکوهی ئو ونه‌وچون سوادکوه دله دولت‌جا خارج بی‌بیه ئو سردارسپه(رضاشا) برای سرکوب وه سیپاه به اون سامون برسنیه ئو کاروون کسروی فیروزکوه دله از دنبال هکردن سفر پشیمون بیّه. پس قزاق‌ئون وه ره اتّا کاروون دیگه همرا روونه‌هکردنه ولی چون کاروون از همرائی با کسروی خِشنود نیّه کسروی از وشون سِوا بیّه ئو تیسا‌لینگ بورده ساری سو. این سفر دله بید که کسروی ابِلین بار با زوون‌ئون ئیرانی برخورد هکرده ئو از دیّن وشون خـَوِر دار بیّه. وه با هر سختی‌ئی که بیه آخر به ساری برسیه ئو ۴ما اونجه بموندسّه ئو شه زِنا ره هم بَوِرده اونجه. وه از مازرون دله زندگی هکردن جه خِشِش اموئه ئو اونجه به یادبیتن مزرونی ئو موطالعه سربیته. در این زمون سمیتقو به مهاباد شهرستان بتجیه ئو ژاندارم‌ئون تسلیم بیه اونجه ره کوشتار هکرده. از سوی دیگه مازرون دله شورش امیرمؤید فرو هنیش بیه ئو وه تسلیم بی‌بیه.
منابع
[دچی‌ین]- ↑ ونه نوم اینجه بمو: برگه‌دان مستند نام‌ها. هارشی‌ین تاریخ: ۲۸ آوریل ۲۰۱۴. اثر یا نومِ زوون: آلمانی. نویسنده: کتابخانه ملی آلمان.