گلستان تا سال ۱۳۷۶ مازرون اوستان دله دیّه و این گادِر سیوا بیّه. اوائل قرار بی‌یه ونه نوم ره گرگان بی‌یلن که بعضی ترکمون‌ها باعث بَینه ونه نوم ره گلستان بی‌یلن.
این اوستان ِشهرون اکثراً تازه بسات هستنه و ویشته چنتا مَله‌یِ متحد بیّن جه تبدیل به شهر بَیینه. فقط گرگان و گنبد کاووس ات‌که قدیمی‌ته هستنه و تاریخی ریشه دارنه.
این منطقه قدیم اکثراً مازرونی مردمون ِمنطقه بی‌یه که ترکمون‌ها همون قدیم جه وه ره حمله کاردنه و ونه مردمون ره آزار رسنینه. ساسانیون گادِر جه ترکمون‌هایِ حمله وسّه مردم عذابی بینه و گرگان گت دیوار ره همینسه بسات بینه.
وقتی تبرستون ِمستقل حکومتون رقد بوردنه، دِقرن اخیر دله ترکمون‌ها بتونستنه راحت‌ته منطقه دله نفوذ هاکنن و مازرونی مردمون ره بریم هاکنن یا وشون ره قتل‌عام هاکنن. این منطقه اون گادِر جه خالی از سکنه بیّه تا این‌که ترکمون‌ها شهرنشین بَینه و شه عشایری زندگی جه دَست بکشینه.
ترکمون‌ها هَنتا مازرونی زوون‌ها ره گلستانِ اوستان دله «کنت» نوم یـِلنه که ترکی زوونون دله «شهرنشین یا متمدن» معنی دِنه.
پهلوی دوره سیستان و بلوچستان مردم قحطی جه فرار هاکردنه و دکلستنه گلستان دله و شه وسّه سِره بساتنه. بعضی دیگه مردمون هم ایران ِمرکزی فلات و فارسی یا کوردی مناطق جه بمونه گلستان و باعث بَینه این اوستان ِنژادی تفاوتون خله زیاد بوائه.
لیست…
