ایرانیج شمال‌غربی زوونون
(ایران غربی شمال زوونون جه بموئه)
| ||||
|---|---|---|---|---|
| خانواده | هندو-اروپایی زوونون 
|
|||
 |
||||
کد ره دچی‌ین - دچی‌ین  | ||||
شمال‌غربی ایرانیج یا ایرانی شمالغرب زوونون اتا چله از ایرانیج غربی زوونون هستنه که کوردی زوونون، تالشی، بلوچی، گیلکی و مازرونی زوون ره شامل وونّه. این زوون‌ها احتمالاً هم‌ریشه ونه بوئن. وشون دله حروف ِتبدیل بیّن ِروند ایرانیج جنوب‌غربی زوونون و فارسی جه فرق دارنه؛ مثلاً «ز» ویشته گدر «ج» یا «ژ» وونه یا مثل، «و» تبدیل به «گ» و «ب» نیّه یا پهلوی «ز» ره «د» نکردنه. البته مقداری که شمال‌غربی زوونون تغییر هاکردنه، هئی جا فرق دارنه و بعضی ویشته و بعضی کمته تغییرات داشتنه.
شمال غربی ایرانیج چله‌ئون
[دچی‌ین]- باستانی چله:
- مادی†
- میانه چله:
- شمال‌غربی دسته‌ئون:
- کاسپینی زوونون:
- گیلکی
- طبری
- تالشی
- گرگانی†
- دیلمی†
- کومشی زوونون:[۱] شه شامل سمنانی زوون، سنگسری، لاسگردی-سرخه‌ای وونه.
- تاتی
- تاتی/آذری: آذری (قدیمی زوون)†, هرزندی، کرنگانی، خوئینی، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، گویش‌های شمال/شمال‌شرق قزوین
- ؟ (تالشی؟ تاتی؟): گذرخانی، کجلی، خورش‌رستمی، مراغی، رزجردی، شاهرودی
- تفرشی (گذار): آشتیانی (آمورایی، کهکی), وفسی، الویری-ویدری (الویری، ویدری)، یهودی-همدانی
- مرکزی/فلات مرکزی (کرمانی)[۲]
- شمال غربی: خوانساری، محلاتی، وانیشانی، یهودی-گلپایگانی
- جنوب غربی: گازی، سده‌ای، اردستانی، نهوجی، سجزی، جرقویه‌ای، رودشتی، کفرودی، کافرونی، یهودی-اصفهانی
- شمال شرقی: آرانی، بیدگلی، دلیجانی، نشلجی، بیذوی، قهرودی، بادرودی، کمویی، جوشقانی، میمه‌ای، ابیانه‌ای، سوی، بادی، نطنزی، کاشایی، تاری، طارقی، یهودی-کاشانی
- جنوب شرقی: دری زرتشتی†، نائینی، زفرایی، ورزنه‌ای، تودشکی، کیجانی، آبچویه‌ای
- تاتی/آذری: آذری (قدیمی زوون)†, هرزندی، کرنگانی، خوئینی، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، تاتی تبار زوونون، گویش‌های شمال/شمال‌شرق قزوین
- زازا-کوردی
- بلوچی
- کاسپینی زوونون:
منابع
[دچی‌ین]- ↑ گلاتولوگ changed the designation of this language family from "Semnanic" (https://glottolog.org/files/glottolog-2.7/semn1240.htmtشابلون:پیوند مرده) to "Komisenian"(https://glottolog.org/resource/languoid/id/komi1276). This designation has been also adopted by ویکی‌واژه (https://en.wiktionary.org/wiki/Category:Komisenian_languages)
- ↑ Central dialects, Gernot Windfuhr, Encyclopedia Iranica
- Oranskij, Iosif M. , Les langues iraniennes, traduit par Joyce Blau, Institut d'études iraniennes de l'Université de la Sorbonne Nouvelle, documents et ouvrages de référence 1, Paris: Librairie C. Klincksieck, 1977 شابک ۲−۲۵۲−۰۱۹۹۱−۳