باروخ اسپینوزا

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
باروخ (بندیکت) د اسپینوزا
باروخ اسپینوزا
بزائنی‌روز ۲۴ نوامبر ۱۶۳۲، آمستردام
بمردن ۲۱ فوریه ۱۶۷۷، لاهه
لقب بنتو
دین همه خدایی
آثار اخلاق، رساله الهی سیاسی
وچون نداشته

باروخ اسپینوزا که بعدها وه ره بائوتنه بندیکت دِ اسپینوزا (بزائه‌یِ ۱۶۳۲ - بمرده‌یِ ۱۶۷۷) اتا هلندی فیلسوف بی‌یه. ونه آثار تا اون گادِر که زنده بی‌یه، دَرک نَیینه و بعد اینکه بمرده، خله مشهور بگردسته. اسا، اسپینوزا قرن هیژدهم ِمعروفترین فیلسوفون و دین ِنقدکَرون جه حیساب اِنه. اسپینوزایِ مهمترین کتاب اخلاقیات هسته که دکارت ِدِگونه باوری ره به چالش کَشِنه. هگل شه هم‌دوره‌یی فیلسوفون ره گاته: «شما یا اسپینوزایِ په‌روو هستنی یا اینکه اصلاً فیلسوف نینی.»

وه اتا یهودی خانواده دله دنیا بموئه که پرتغال دله دَیینه، ولی چون اون گادِر بعضی دولِتون یهودها ره اذیت کاردنه، وشون مجبور بَیینه بورِن هلند. اسپینوزا عهد عتیق ره کامل بَلِد بی‌یه و دینی مسائل ره خار دونِسته ولی ۲۳ سالگی گادِر بائوته که این کتابون اصل نتونّه بائِن و همینسه مرتد بیّه. پیش از اون که یهودون وه ره طرد هاکِنِن حتی کاتولیک کلیسا و پروتستانیون ونه کتابون ره ممنوع اعلام هاکردنه و ونه کتابون ره تَش زونه.

ونه کار این بی‌‍یه که چشمی عدسی بتراشه و ونه زندگی آروم بی‌یه. وه شه ارث ره هِدائه شه خاخِر ره و حتی هیچ جایزه و نشونی ره قبول نَکارده. اسپینوزا سن ۴۴ سالگی دله، ظاهراً بخاطر ریوی مریضی، سل یا سیلیکوز بمرده.

منابع[دچی‌ین]