ویکی‌پدیا:هفتگی بنویشته/سال ۲۰۲۳/هفته ۴۱

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه

فلک‌المعالی ابومنصور منوچهر بن قابوس زیاری اتا زیاریون امیر بی‌یه که سال‌های ۴۰۳ تا ۴۲۰ هجری قمری گرگان، تبرستون، کومش و گیلون دله حکومت هاکرده. منوچهر پی‌یر قابوس بن وشمگیر بی‌یه که ات‌گال شه مملکت ره وا هدا بی‌یه و سامانیون وَر پناه بئیته و خراسون دله دیّه و اون گدر منوچهر بورد بی‌یه مجدالدوله دیلمی ارتش دله آل بویه ره خدمت کرده و اتا جنگ دله شه پی‌یر دیم-به-دیم هرستا. چن‌کش بگذشته په، قابوس شه مملکت ره پس بیته و تبرستونِ شهرها ره اتا-اتا بئیته و این‌صوه منوچهر وردگرسته پی‌یر پَلی و گیلونِ والی بیّه. قابوس اواخر که پیر بئی‌یه، شه اطرافیون جه بدگمون بی‌یه و بعضی‌شون ره کِشته و همینسه ونه وزیر-وزرا ترس وسّه، وه ره بکوشتنه و منوچهر ره بحکومت برسنینه. منوچهر اول کاری که هکرده، شه پی‌یرِ قاتلونِ خون ره بشندی‌یه.

منوچهر زیاری اولین امیری بی‌یه که زیاریونِ حکومت دله مستقل نیّه و همون اول کار جه، وه سلطان محمود غزنوی ِدستی بیّه و چون خاسته شه اتحاد ره قوی‌تر هاکنه، سلطونِ کیجا ره بَورده. منوچهر شروع هاکرده غزنویون ره باج دائه و این رسم ونه جانشین‌ها وسّه هم بموندسته. منوچهر قدرت بیته په، هیچ‌گدر جنگ نشی‌یه و آرامِ دوره داشته. وه شه دشمنونِ ملکِ دله نارضائون ره مالی کومِک کرده که وشون ره سرگرم داره.

منوچهر امارت بیته په، زیدیه مذهب ره ناز گیته و گیلونِ علویون جه ارتباط برقرار هاکرد بی‌یه؛ درحالی‌که ونه پی‌یر خله افراطی سنّی بی‌یه. سلطون محمود غزنوی هم تسنن ره خِش داشته و تسبیح‌ئوکش آدم بی‌یه و منوچهر ره تهدید هاکرده که شیعیونِ دس ره نماسه و این‌سه ری شهر ره حمله هاکرده په، شه ارتش ره منوچهر سامون وَری بیارده که ونجه باج و خراج بئیره و وه ره هوش بیاره. منوچهر شه پی‌یر جه ات فرق دیگه که داشته، این بی‌یه که شاعرون و دانشمندون ره شه وَر جمع نکرده و وشون این گدر کوچ ره بیتنه و بوردنه غزنویونِ دربار.
دمباله تلمبار هوجی‌بئی