تالشی

تالشی
Tolışi‎، تؤلشی، толыши، Tolışə zıvon، Tолышә зывон، تؤلشه زوؤن
گنش‌کرون	764400
کشور	آذربایجون ایران
بومی جائون	تالش لنکرون گیلون اوستان زنجان اوستان اردبیل اوستان
خط	لاتین خط، عربی خط و سیریلیک الفبا
خانواده	هندو-اروپایی زوونون هندو-اروپایی زوونون هندو-ایرانی زوونون ایرانی زوونون غربی ایرانیج شمال‌غربی ایرانیج تالشی
ایزو 639-3	tly
نقشه
تالشی ات‌خله لهجه دارنه که سه‌تا چلّه بـِن قرار گیرنه
این زوونِ ویکی‌پدیا

تالشی (تالشی جا: تالشی زَوُن یا толышә зывон) اتا اِرانیج زوون نوم هسسه. تالشی زوون ایران غربی شمال زوونون و کاسپی زوونون رج دله قرار گیرنه. گِلان ِشمالی قسمت و اردبیل ِشرقی قسمت ایران دله و آذربایجون ِجنوبی قسمت دله، تالشی جه گپ زنّه.

تالشی زوون مازرون ِدریوی ِکناره ره گیلکی و مازرونی زِوون جا هم‌ریشه هسسه ولی وشون جا تفاوت دارنه. تالشی زوون گیلکی و ترکی جا همسادا بیه و وشون رو تأثیر بـِشته انی وشون جا تأثیر بَئیته.

تالشون شه چلّه‌ئونی دارنه. شمالی تالش میون پنج‌تا گویش دارمبی آستارایی، لنکرانی، ماسالی، لریکی و عنبرانی. جنوبی تالش دله، آستارای جا تا ماسال ور اتا جور تالشی گب زنّه که ترکی واری‌ئه، اما ماسال جا تا صومعه سرا، فومن، ماسوله و شفت ِدهاتون وَر، اصیل تالشی گب بزه بونه. ترکی زوون که ایرانی تبار جه نی‌یه تالشی میون نفوذ هاکرده و ونه اختلاف گویش ره باعث بیی‌یه.

تالشی مردمون ره تومبی به دتا بخش تقسیم هاکنیم:

1. اتا جا نشیر مدومون که سهر و دیات دله درننه و کیشاورزی کننه ره تالش گننه.
2. کسونی که کوچ نشیرنه و کوهون دلهدرننه و دامداری کننه ره گالش گننه.

اردبیل اوستان تالشون شه زوون خله خار حفظ هاکردنه و عنبران نمین اردبیل دله درننه.

منابع

• فارسی ویکی‌پدیا
• مستوفی، حمدالله به اهتمام دکتر محمد دبیرسیاقی. نزه القلوب. چاپ اول، تهران:
• بر پایهٔ کتاب: تالشان (از دوره صفویه تا پایان جنگ دوم ایران و روس) نوشته حسین احمدی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی، تهران ۱۳۸۰.

بِریمْ بگردستن

• تالشون سایت