تنزین گیاتسو

جامفل نگاونگ لبسنگ یشه تنزین گیاتسو (بزائه‌ی ۶ ژوئیه ۱۹۳۵ تبت دله) چاردهومین دالای لاما و اساءِ دالای لامای هسته.

زندگینومه[دچی‌ین]

دالایی لاما، که دراصل تنزین گیاتسو ایسم دانّه، سال ۱۹۳۵ بزائه بیّه و آموزش وه زمینه مسائل دینی بوداییون تبتی و همینتی سایر علوم و زوون‌ئون خارجی از سن چارسالگی شروع بیّه.

تنزین گیاتسو اتا از شونزده وچه اتا خانواده کشاورز اوستان آمدو تبت بی‌یه و همون سن دِ سالگی به عونوان حامل روح و خرد تناسخ بَیته دالایی لامای سیزدهوم و جانشین وه ایعلام بیّه و دالایی لامای چهاردهوم ایسم هایته.

زندگی در مقوم دالای لاما[دچی‌ین]

وه سن پونزده سالگی به عونوان رهبر سیاسی تبت تخت سر هنیشته درحالیکه نیروئون جوموری خلق چین مجدداً این سرزمین ره اشغال هاکردبینه.

در پی این تحول ، دالای لاما توافقی ره در مورد حدود اختیارات دولت محلی تبت با مقومات چینی امضا هاکرده و بر اساس وه، از سوی چین به عونوان رئیس کومیته موقدماتی منطقه خودمختار تبت بشناسی‌یه بیّه.

تبعید به هند[دچی‌ین]

سال ۱۹۵۶ ، مردم تبت علیه اونچی که فشار دولت چین بر دولت محلی خادشون دونسنه قیاوم هاکردنه که تا سال ۱۹۵۹ و سرکوب خشونت آمیز این قیوم به دست سرخ ارتش چین ادامه داشته.

پس از سرکوب این قیوم، دالای لاما همراه با جمعی از رهبرون تبتی این سرزمین ره ترک هاکردنه و هند دولت تبعید تبت ره تشکیل هدائه.

روابط خارجی[دچی‌ین]

مواضع اجتماعی وسیاسی[دچی‌ین]

جنبش استقلال تبت[دچی‌ین]

مواضع اجتماعی[دچی‌ین]

همجنسگرایی[دچی‌ین]

سقط جنین[دچی‌ین]

محیط زیست[دچی‌ین]

اقتصاد[دچی‌ین]

تسلیحات[دچی‌ین]

بازنشستگی[دچی‌ین]

نیگارسره[دچی‌ین]

اقامتگاه پیشین دالای لاما در پوتالا، لهاسا
زادگاه در تاکتسر, آمدو
تانزین گیاتسوی کودک
دالای لاما و اسقف دزموند توتو ۲۰۰۴. فرتور از Carey Linde
تنزین گیاتسو در دارمسلا, ۱۹۹۳
تنزین گیاتسو هنگام دیدارش در ایتالیا بسال 2007

جایزه‌ئون و افتخارات[دچی‌ین]

دالایی لاما سال ۱۹۸۶ نوبل صلح جایزه ره بَیته، سال ۲۰۰۶ شهروند افتخاری کانادا ره پذیرفت و سال ۲۰۰۷ نشون طلای کونگره متحده ایالات به وه هدائه بیّه.

منبع‌ها[دچی‌ین]

بی‌بی‌سی
ویکی‌پدیای انگلیسی

پانویس‌ها[دچی‌ین]

بریم بگردستن[دچی‌ین]

ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که تنزین گیاتسو خَوری دَره ره پیدا هاکنین.

هـ گ د «کسونی که نوبل ِصلح ِجایزه ره تا اِسا بَیتنه»
۱۹۰۱–۱۹۲۵	هنری / فردریک پسی (۱۹۰۱) • الی / چارلز آلبرت (۱۹۰۲) • سر ویلیام رندل کرمر (۱۹۰۳) • انستیتو بین المللی د درویت (۱۹۰۴) • برتا فون (۱۹۰۵) • تئودور روزولت (۱۹۰۶) • ارنستو / لویی رنو (۱۹۰۷) • فردریک (۱۹۰۸) • ماری فرانسوا اگوست / پل هانری (۱۹۰۹) • دفتر بین المللی صولح (۱۹۱۰) • مایکل / آلفرد هرمان سرخ شده (۱۹۱۱) • الیهو (۱۹۱۲) • هنری لا (۱۹۱۳) • کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (۱۹۱۷) • توماس وودرو ویلسون (۱۹۱۹) • لئون (۱۹۲۰) • کریستین لانگ (۱۹۲۱) • فریتیوف نانسن (۱۹۲۲) • آستن چمبرلین / چارلز (۱۹۲۵)
۱۹۲۶–۱۹۵۰	ارستین برنارد / گوستاو (۱۹۲۶) • فردیناند / لودویگ (۱۹۲۷) • فرانک کلاگ ب (۱۹۲۹) • ناتان سودربرم (۱۹۳۰) • جین آدامز / نیکلاس باتلر موری (۱۹۳۱) • نورمن آنجل (۱۹۳۳) • آرتور هندرسون (۱۹۳۴) • کارب فون اوزییتسکی (۱۹۳۵) • کارلوس ساودرا لاماس (۱۹۳۶) • رابرت سسیل (۱۹۳۷) • نانسن (۱۹۳۸) • کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (۱۹۴۴) • کوردل هال (۱۹۴۵) • امیلی گرین / جان مات (۱۹۴۶) • صلح لرزنده و اجتماعی شاهد / کمیته سرویس رفیخون آمریکا (۱۹۴۷) • جان بوید (۱۹۴۹) • رالف (۱۹۵۰)
۱۹۵۱–۱۹۷۵	لئون ژوئو (۱۹۵۱) • آلبرت شوایتزر (۱۹۵۲) • جرج مارشال (۱۹۵۳) • کمیساریای عالی سازمان ملل پناهندگون وسه (۱۹۵۴) • لستر بولز پیرسون (۱۹۵۷) • ژرژ پیر (۱۹۵۸) • بارون نوئل بیکر (۱۹۵۹) • آلبرت لوتولی (۱۹۶۰) • داگ هامرشولد (۱۹۶۱) • لینوس پاولینگ (۱۹۶۲) • کمیته بین‌المللی صلیب سرخ / فدراسیون بین المللی جوامع صلیب سرخ و هلال احمر (۱۹۶۳) • مارتین لوتر کینگ جونیور (۱۹۶۴) • سازمان ملل متحد صندوق وچون سازمان (۱۹۶۵) • رنه کاسین (۱۹۶۸) • سازمان بین‌المللی کار (۱۹۶۹) • نورمن بورلاگ (۱۹۷۰) • ویلی برانت (۱۹۷۱) • هنری کیسینجر / لو دوک تهو (۱۹۷۳) • شان / ساتو (۱۹۷۴) • آندره ساخاروف (۱۹۷۵)
۱۹۷۶–۲۰۰۰	بتی ویلیامز / کوریگان (۱۹۷۶) • عفو بین‌الملل (۱۹۷۷) • انور سادات / مناخم بگین (۱۹۷۸) • مادر ترزا (۱۹۷۹) • آدولفو پرز اسکیول (۱۹۸۰) • کمیساریای عالی سازمان ملل پناهندگون وسه (۱۹۸۱) • آلفونسو گارسیا روبلس / آلوا میردال (۱۹۸۲) • لخ والسا (۱۹۸۳) • دزموند توتو (۱۹۸۴) • پزشکون بین المللی جلوگیری از جنگ هسته‌یی وسه (۱۹۸۵) • الی ویزل (۱۹۸۶) • اسکار آریاس (۱۹۸۷) • نیروئون صولح‌بون سازمان ملل (۱۹۸۸) • دالایی لاما (۱۹۸۹) • میخائیل گورباچف (۱۹۹۰) • انگ سان سو چی (۱۹۹۱) • ریگوبرتا منچو (۱۹۹۲) • نلسون ماندلا / ف. و. دی کلیرک (۱۹۹۳) • یاسر عرفات / شیمعون پرس / اسحاق رابین (۱۹۹۴) • کونفرانس پاگواش زمینه علم و امور جهونی دله / جوزف روتبلات (۱۹۹۵) • کارلوس فیلیپه خیمه‌نز بلو / خوزه راموس هورتا (۱۹۹۶) • کمپین بین المللی ممنوعیت مینای زمینی وسّه / جودی ویلیامز (۱۹۹۷) • جان هیوم / دیوید تریمبل (۱۹۹۸) • پزشکان بدون مرز (۱۹۹۹) • کیم دا یونگ (۲۰۰۰)
۲۰۰۱تا اسا	سازمان ملل موتحد / کوفی عنان (۲۰۰۱) • جیمی کارتر (۲۰۰۲) • شیرین عبادی (۲۰۰۳) • وانگاری ماآتای (۲۰۰۴) • انرجی اتومی بین‌المللی آجانس / ممد البرادعی (۲۰۰۵) • ممد یونس (۲۰۰۶) • ال گور / پنل بین دولتی درباره تغییرات اقلیمی (۲۰۰۷) • مارتی آهتیساری (۲۰۰۸) • اوباما (۲۰۰۹) • لیو زیائوبو (۲۰۱۰) • الن جانسون سیرلیف / توکل کارمن / لیما گبووی (۲۰۱۱) • اروپای اتحادیه (۲۰۱۲) • شیمیایی اسلحه‌ئون بازدارندگی سازمان (۲۰۱۳) • ملاله یوسف‌زی / کایلاش ساتیارتی (۲۰۱۴) •