تبرستون

تَوِرسّون نقشه که قاجارون دوره دکشی‌یه بیّه

تَوِرسّون یا تِپورسّون، اتا سرزمین ره گانّه که البرز کوهون و مازرون دریو میون دره، ونه سامون غرب‌وَر جه تا آذربایجون یا تالش، شرق‌وَر جه ویشته گادرون تا گنبد کاووس یا ترکامون شهرون، شمال‌وَر جه تا مازرون دریا جنوب جه قزوین و ورامین شهرستان یا سمنون جه رسی‌یه.

تَوِرستون واژه

اینتا نوم تپورون مردمون نوم جه بیته بیّه و کم کم شه اسایی نوم ره بدل بیه. اینتا نوم سرزمین فارسی باستون دله تپورستان (تپورون سرزمین) بی‌یه امّا عربون حمله په ایران ره، ونه عربی تلفظ وسّه طبرستان جه تغییر نوم هدائه. خِد مردمون شه سرزمینه تَبَرِسون و تَوَرِسون گننه و تَبَری و تَوَری تلفظ بومی طبری نوم هسه که قدیم تپری و تپیری و تپوری و تبیری گتنه.

تبرستون تاریخ

• گت بنویشته ره بخوندین: مازرون تاریخ

طبرستون گت تاریخ دانه که از تاریخ ایرانیون و آریایون گتتره این سرزمین ویشته زمونا ایران جه سِوا ایداره بیه و زمون هخامنشیون ابلین شاء وشون فرهاد نوم داشته. ولی تا دوران ساسانیون دیگه اثری از نوم شائون این سامون در دَس دنیه. ابّلین سیلسله بشناسیه بیه این سرزمین ره خاندونی به نوم کارندیون سلسله تشکیل دانه که بزرگونی از مردمون ایران بینه. بعدأ سیلسلئونی میثل: گاوباریون ، پادوسبانیون ، باوندیون ئو... اینتا سامون دله گت بینه. اینتا سرزمین همینتی زردشت ره دوس داشنه تا این که مبلوغنی دوران عباسیون دله به تبرستون بوردنه و مردمون ره به ایسلام و مذهبون جورواجور تشیع دعوت کاردنه و چون مردمون فیکرهاکردنه با سوخنون تبرستون علویون نرم بینه و به مذهبونی میثل: الثناء اشعری ، زیدی ، اسمائیلی ئو... ره بیاردنه. خله از سلسلئون ایران و قیامون ضد حکومت زمون ایران بونیاد طبری داشتنه: زیاریون ، بویه ی آل ، قاجارون ، پهلوی(رضاشا و ممرضاشا) ، تبرستون انجومن ، گیلون جمهوری ، تهرون بییتن و...

مازرون کاتبون

خله از کاتبون تبرستون جا بنویشنه که الآن امه سند هسته از این گت مردمون بتومبی: ابن اسفندیار،اولیاءالله آملی، میرظهیرالدین مرعشی یا احمد کسروی ره میثال بزنیم. که مئروف ترینشون ابن اسفندیار بنویشته هسته که تاریخ تبرستون نوم دانه.

تبری زوون

مازرونی زوون (تبری) که اسا مازرون و بعضی تپورون باستونی سامونون دله گپ بزه وانه پهلوی زوون جه بیت‌بیه و احتمالاً آمردون زوون ونه دله آمیجش بیته. این زوون به خاطیر بدست نیتن طبرستون به دَّسِ عربون خوردترین آسیب ره نسبت به زوونای دیگه ایرانیون بدیه.

عوض بین تبرستون نوم مازرون ره

نوم مازرون جاگزین نوم تبرستون بیه که پیش از اون زمون هم اتا کم به کار شیه. ولی در قرن 7هـ.ق. موغولئون حمله ی جا تبرستون نوم مازرون جا کلأ عوض بیه. برای نوم مازرون معنیای خله زیادی حدس بزو وانه ولی اصلی‌ترین وشون بون ایندرائه که دین زرتشت دله دره وه نوم اتا از پنجتا گت خدائون زرتشتیون بیه و ماز+ایندرا به مئنی دژِ ایندرا هسته و از اونجه که ایندرا از خدائون جنگ و قدرت بیه اینتا سرزمین ره اسطورئون پر رمز و راز دونسنه و قدرت مردمون وه ره چون زور دیوون خیال کاردنه و اینتا شاهنومه ی فردوسی دله مئلومه.

نیگارسره

• 
  تپورستون نخشه
• 
  ایسپهبد_خرشید_آرومگاه
• 
  تبرستون علویون نخشه

وابسته جستارون

• مازرون
• ایران تاریخ