ویکی‌پدیا:هفتگی بنویشته/سال ۲۰۲۳/هفته ۱۳

سُقراط یا سوکراتس (یونانی جه: Σωκράτης)‏ باستانی‌یونان ِگت فیلسوف بی‌یه که ونه زندگی، شخصیت و تفکرات خله غربی فلسفه سر تأثیر بی‌یشته. وه ۴۷۰ پیش از میلاد تا ۳۹۹ پیش از میلاد، آتن شهر دله دیّه.

سقراط وقتی زنده بی‌یه، وه ره آتن دله همه اشناسینه و ونه شخصیت شناسا بی‌یه. ونه گپ مردم میون خله اختلاف نظر بوجود یارده. آریستوفان شه اتا تیاتری داستان دله که سال ۴۲۳ پ.م بنویشته، ونه نوم ره یارنه. سقراط شه کتاب ننویشته که اسا ونه نوم ره دونیم یا ونه بنویشت باقی بموندست بوئه. در عوض، وه مـِیلس گیته و شه رفقون ِره گرد کرده و گپ زوئه و شه فکر ره دیگرون جه هم‌باز بی‌یه. ونه اصلی‌ترین شاگردون که ونجه نقل هاکردنه افلاطون و گزنفون بینه. این نقل‌ها دله سقراط ره اتا دونا و درستکار آدم سراق دنّه که شه نفس ره کنترل دارنه و خش-خش گپ زنده و آدمون ره راقاضی دمدنه.

سقراط اون گادر ویشترین معروفیت ره پیدا هاکرده که وه ره ۷۰ سالگی گدر دادگاه بکشینه و محاکمه دله هیئت‌منصفه ونه مرگ ره بخاستنه. وه این دادگاه دله شه جه دفاع هاکرده ولی رأی بیتنه و اکثریتِ نظر جا وه ره بکوشتنه. ونه دفاعیه خله صدا هاکرده و این داستان اروپایِ مردمونِ فکر ره قرن‌ها درگیر هاکرده و ونه تأثیر تموم دنیا دله دپیته.

سقراط شه دفاعیه دله گانه که آدمِ عقلی وقتی شروع وونه که متوجه بوو جهل دارنه. وه شه وسّه روش و متدولوژی دارنه و شه طرف مقابل ِاشکالات ره فهمنه و ونه رو یارنه. «سقراطی روش» یا «سقراط ریک هچی‌ین» روشی هسته که سقراط ونجه شه گپ ره پیش وَرده. وه شه ره نادون و احمق سراق دائه و گاته من ندومبه فلان‌چی جواب چچی‌ئه و سؤال هاپرسی‌ین جه طرف ره مجبور کارده که گپ-به-گپ پیش بوره و صحبت ِجهت ره اتی کشی‌یه که طرف ونه بخاستی جه برسه و متوجه بوو که شه حرف ره نقض هاکرده و دره اشتباه کانده. اینتی میّن وونه که سقراط شِفتکی اتا ژست بی‌یه ولی حقیقت، وه اتا حکیم بی‌یه.
دمباله تلمبار هوجی‌بئی