گلوگاه
گلوگاه  
|
گَلوگاه یا گلیا مازرون استان دله شرقی‌ترین شهر نوم هسته که گلوگاه شهرستون ِمرکز قرار دارنه.
گلیا جایی بساته بیّه که قدیم کبودجامه شهر بی‌یه و بعداً اتا مله، «نامیه» نومی، ونه جا سَر بساتنه و کم‌کم گلوگاه شهر اونجه بساته بیّه.
گلوگاهیون اکثراً مازرونی زوون دارنه ولی اتّی تورکی هم وشون په درنه که قاجارون گادِر جه مهاجرت هاکردنه.
تاریخچه[دچی‌ین]
کبودجامه و تمیشه اسلامی دوره‌ی تاریخ دله، تبرستون ِشرقی سامون بینه و گرگان سرحد قرار داشتنه. این دِتا شهر تا موغولون حمله گادِر وجود داشتنه. کبودجامه دله ات گروه حاکمون دَیینه که موغول‌ها جه متحد بَینه و چنگیزخان جه په‌رووی هاکردنه. موغولون په، طوایف الملوک دوره ایران تاریخ دله شروع بیّه که این زمون ترک‌تبارون و موغول‌تبارون دِ تا شهر تمیشه و کبودجامه ره رِقِد بدانه و احتمالاً اینجه مردمون ره قتل‌عام هاکرد بائن.
بعد این که صفویون بتونستنه تبرستون ره شه سامون دله بیارن و ونه استقلال ره رِقِد هادن، شاه عباس مازرون دله عمارتونی بساته و شهرهایی به‌جا بیارده. وه اشرف (بهشهر اسا) ره مازرون ِشرق دله بساته و عباس آباد بهشهر ره شه تفریحگاه هاکرده.
صفویون وقتی افغانون جه شکست بخاردنه، ترکمون‌ها بمونه مازرون ِشرقی مناطق ره حمله هاکردنه و خله‌ها ره بکاشتنه. قاجار خاندان وشون دله قدرت ره بدست بیارده. محمدحسن قاجار سال ۱۱۷۱ هجری قمری گراودین تپه ِ نزدیکی زندیون جه جنگ دکته و شکست بخارده. حدود سال ۱۷۸۰ میلادی (۱۱۹۵هجری) آغا محمدخان قاجار ایل عمرانلو ره قره‌باغ جه بَیته بیارده گلوگاهِ اسایی مکان و وشون کلبادیون وَر ساکن بَینه تا مازرونِ سامون جه زندیون مقابل محافظت هاکنن. [۳]
جمعیت[دچی‌ین]
جمعیت شهر گلوگاه در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۸٫۷۲۷ نفر بوده‌است.[۴]
پانویس[دچی‌ین]
- ↑ شابلون:سرشماری ۱۳۹۰
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: جئونیمز. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی. انتشارِ تاریخ: ۲۰۰۵.
- ↑ پورتال فرمانداری شهرستان گلوگاه
- ↑ شابلون:یادکرد درگاه ملی آمار
| مرکز |     | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها |
| |