آمل
آمل   
|
آمل اته شهر هسّه ایران مازرون استان دله. آمل ۲۳۷,۵۲۸ نفر جمعیت جا (سال ۱۳۹۵ سرشماری) مازرون جلگه دله و هراز روخنه دو ور قرار داینه و ۷۶ متر دریای سطح جا ارتفاع داینه. در ۵۲ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۲۶ درجه و ۲۵ دقیقه عرض شمالی ئو در فاصله ۷۰ کیلومتری غرب ساری، استان نیشتنگاه، ۱۸ کیلومتری جنوب دریای مازرون و ۶ کیلومتری شمال دامنه کوه البرز و ۱۸۰ کیلومتری شمال شرقی تهران قرار داینه.
نوم
[دچی‌ین]اته قوم مازرون دریاء جنوبی کرانه ره ساکن بینه که وشون اسم آمارد بیه. آملِ اسم ره همونتاء داردنّی دوننه. واژه آمل که ونه اتّی شکل آموی هسّه، احتمالا (آ)مردها یا (آ)ماردهای قبیله جابییت بیّه. غربی باستانشناس مورخون اینتا قبیله اسم ره مردی (mardio) یا آمردی (Amardio) بیاردنه. آماردون اتّه جنگجو و قوی قوم بینه و آمل منطقه ره شه نیشتنگا وسّه انتخاب هاکردنه و شه اسم ره ون سر بشتنه و بعدها «آماردها» کثرت تلفظ سّه به آملد، آمرد و «آمل» تبدیل بیّه.
هارشایِ دیگه که وجود دارنه این هسه که آمل شهر نوم، بتونّه اینتا دلیل سّه بی بوئه که ونه بنیانگذار اسم "آمله" بی‌یه، اتی که ابن اسفندیار تاریخ طبرستان دله بموئه.
تاریخچه
[دچی‌ین]آمل شمالِ قدیمی‌ترین شهرون جا هسته. آمل، ساری و ورگانه (= گرگان/جرجان/گنبد کاووس) تنها شهرونی هستنه که وشون نوم همیشه تاریخ دله دیّه و رِقِد نشینه. وشون جمیعت کم بیّه ولی هیچ گادِر تاریخ جا خط نخاردنه.
آمل ره گانّه فیروزشاهِ زنا، که ونه نوم آمُله بی‌یه، بساته. فیروزشاه ره بلخ ِشاه معرفی هاکردنه. گانّه آمله چون خاسته هراز ئو جا استفاده هاکنه آمل ره اینجه بنا هاکرده. حتی گاتنه ونه قَور تا سال‌ها آمل دله دیّه و مورخون ونجه بازدید داشتنه.
اسپهبد خورشید که عربون جه شکست بخارده، سال 137 هجری گادِر عمر بن علا آمل ره بئیته و ونه مردم ره مسلمون هاکرده و سال 140 هجری جا این شهر عربون ِنیشتنگا تبرستون سامون دله بی‌یه. آملی‌ها اول مالکی مذهب بینه ولی بعداً گت داعی پشت دربمونه و زیدی مذهب بَینه. آمل اون گادِر جه علویون نیشتگا بیّه.[۸]
آمل تاریخی محلهئون
[دچی‌ین]۱- نیاکی محله (حسینیه ارشاد) ۲-اسپه کلا(تکیه اسک) ۳-قادی محله (تکیه شهدا) ۴- کاردگر محله (مسجد امیری‌ها) ۵- مشائی محله (چهار سوق) ۶- شاهاندشت محله (تکیه هاشمی) ۷- چاکسر محله (امامزاده قاسم) ۸- کاشی محله (مسجد جامع علی کوچک) ۹- پائین بازار محله (تکیه آملی‌ها) ۱۰- گلباغ محله (مسجد جامع) ۱۱- گرجی محله (امامزاده تقی) ۱۲- بربری خیل
اینتا محلهئون همه شه مرز ئو تعریف دیقیق ره دایننه. اینتا محلهئون میون حصار یا مانع دنیه اما گذرون و پلاکون شه محدوده ره مشخص کنّنه.
توریسم
[دچی‌ین]آمل شهرنشینی سابقه طولانه هسّه ولی چون منطقه رطوبت بالا بیه ئو طبیعی حوادث زلزله جور ئو غیرطبیعی حوادث تیمور حمله جور، باعث بیّه که انّه جالب تاریخی آثار باقی نمونسّه. برخی از اینتا آثار ایهان هسّنه:
- مشهد میربزرگ (میر قوام‌الدین مرعشی مقبره ، وه مازرون مرعشیون سرسلسله بیه و اینتا بنا صفویه اوائل دورهشه هسّه.)
- مقبره میرحیدرالدین
- مقبره امامزاده هاشم
- مقبره امامزاده ابراهیم
- مقبره امامزاده قاسم
- مقبره امامزاده عبدالله
- مقبره ناصرالحق حسن‌بن علی
- بقعه شمس آل رسول
- پل دوازده چشمه
- قلعه شاهاندشت (ملک بهمن)
- مقبره مولانا سید حسن ولی واقع در نیاک
- پارک جنگلی میرزا کوچک خان (واقع در ۲۰ کیلومتری جاده هراز)
- آبهای معدنی لاریجان، آمولو، اسک و استراباکو
- جاذبه‌های ورزشی
- دماوند
- قله امامزاده قاسم
- سیاه کوه
- آسمان کوه لار
- کوه دال کمر
- ارتفاعات ییلاقات لاریجان
- رود هراز
- جاذبه‌های علمی تحقیقی
- جاذبه‌های تفریحی
- پارک جنگلی میرزا کوچک‌خان جنگلی
- پارک جنگلی امامزاده عبدالله
- پارک دهکده طلایی
- شکارگاههای لاسم
- شکارگاه امیری
- شکارگاه لار
- منطقه تیراندازی ممنوع رزن
- روستای خوشواش
- روستای سنگچال
- منطقه بلیران
- دریاچه آب اسک
- منطقه جنگلی لاله زار وسطی کلا
- جاذبه‌های تاریخی
- امام زاده قاسم روستای هشتل سفلی
- نقش برجسته شکل‌شاه
- حمام شاه‌عباس آبگرم لاریجان
- بقعه میرحیدر آملی
- مسجد جامع
- آرامگاه ناصرالحق بقعه شمس‌الرسول
- آثاره راه‌باستانی هراز
- قلعه ملک‌بهمن شاهندشت
- برج قدیمی امیری
- بازار قدیم آمل
- مسجد امام حسن‌عسگری
- ساختمان دارایی
- قلعه کهرود
- قلعه فرنگیس
- بافت قدیم شهر شهر با خانه زیبا مانند خانه شفائی
- قلعه دختر پلور کاروانسرای سنگی و کوهستانی پلور
- کافر کلی (غارهای باستانی آب‌اسک و پلمون)
- امامزاده عبدامناف
- امامزداده محمد قریشی
- امامزداه عباس شهنه‌کلا
- پل ۱۲ چشمه
- پل معلق
- پل پلور به لار
- بقعه شمس طبرسی
- بقعه میربزرگ
- جاذبه‌های طبیعی
- دماوند
- غار گلزرد
- جنگل بلیران
- گرم رود
- رود کم‌کلا
- رود کرسنگ
- رود پنجاب
- رود لاسم
- آب معدنی استراباکو قلابن
- آب معدنی پرسم آمولو
- آب گرم لاریجان
- آب معدنی اسک
- آب آهن آب فرنگی لاریجان
- آب معدنی گرو کلرد
- آبشار یخی
- آبشار شاهاندشت
- آبشار آلامل
- آبشار پرو مد
- آبشار شیخ علی‌خان
- آبشار سنگ درکا
- آبشار قلعه‌دختر
- آبشار دعیز
- دریاچه سدلار
- منطقه زیست محیطی لار
- دریاچه دریوک
- آبشار آب مراد لاسم
رینه کافر کلی ، تنگه بند بریده و ناصرالدین شاه و ون یارون شکل که سنگ سر حک بیی هسّه و وه ره شکل شاه گننه، گمبوج کاروانسرا ، مسجد جامع مسجد امام حسن عسکری، مسجد آقا عباس، بقعه متبرکه سه سید، سقانفار زرین کلا و سقانفار هندو کلا، بقعه مشهد بزرگ، امامزاده ابراهیم، امامزاده قاسم، بقعه شمس آل‌رسول و گنبد شمس طبرسی ئی همه از آمل جاذبهها به شمار اننه.
دپیته چرخه‌تو
[دچی‌ین]بن بنویشت
[دچی‌ین]- ↑ DARYOUSH KARGAR. «دانشنامه ایرانیکا (برخط)» (مقاله). ۲۰۰۶. هارشی‌یه بیی ۲۲ مه ۲۰۱۱ میلادی گادِر
- ↑ «شهردار آمل». شهرداری آمل.
- ↑ شرکت مخابرات مازندران
- ↑ نشانی اینترنتی: https://www.iranicaonline.org/articles/amol-a-town-on-the-caspian-shore.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: فهرست شهرستان‌های استان مازندران.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ونه نوم اینجه بمو: جئونیمز. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی. انتشارِ تاریخ: ۲۰۰۵.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ "جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری" (فارسی جه). Retrieved 29 October 2023.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=(help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) - ↑ رابینو، هاسنت لویی. «مازندران و استرآباد». فصل یکم. صفحهٔ 65-70
بریم بگردستن
[دچی‌ین]| مرکز |     | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها |
| |