پرش به محتوا

یمن

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
(یهٔ‌مند جه بموئه)

مختصات: شرقی‌°۴۸ شمالی‌°۱۵ / °۴۸شرقی °۱۵شمالی / ۴۸;۱۵

یَمِندِ جِمبوری
الجمهوریة الیمنیة
یَمِند
ملی شعار"خدا، مردم، دَگِش، دیدَوسّی
ملی سرود مه سروش ره أی بسرو
یَمِند ِموقعیت
نیشتنگا
(و گتترین شهر)
صنعا
شرقی′۱۲°۴۴ شمالی′۲۱°۱۵ / ۴۴٫۲غرب ۱۵٫۳۵جنوب / −۴۴٫۲;−۱۵٫۳۵
رسمی زوون عربی
حکومت ِنوع جمهوری
حاکمون نوع 
• رئیس جمهور
• انقلابی شورای رئیس

منصور هادی
محمد علی حوثی 
موارد منجر به تشکیل
شمالی و جنوبی یمن اتحاد جه
شابلون:میلادی
گتی
 -  گتی ۵۲۷٬۹۶۸کیلومتر مربع (۴۹ام)
 -  ‌ئو‌ (٪) جزئی
جمعیت
 -  سرشماری ۲۳٬۸۳۳٬۳۷۶ 
(۵۱ام)
 -  جمعیت انبسی ۴۲‎/km۲‏ (۱۶۰ام)
اچ‌دی‌آی (۲۰۱۳) ۰,۵۰۰ (۱۵۴)
زمونی منطقه UTC (جهونی ساعت+3)
اینترنتی دامنه ye.
تلفن پیش‌شماره +۹۶۷+

یَمَن (عربی جه: الجمهوریة الیمنیة) اتا عربی کشور هسته که آسیای ِجنوب‌غربی و عربستون جزیره‌مونای ِجنوب، خاورمیونه دله دَره. ونه نیشتنگا (= پایتخت) نوم صنعا هسته. یمن ۵۲۷٬۹۶۸ کیلومترمربع گتی (=مساحت) دانّه. یمن ِدِتا وَر سرخ دریا و عرب دریا دَرنه که خله استراتژی مکان هَستنه. سقطره و حنیش هم دِتا جزیره نوم هستنه که این دِتا دریا دله دَرنه و یمن ِشِنه.

تاریخ

[دچی‌ین]

اینتا کشور کوهنه نوم سبا هسه. وه اتی مدت ایسلام پیش پیدا بین جا ایران دَس دَیّه. وه موعاصر دوره دله بریتانیا کولونی بیّه که مازرونی ۱۴۷۹ سال دله اتا سیوا کشور بیه. اینتا کشور سیوا بین په دِتا تیکه بیّه که اتا دله شایی حوکومت و ات دیگه دله جمهوری حوکومت دیه. وشون بعدن اتا کشور بینه.

یمن تا قبل سال ۱۹۹۰ میلادی دِتا سِوا کشور بی‌یه: یمن عربی جمهوری (اختصاراً شمالی یمن) و یمن دمکراتیک جمهوری (اختصاراً جنوبی یمن). سال ۱۹۹۰ اتا پیمون بنویشته بیّه که این دِتا کشور متحد بَیینه و یمن ِجمهوری ره بساتنه. سال ۱۹۹۴ اتا جنگ وشون میون دَکِته که شمالی‌ها ونه دله پیروز بَیینه و پیمون‌نومه دَس‌نَخارد بَموندِِسته.

این کشور دله مذهبی جنگ هم خله زیاد هسته. صعده شورش و ۲۰۱۰ و ۲۰۰۹ دله‌یی جنگ دله شیعیون که حوثیون ِنوم جه وشون ره اِشناسِنّه، مرکزی حکومِت جه درگیر بَیینه. این اتفاقات ِپه عربی بهار پیش بِمو و وقتی که یمنیون بَدینه اتخله عربی کشور ِدله انقلاب بَیّه، این کشور ِرییس‌جمهور، علی عبدالله صالح، ره بریم هاکِردنه ولی شیعیون این انقلاب جه هم راضی نَیینه و دِباره سال ۲۰۱۴ شورش هاکِردنه. این شورش کم‌کم گت بیّه و کشور ره بَییته و سال ۲۰۱۵ باعث بیّه رییس‌جمهور کشور جه فِرار هاکِنه. عربستون شه متحدون ِکومِک جه همین سال دَکلِسته یمن دله و یمن ِ۲۰۱۵ ِجنگ اینتی شروع بَیّه.

مردمون

[دچی‌ین]

یمن ِجمعیت ۲۲ میلیون نفر هسته که این میون اکثریت ره سُنی‌ها دارنه ولی ۴۲ درصد هم شیعه هَستنه. این شیعیون ویشته زیدی‌مذهب هَستنه. «حوثیون یا انصارالله» اتا گروه ِنوم هسته که زیدیون ونجه په‌رووی کانّه. این کشور عرب اتحادیه‌ی ِفقیرترین کشورون جه هسته.

تقسیمات

[دچی‌ین]

یمن ۲۰ استان و اتا نیشتنگائی محدوده دارنه:

  1. عَدَن
  2. عَمران
  3. اَبیَن
  4. ضالع
  5. بیضاء
  6. حُدَیده
  7. جَوف
  8. مَهره
  9. مَحویت
  10. صَنعاء
  11. ذَمار
  12. حضرموت
  13. حَجّه
  14. إب
  15. لَحِج
  16. مأرب
  17. رَیمه
  18. صَعده
  19. شبوه
  20. تَعِز

منابع

[دچی‌ین]

شابلون:یمن شهرون