اکوادر

República del Ecuador اکوادر
ملی شعار: خدا، وطن، آزادی
ملی سرود: سلام، ای وطن
اکوادر ِموقعیت
نیشتنگا		کیتو غربی′۲۱°۷۸ جنوبی′۹°۰۰
گت‌ترین شهر		گوای اکیل
رسمی زوون		ایسپانیولی
حکومت ِنوع		جمهوری
حاکمون نوع  • رئیس جمهور • معاون اول		رافائل کورئا خورخه گلاس
موارد منجر به تشکیل ایسپانیا جه		۲۴ مه ۱۸۲۲
گتی
-	گتی	۲۵۶٬۳۷۰کیلومتر مربع (۷۳ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۴
جمعیت
-	سرشماری	۱۶٬۰۱۳٬۱۴۳  (۶۵ام)
-	جمعیت انبسی	۵۳٫۸‎/km۲‏ (۱۵۱ام)
پول یکا		دلار (USA)
زمونی منطقه		ECT (جهونی ساعت-۵)
-	تابستونی (DST)	GALT (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه		.ec
تلفن پیش‌شماره		+۵۹۳

اکوادور یا اکوادر (Ecuador) اتا کشور نوم هسته که جنوبی امریکا دله دره. ونه نیشتنگا کیتو هسته و ونه گت شهر نوم گوایاکیول هسته. ونه مردم ویشته ایسپانیولی گپ زنّه و وشون نژاد سرخپوستی-ایسپانیایی هسته. این کشور جمعیت ۱۵ میلیون نفره و ۲۵۶٬۳۷۰ کیلومتر مربع گتی دانه.

این کشور ِنوم اتا ایسپانیولی کلمه هسته که استوا خط جه بَییته بیّه چون نقشه‌ئون دله این خط ِسَر کَته. این کشور سال ۱۸۳۰ جه مستقل بیّه. اکوادور پیش از این ایسپانیا و گرند کلمبیا دله دیّه. اسا اکوادر ِهم‌سامون‌ها کلمبیا، پرو و گت اوقیانوس هستنه. این کشور گالاپاگوس ِجزیره ره دانّه که اوقیانوس دله و حدود ۹۶۵ کیلومتری غرب دَره.

اکوادر جنوبی آمریکا کشورون اتحادیه و آندن جامعه دله عضو هسته. جنوبی آمریکایِ اتحادیه‌یِ مَقِر اکوادر دله دَره و شهر کیتو میون هسته.

تاریخ

یادمون اتا کنفرانس، سیمون بولیوار و خوسه د سن مارتین میون.

بومیون اینکائون ِحکومِت گادِر این ناحیه دله دَیینه و وشون ِپه‌رووی ره کاردنه. ایسپانیا وقتی تموم جنوبی آمریکا ره بَییته، این مناطق ره هم شه سامون دله قِرار هِدائه. بومیون اولین دهه‌ئون خله کم بَیینه چون ایسپانیاییون وشون جه خله کار کِشینه. سال ۱۵۶۳، «کیتو» پروی ِمنطقه دله قِرار بَییته و ونه نایبی‌مکون بَیی‌یه. حدود ۳۰۰ سال بعد کیتو حدود ده هزار نفر جمعیت داشته و سال ۱۸۲۲ سیمون بلیوار ِرهبری جه اکوادور گرند کلمبیا دله عضو بیّه ولی سال ۱۸۳۰ اتا سیوا کشور بگردسته و جمهوری تشکیل هِدائه.

قرن نوزهم گادِر کشور ِاوضاع خله نخاش بیّه و حاکمون اتا-اتا عَوِض بینه. گابریل گارسیا مورنو دههٔ ۱۸۶۰ رم کاتولیک کلیسا جه کومِک بَییته و کشور ره متحد هاکرده. اواخر دههٔ ۱۸۰۰، کاکائو دنیا دله طرفدار پیدا هاکرد بی‌یه و همینسه مردمون دور کاردنه و شینه ساحلی شهرون دله سِره ساتِنه. اتا آزادی‌خائونه انقلاب ساحلی ِنواحی دله الوی الفارو ِرهبری جه سال ۱۸۹۵ باعث بیّه مسیحیون ِقدرت کم‌ته بَواشه و تا سال ۱۹۲۵ که کوتا نَیبی‌یه، این آزادی‌خائون قدرت ره داشتنه. دهه‌ئون ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ خوسه ماریا ولاسکو ایباررا پنج دوره ریئس‌جمهوری جه قدرت ره شه میس دله داشنه.

اکوادر و پرو اتا جنگلی منطقه وسّه آمازون دله شدیداً اختلاف داشتنه. سال ۱۹۴۱، اختلافات خله زیاد بیّه و دِتا کشور جنگ دَکتنه. این جنگ دله پرو تمومی جائونی که ونه سَر اختلاف داشتنه ره بَییته و ال‌اورو ِناحیه و لوخای ِاتا پچوک ِمنطقه ره تصرف هاکرده و شه کشتیون جه گوای اکیل ِبندر ره بَییته. آمریکا و بعضی همسایه کشورون چن هفته جنگ ِپه میونجی‌کَری ره شروع هاکردنه و جنگ ره متوقف هاکردنه. اکوادور و پرو ۲۹ ژانویهٔ سال ۱۹۴۲ رسماً «ریو پیمون» ره جهونی جنگ دوم گادِر امضاء هاکردنه و پرو اون مناطق ره بَییته.

دههٔ ۱۹۶۰ خارجی شرکتون آمازون دله نفتی منابع کشف هاکردنه و سال ۱۹۷۲ نفت ره لوله‌کشی جه شرق جه بیاردنه ساحل دله و اکوادر نفت ِدومین تولیدکننده لاتین آمریکا دله بیّه. همون سال اتا نظامی گروه، «جونتا» نوم، دولت ره شکست هِدا و تا سال ۱۹۷۹ اتا دیکتاتوری ره رهبری کارده تا این سال مردمی اعتراضون خله بیّه. سال ۱۹۸۲، دولت اقنصادی بحران، تورم، کسری بودجه، پول ِبی‌ارزشی، بدهکاری و غیررقابتی صنایع ِمشکلات جه دیم‌به‌دیم بیّه. دیکتاتوری و نظامی حکومتون نی‌یشتنه کشور ِاوضاع خار بَواشه و شه هم عُرضه نِداشتنه وضع ره بتتر هاکنِن.

تقسیمات

اکوادر نقشه

اکوادور ۲۲ استان دانه .

آسوای (کوئنکا) بولیوار (گوئاراندا) کانار (آسوگس) کرچی (تولکان) چیمبوراسو (ریوبامبا) کوتوپکسی (لاتاکونگا) ال‌اورو (ماچالا) اسمرالداس (امرالداس) گالاپاگوس (پوئرتو باکرزو مورنو) گوایاس (گوای اکیل) ایمبابورا (ایباررا)

لوخا (لوخا) لُس‌ریوس (بابائویا) منابی (پرتویو) مورونا-سانتیاگو (ماکاس) نپو (تنا) اوریانا (پوئرتو فرانسیسکو د اوریانا) پاستاسا استان (پیو) پیچینچا (کیتو) ساکومبیوس (نوئوا لوخا) تونگراگوا (امبتو) سامورا-چینچیپه (سامورا)

منابع

• Wikipedia contributors، «Ecuador،» Wikipedia، The Free Encyclopedia، http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ecuador&oldid=194243243 (accessed February 26، ۲۰۰۸).