پرش به محتوا

استرالیا

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
(اوستورالیا جه بموئه)

مختصات: شرقی′۸°۱۴۹ جنوبی′۱۸°۳۵ / ۱۴۹٫۱۳۳غرب ۳۵٫۳شومالی / −۱۴۹٫۱۳۳;۳۵٫۳

استورالیای ِمشترک‌المنافع کشور

استورالیا
ملی شعارکیا ره خنابدون
ملی سرودخدا هاکِنه استرالیا تَرِقّی هاکِنه!
استورالیا ِموقعیت
نیشتنگاکانبرا
شرقی′۰۸°۱۴ جنوبی′۱۸°۳۵ / ۱۴٫۱۳۳غرب ۳۵٫۳شومالی / −۱۴٫۱۳۳;۳۵٫۳
گت‌ترین شهر سیدنی
رسمی زوون انگلیسی
حکومت ِنوع مشروطه سلطنت
حاکمون نوع 
شاه
گت فرماندار
نخست وزیر

چارلز سوم

تونى ابوت 
گتی
 -  گتی ۷,۶۸۶,۸۵۰کیلومتر مربع (۶ ام)
جمعیت
 -  جمعیت تخمین (۲۰۱۳) ۲۳,۰۷۴,۴۳۵ 
 -  جمعیت انبسی 2.8‎/km۲‏ (۲۳۳ ام)
جینی  30.5 
اچ‌دی‌آی (۲۰۱۳) 0.938 (۲ام)
پول یکا دلار (AUD)
زمونی منطقه متفاوت
 -  تابستونی (DST) متفاوت (جهونی ساعت)
رانندگی جهت چپ
اینترنتی دامنه .au

استرالیای ِمشترک‌المنافع (انگلیسی جه: Commonwealth of Australia) اتا کشور نوم هسته که جنوبی نیمکره دله و اقیانوسیه قاره دله دَره. این کشور ۷٬۶۸۶٬۸۵۰ کیلومتر مربع گَتی (=وسعت) جه، دِنیای ِشیشمین کشور هسته[۱]. استرالیا همسود کشورون اتحادیه دله دَره و سال ۱۹۰۱ بریتانیا جه سِوا بَیّه. استرالیای ِنیشتنگا کانبرا هسته، شهری که مجلس و گت ِفرماندار ِسِره ونه اونجه بائه. گت ِفرماندار ات‌نفر هسته که الیزابت دوم ِنمایندگی جه تشریفاتی دولت ِریاست ره استرالیا دله دانّه ولی عملاً نخست‌وزیر و مجلس و رییس‌جمهور هَستنه که مملکت ره اداره کانّه.

سیدنی و ملبورن استرالیای ِدِتا گت ِشهر هستنه. این کشور هیچ کشوری ره سامون ندانّه و ونه دور و بر شرق جه آرام اوقیانوس ، جنوب جه جنوبی یخ‌بزه اوقیانوس، غرب جه هند اوقیانوس و شمال جه چنتا دریا و خلیج دَرنه.

تاریخ

[دچی‌ین]
استرالیا نقشه سال ۱۷۹۴ میلادی

اولین‌بار هلندی‌ئون سال ۱۶۰۶ میلادی کیپ یورک ِجزیره‌مونا (Cape York Peninsula) ره پیدا هاکِردنه که کوئینزلند ِشمال بی‌یه و دهه‌ئون بعد، استرالیای ِشمالی و غربی جائون ره پیدا هاکِردنه. آبل تاسمان این کشور ِنوم ره نوا هلند[۲] بی‌یِشته[۳]. هلند ِمردِم خله نِخاستنه این جدید ِجا دله اقامِت دارِن و ونه دله سِره نِساتِنه.

سال ۱۷۷۰ میلادی کاپتان جیمز کوک، که اتا بریتانیایی بی‌یه، سیدنی ِاطراف ره استرالیای ِشرق دله کشف هاکِرده. کاپتان آرتور فیلیپ هم ۱۸ ژوئیه ۱۷۸۸ یازَّه‌تا کشتی و ۱۳۵۰تا مسافر جه سیدنی ره بَدی‌یه و ونه نوم ره نیو ساوت ولز بی‌یِشته و وه ره بریتانیای ِمستعمرات جه بخوندِسته و شه ره اونجه فرماندار هاکِرده[۴]. بریتانیاییون اوائل شه زندونی‌ها ره اونجه تبعید کاردنه و اون منطقه ره اتا خاشک و دیر ِراه جا دونِستنه. نیو ساوت ولز ِمردِم همینسه ویشته زور پِشتی شینه اونجه ولی دیگه مناطق ِمردِم شه دِلوِستی شینه اونجه سِره ساتِنه.

سال ۱۹۰۰ میلادی، ویکتوریا قانوناً استرالیا ره سیاسی استقلال هِدائه. استرالیای ِاستقلال ره رسماً روز اول ژانویه ۱۹۰۱ اعلام هاکِردنه و من‌بعد این کشور همسود کشورون اتحادیه دله دَربموئه که بریتانیای ِقدیمی مستعمره‌ئون ِاتحادیه هسته. استرالیاییون این روز ره شه «ملی روز» دونّه. [۵] سال ۱۹۰۱ جه تا سال ۱۹۲۷ میلادی، که هَنتا کانبرای ِشهر ره نِسات‌بینه، استرالیای ِفدراسیون، ملبورن ره شه موقتی نیشتنگا (=پایتخت) دونِسته.

استرالیا جهونی جنگ اول دله بریتانیای ِپـِشتی جنگِسته و «استرالیا و نیوزلند ِمشترک ِارتش» یا اختصاراً آنزاک ات‌بار گالیپولی نبرد سَره ترکیه دله شرکت هاکِرده. بیش از شصت هزار استرالیایی جهونی جنگ اول سَره بَمِردنه. [۶] جهونی جنگ دوم دله استرالیای ِشمالی و شرقی مناطق ره جاپونی‌ها بمباران هاکِردنه و آمریکایی لشکریون این کشور دله پیاده بَیینه. اما استرالیا این جنگ دله خله صدمه نَدی‌یه. سال ۱۹۸۶ استرالیا رسماً بریتانیای ِدخالت ره شه سیاسی و نظامی کارون سَره غیرقانونی اعلام هاکرده، استرالیایی‌ها ۶ نوامبر ۱۹۹۹ اتا رفراندوم دله (۸۲% آرا) رأی هِدانه که ملکه‌ی ِقیمومیت بِن دَواشِن و انگلیس ِملکه وشون وسّه «گت ِفرماندار» انتخاب هاکِنه.

جوغرافی

[دچی‌ین]
کوآلا و اوکالیپتوس استرالیای ِمحیط‌زیست ِسمبل هستنه.

استرالیا یا اوقیانوسیه قاره ۶/۷ میلیون کیلومتر مربع جه، دنیا دله پچوک‌ترین قاره هسته[۷]. استرالیای ِبِنه تقریباً هموار هسته. ونه غربی ناحیه ره استرالیای غربی فلات و ونه شرق ره سواکر رشته‌کوهون تشکیل دِنّه و این دِتا میون ات‌دَس بِنه کَته که ویشته خشک و خالی‌ئه. استرالیای ِبلندترین جا اتا قله ورفی کوهستون دله هسته که ۲۲۲۸ متر ارتفاع دانّه و ونه پست‌ترین جا ۱۵- متر دانّه که ایر دریامونا هسته. استرالیای ِبلندترین روخِنه دارلینگ روخنه هسته که دِهزار و هفتصد کیلومتر درازی دانّه. استرالیا که اتا گت ِجزیره واری آرام اوقیانوس دله کَته، زمین‌شناسی نظریات په دنیای ِقدیمی‌ترین خاشکی هسته. استرالیا آرام اوقیانوس ِجنوب ره هند اوقیانوس جه سِوا کانده. [۸] استرالیا ۷۵۵ جور حیوون جه دنیای ِمتنوع‌ترین کشور زیست‌بومی نظر په هسته.[۹]

مردِمون

[دچی‌ین]

استرالیا جمعیت ژوئیه ۲۰۰۸ سرشماری سَره ۲۰٬۰۰۷٬۳۱۰ نفر بی‌یه.[۵] و ونه جمعیت ِاَنبِسی (=تراکم) ۶/۲ نفر هر کیلومتر مربع دله هسته که یعنی این کشور جمعیت خله تَنِک هَسته و کمترین اَنبِسی‌ها ره دانّه.[۱۰] استرالیای ِجنوب‌شرقی منطقه اَنبِسی ویشته هسته. کشور ِیک‌سوم ِجمعیت نیو ساوت ولز ِایالت دله و یک‌چاروم دیگه ویکتوریا ایالت دله سَرکانّه. وشون ِجمعیت ِرشد ِمیونگین هر سال وسّه ۱/۲۲۱ هسته[۵] و تقریباً هر دِ دَقه اتا چلیک وَچه دنیا اِنه.[۱۱].

استرالیای بومیون حدوداً نیم میلیون نفر هستنه که جمعیت ِدِ و نیم درصد ره تشکیل دِنّه.[۱۲]

ایالتون و شهرون

[دچی‌ین]

استرالیا دله شیش‌تا ایالت و دِتا اقلیم (=territory) دَره:

  1. نیو ساوت ولز (NSW) یا «نو جنوبی ولز»: سیدنی
  2. کوئینزلند (QLD): بریزبن
  3. استرالیای جنوبی (SA): آدلاید
  4. تاسمانی (TAS): هوبارت (این ایالت اتا پچوک ِجزیره هَسته)
  5. ویکتوریا ایالت (VIC): ملبورن
  6. استرالیای غربی (WA): پرت
  7. شمالی سرزمین اقلیم (NT): داروین
  8. استرالیای نیشتنگای اقلیم (ACT): کانبرا و ونه حومه

استرالیای ِنیشتنگا (=پایتخت) کانبرا هسته و ونه گت ِشهرون سیدنی، ملبورن، بریزبن، پرت ، آدلاید و تانزویل هَستنه.

سیاسِت

[دچی‌ین]
استرالیای ِرسمی نشون که جورج پنجم طراحی هاکرده. این عکس ِوسط چنتا آرم دَره که هرکامین اتا ایالت ِسمبل هسته.

استرالیا اتا مشترک‌المنافع هَسته که ونه حکومت مشروطه سلطنت په دَره و ونه بالاترین سلطنتی مقوم یعنی ملکه الیزابت دوم هسته که بریتانیای ِشا هم هَسته. ملکه‌ی ِنماینده و جانشین این کشور دله استرالیای ِگت فرماندار هسته که ونه وظیفه این هَسته که ایالتون وسّه رییس انتخاب هاکِنه. اساسی قانون دله گت ِفرماندار وسّه خله اختیارات بی‌یِشتنه ولی عملاً وه اتا تشریفاتی مقوم هَسته و همه کارون ره نخست‌وزیر کانده که اتا دموکراتیکی روش په انتخاب وانه.[۱۳][۱۴].

استرالیا دله مردِم اول مجلس ِنمایندگون ره انتخاب کانّه. حزبی که ویشترین کارسی ره مجلس دله بَییره بتونده نخست‌وزیر ره انتخاب هاکِنه و این نخست‌وزیر شه وسّه کابینه ساجِنه. استرالیا دولت سه‌تا چِلّه دانّه: مقننه، مجریه و قضایی.

استرالیا دله سه‌تا حزب دَرنه که بقیه جه ویشته معروفنه و وشون طرفدارون ویشته هَسته:

سال ۱۹۹۶ جه تا نوامبر ۲۰۰۷ لیبرال ِحزب قدرت ره این کشور دله شه میس دَرون داشته و جان هوارد یازَّه سال این کشور ِنخست‌وزیر بی‌یه[۱۵] تا اون‌که نوامبر ۲۰۰۷ کارگری حزب شه رقیب ره شکست هِدا و اینتی کوین راد که این حزب ِرئیس بی‌یه، استرالیای ِجدید ِنخست‌وزیر بَیّه.[۱۶] ماه ژوئن سال ۲۰۱۰ که کوین راد نخست وزیر جه کنار بَکشی‌یه، جولیا گیلارد که کارگری حزب ِتازه رییس بی‌یه، نخست‌وزیر بَیّه و اولین زنی بیّه که این مقوم جه برسی‌یه.[۱۷] فوریه سال ٢٠١٣ جولیا گیلارد ِاشتباهات ِپه دِباره اتا دله‌یی انتخابات په کارگری حزب كوين راد ره نخست‌وزیر هاکِرده. ۷ سپتامبر ۲۰۱۳ اتا ائتلافی حزب بتونِسته انتخابات دله اول بَواشه و تونی ابوت ره ۲۸اُمین نخست‎وزیر هاکِنه.

منابع

[دچی‌ین]
  • Australia - Culture Smart: a quick guide to customs and etiquette, Travelers' Tales Guides,

پانویس

[دچی‌ین]
  1. بزرگ‌ترین کشورهای جهان
  2. Nova Hollandia
  3. Dampier, William,(1981) A voyage to New Holland: the English voyage of discovery to the South Seas in 1699 edited with an introduction by James Spencer. Gloucester: Alan Sutton. ISBN 0-904387-75-5
  4. European discovery and the colonisation of Australia بازدید ۱۲ مِی ۲۰۰۷
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ CIA - The World Factbook - Australia
  6. استرالیای ِتاریخ استرالیای ِخارجی وزارت. تاریخ: ۱ مِی ۲۰۰۷
  7. World Atlasبازدید ۱۲/۳/۸۶
  8. استرالیای جوغرافیا انگلیسی ویکی‌پدیا جه.
  9. Lambertini, A Naturalist's Guide to the Tropics, excerpt at www.press.uchicago.edu
  10. ویکی‌پدیای کارزنون، «List of countries by population density»، en ویکی‌پدیا، آزاد دانشنومه، دله. (هارشی‌یه بَیی ۱۲/۳/۸۶).
  11. استرالیای آمار اداره بازدید ۱۲ مِی ۲۰۰۷
  12. ویکی‌پدیای کارزنون، «Indigenous Australians»، en ویکی‌پدیا، آزاد دانشنومه، دله. (هارشی‌یه بَیی ۱۲/۳/۸۶).
  13. ویکی‌پدیای کارزنون، «John Howard»، en ویکی‌پدیا، آزاد دانشنومه، دله. (هارشی‌یه بَیی ۱۲/۳/۸۶).
  14. The Reserve Powers of the Governor-General (Research Note 25 1997-98)
  15. Prime Minister of Australia: Biography بازدید ۱۲ مه ۲۰۰۷
  16. شکست هاوارد در انتخابات استرالیا فردا نیوز، ۴ آذر ۱۳۸۶.
  17. Julia Gillard becomes prime minister

بریم بگردستن

[دچی‌ین]