ویکی‌پدیا:امروز واری روز/اکتبر
| اکتبر ِروزون | |||||||
| ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | |
| ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | |
| ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ | ۲۱ | |
| ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ | |
| ۲۹ | ۳۰ | ۳۱ | |||||
| روزون | |||||||
امروز:
- ۳۳۱ پیش از میلاد - اسکندر مقدونی گوگمل جنگ دله، ایران ِشا، داریوش سوم (عکس دله) ره شکست هدائه و اینتی بیّه که هخامنشیون ِسلسله رِقِدبشنی‌یه بیّه.
- ۱۸۶۴ - ان‌جی‌سی ۵۹۵ ره هنریش لودیگ دآرست کشف هاکرده.
- ۱۹۱۲ - لف نیکلایویچ گومی‌لی‌یوف روسیه‌ی گت شاعر و مورّخ دنیا بموئه.
- ۱۹۳۶ - ایسپانیای دله‌یی جنگ ِمیون، فرانسیسکو فرانکو بتونسته ناسیونالیستون رهبری ره بَییره و شا بَواشه.
- ۱۹۴۹ - مائو تسه‌تونگ که «خلق آزادی‌بخش ارتش» ونه دستور په، چین ِویشر جائون ره بَییت‌بینه، پکن دله، چین خلق جمهوری ره رسماً بساته.
روز بعد: ۲ اکتبر – روز قبل:۳۰ سپتامبر
.svg)
۲ اکتبر: گاندی جایانتی روز هند دله و گینه‌ی استقلال‌روز.
- ۱۴۵۲ - ریچارد سوم، بریتانیای شا، دنیا بموئه.
- ۱۸۳۵ - تگزاس ِاعلام استقلال په (پرچم دله)، مکزیک و تگزاس جمهوری میون اتا جنگ درهایته که وه ره «تگزاسِ انقلاب» ِنوم جه اشناسنّه.
روز بعد: ۳ اکتبر – روز قبل ۱ اکتبر
۳ اکتبر:روز وحدت آلمان دله
- ۱۸۶۹ - ماهاتما گاندی، هند ِمردمی رهبر دنیا بموئه.
- ۱۹۳۵ - ایتالیاییون، اتیوپی ره اشغال هاکردنه
- ۱۹۶۹ - گوئن استفانی، آمریکایی خوننده دنیا بموئه.
- ۲۰۱۷ - جلال طالبانی، عراق ِقدیمی رییس‌جمهور و کوردستون میهنی اتحادیه ِرهبر، بمرده. (عکس دله)
روز بعد: ۴ اکتبر – روز قبل ۲ اکتبر
امروز:
- ۱۹۳۴ - فردوسی ِقبر ِتازه ساختمون افتتاح بیی‌یه و جشن موسوم به «جشن‌ئون هزارۀ فردوسی» با گرد بموئن چل‌تا خارجی شرق‌شناس و گروهی از ادیبون، دانشمندون و دولتمردون ایران و رضا شاه شروع بیّه.
- ۱۹۵۷ - اسپوتنیک ۱، اولین ماهواره، شه مدار دله قرار هایته.
- ۱۹۷۶ - آلیشیا سیلورستون، بازیگر، دنیا بموئه.
- ۱۹۸۳ - سرعت ۱۰۱۹ کیلومتر در ساعت ره ریچارد نوبل صحرای نوادا دله، اتا جت، تراست ۲ نومی، جه ثبت هاکرده. (عکس دله)
- ۲۰۱۰ - نورمن ویزدوم، انگلیسی بازیگر و کمدین، سکته هاکرده و بمرده.
روز بعد: ۵ اکتبر – روز قبل ۳ اکتبر
امروز: پرتغال ِجمهوری روز و معلمون ِجهونی روز.
- ۱۷۱۳ - دنی دیدرو فرانسوی نویسنده و فیلسوف، دنیا بموئه.
- ۱۸۸۵ - رابرت گدارد (عکس دله) گتِ دانشمندِ موشکونِ موضوع، بزائه بیّه.
- ۱۹۸۶ - بریتانیایی روزنومه‌ی ساندی‌تایمز، محرمانه اطلاعات و عکسون ره اسرائیل ِهسته‌ای فعالیتون جه تنک هاکرده.
روز بعد: ۶ اکتبر – روز قبل ۴ اکتبر
امروز: آلمانی‌تبار آمریکاییون ِروز
- ۱۹۰۶ – ایران ملّی شورای مجلس اولین‌بار وسّه، گلستون کاخ دله تشکیل بَیّه.
- ۱۹۳۰ - حافظ اسد، سوری سیاستمدار و سوریه‌ی رئیس‌جمهور، دنیا بموئه.
- ۱۹۷۳ - مصر و سوریه ارتشون اتا حمله غافل‌گیرونه دِ جبهه جه اسرائیل ره حمله هاکردنه. این جنگ بعدأ یوم کیپور جنگ نوم بَییته.
- ۱۹۸۱ - محمد انور السادات مصری سیاستمدار، مصر ِسومین رئیس‌جمهور و نوبل ِبرنده ره مصر ِاتا اسلامی سازمان ترور هاکرده.
روز بعد: ۷ اکتبر – روز قبل ۵ اکتبر
امروز:
- ۳۷۶۱ پیش از میلاد - این روز یهود تقویم ره مبدا هسته و این تقویم شروع وانه.
- ۹۲۹ - ساده شارل فرانسه‌شاه، بمرده.
- ۱۹۲۸ - سهراب سپهری ایرانی شاعر و نقاش، دنیا بموئه.
- ۲۰۰۱ - متحده ایالات آمریکای ارتش نهب بکرده افغانستان ره بیره. (عکس دله)
- ۲۰۲۳ - حماس نهب بکرده، غزه جه بکلستنه و اسرائیل دله هزار نفر آدم ره ات‌دقسی بکوشتنه و ۲۵۰ نفر ره گروگان بیتنه و اینتی اسراییل و حماس جنگ شروع بیه.
روز بعد: ۸ اکتبر – روز قبل ۶ اکتبر
امروز
- ۱۶۰۰ – سن مارینو (پرچم دله) خورد‌ترین جمهوری بیّه که اساسی قانون دانّه.
- ۱۹۱۲ – مونته نگرو، عوثمانی ره اعلان جنگ هدائه که باعث بیّه بالکان ِاولین جنگ شروع بَوائه.
روز بعد: ۹ اکتبر – روز قبل ۷ اکتبر
امروز: هانگول ِروز جنوبی کره دله
- ۱۸۷۹ - ماکس فون لائو (عکس دله)، آلمانی فیزیکدون، دنیا بموئه.
- ۱۹۴۰ - جان اونو لنون انگلیسی خونش‌کر دنیا بموئه.
- ۱۹۴۱ - جریون جهونی جنگ دوم دله: بلجیک پس از موحاصره آنتورپ به تصرف آلمان دربموئه.
- ۱۹۶۷ - چه‌گوارا دوکتور، چریک، سیاستمدار و انقلابی مارکسیست ره بولیوی ارتش بکاشته.
روز بعد: ۱۰ اکتبر – روز قبل: ۸ اکتبر
امروز: اعدام نکاردن جهونی روز
- ۱۶۵۹ - آبل تاسمان هلندی دریانورد و کاشف، تاسمونی ِجزیره ، اندونزی دله (که اون گادر ونه نوم هلند شرقی هند بی‌یه)، بمرده.
- ۱۸۴۶ - تریتون، نپتون ِگت‌ترین قمر کشف بیّه.
- ۱۹۷۰ - فیجی شه استقلال ره بریتانیا جه بَیته. (عکس دله)
- ۲۰۰۳ - اروپای اتحادیه این روز قطعنومه‌یی بنویشته که اعدام ره ممنوع هاکرده.
روز بعد: ۱۱ اکتبر – روز قبل ۹ اکتبر
.jpg)
امروز:
- ۱۷۳۷ - اتا شدید زلزله کلکته شهر ره هند دله، ویرون و ۳۰۰ هزار نفر ره بکاشته.
- ۱۸۸۵ – فرانسوا موریاک (عکس دله)، فرانسه گت نویسنده و نوبل ادبیات برنده، دنیا بموئه.
- ۱۹۲۳ - آلمانِ پول ِارزش انده کم بیّه که هر ۴ میلیارد مارک اتا دولار جه برابری کارده.
روز بعد: ۱۲ اکتبر – روز قبل ۱۰ اکتبر
.jpg)
امروز: ایسپانیایِ ملی روز و استوایی گینه‌یِ استقلال روز.
- ۱۳۲۰ - میخائیل نهم، بیزانس ایمپراتور، بمرده.
- ۱۴۲۹ - کریستفر کلمب (عکس دله) که فکر کارده شرقی‌هند جه برسی‌یه، کارائیب دله اتا پچوک مله بساته که باعث بیّه اروپاییون استعمارکری دوره آمریکا قاره دله شروع بوائه.
روز بعد: ۱۳ اکتبر – روز قبل ۱۱ اکتبر
امروز:
- ۱۷۷۳ - شارل مسیه فرانسه‌یی اساره‌شناس مسیه ۵۱ ره، فاصله ۲۲ میلیون نوری سال جه، کشف هاکرده.
- ۱۷۹۲ - اسپه کاخ ِبساتن ِکار واشنگتن دله شروع بیّه.
- ۱۹۲۵ - مارگارت تاچر، بریتانیایِ نخست‌وزیر، دنیا بموئه.
- ۱۹۴۳ - محمد خاتمی (عکس دله)، ایران سابق ِرئیس‌جمهور، اردکان دله، دنیا بموئه.
- ۱۹۴۴ - تووا، اتا از روسیه‌ی شه‌گردون جمهوریون، سیبری ِجنوب‌وَری، بساته بیّه.
- ۱۹۴۶ - فرانسه‌ی مردم چارمین جمهوریِ اساسی قانون ره رای مثبت هدانه.
روز بعد: ۱۴ اکتبر – روز قبل ۱۲ اکتبر
.svg)
.svg)
امروز:
- ۱۹۱۵ - بلغارستون آلمان و اتریش-مجارستون همراهی جه صربستون ره اعلام جنگ هاکردنه و عملا جهونی جنگ اول ره وارد بَیینه.
- ۱۹۶۲ - شوروی ِموشکی پایگائون ره کوبا دله آمریکای جاسوسون پیدا هاکردنه و این کار اتا گتِ جنگ ره دِتا ابر قدرت (سرد جنگ گادِر) ره (نقشه‌ئون دله) نزدیک هاکرده.
- ۱۹۷۴ - ستار بهلولزاده، آذری نقاش، مسکو دله، بمرده.
- ۱۹۸۱ - محمد انور السادات ترور په، حسنی مبارک مصر رئیس‌جمهور بیّه.
روز بعد: ۱۵ اکتبر – روز قبل ۱۳ اکتبر
امروز:
- ۹۲۵ - زکریای رازی، ایرانی شیمی‌دون، ری دله، بمرده.
- ۱۵۸۲ - ایسپانیا، پرتغال، لهستون-لیتوانی و خله از ایالتون ایتالیا اولین بار وسّه گرگوری ِتقویم ره، یولیانی تقویم بَدِل، رسمیت هدانه.
- ۱۸۴۴ - نیچه (عکس دله)، آلمانی فیلسوف، دنیا بموئه.
- ۱۹۱۷ - ماتا هاری هلندی سِماکَر، که جهونی جنگ اول دله فرانسویون میون آلمان وسّه جاسوسی کارده، اعدام بیّه.
- ۲۰۰۳ - چین شه اولین فضاپیمای سرنشین‌دار، «شنزو ۵» نومی، ره فضا کپّل هاکرده.
روز بعد: ۱۶ اکتبر – روز قبل ۱۴ اکتبر
۱۶ اکتبر: روز جهونی غذا
- ۱۷۹۳ - فرانسه گت انقلاب په، ماری آنتوانت، که فرانسه‌یِ ملکه و لویی شونزهم ِزنا بی‌یه، ره گیوتین جه بکاشتنه.
- ۱۸۸۸ - یوجین اونیل آمریکایی نمایش‌نومه‌نویس و نوبل ِادبی جایزه ِبرنده (۱۹۳۶)، دنیا بموئه.
- ۱۹۴۶ - ۱۰نفر از دوازده نفر مقامون نازی آلمان که نورنبرگ ِدادگا دله اعدام ره محکوم بَی‌بینه، اعدام بَینه.
- ۱۹۶۴ - چین شه اولین اتمی بمب ره آزمایش هاکرده و دنیایِ پنجومین اتمی قدرت بیّه.
- ۱۹۷۸ - پاپ ژان پل دوم (عکس دله)، بعنوان پاپ بیّه. پیش از وه قرن ۱۶ میلادی جه هِچکی که غیرایتالیایی بائه، انتخاب نَی‌بی‌یه.
روز بعد: ۱۷ اکتبر – روز قبل ۱۵ اکتبر
۱۷ اکتبر:
- ۱۶۱۰ - لویی سیزدهم، فرانسه ِشاه، رنس دله تاجگذاری هاکرده.
- ۱۹۱۲ - پاپ ژان پل اول دنیا بموئه.
- ۱۹۱۵ - آرتور میلر آمریکایی نویسنده و نمایش‌نومه‌نویس بزائه بیّه.
- ۱۹۷۳ - اوپک ِاعضایِ نفتِ وزیرون توافق هاکردنه که نفت جه بعنوان سلاحی استفاده بَواشه که غرب ره اعمال فشار هاکنه چون غربیون اسرائیل جه یوم کیپور جنگ دله پـِشتی کاردنه.
- فرخی یزدی (عکس دله) قصر ِزندون دله بمرده.
روز بعد: ۱۸ اکتبر – روز قبل ۱۶ اکتبر
۱۸ اکتبر:
- ۱۸۵۱ - موبی دیک ِرومان، هرمان ملویل ِبنویشته، ره وال نوم جه مونتشر هاکردنه.
- ۱۸۵۹ - هانری برگسون، فرانسوی فیلسوف، بزائه بیّه.
- ۱۹۳۱ - ادیسون (عکس دله)، آمریکایی مخترع و بازرگون، بمرده. وه ۲۵۰۰تا اختراعِ امتیاز ره متحده ایالات، بریتانیا، فرانسه و آلمان دله ثبت هاکرده که معروفترین وشون الکتریکی لامپ بی‌یه.
- ۱۹۸۹ - گالیله فضاپیما ره کپّل هاکردنه فضا دله.
روز بعد: ۱۹ اکتبر – روز قبل ۱۷ اکتبر
۱۹ اکتبر:
روز بعد: ۲۰ اکتبر – روز قبل ۱۸ اکتبر
۲۰ اکتبر:
- ۱۶۰۰ - جاپون دله، توکوگاوا ایه‌یاسو شه دشمنون ره بکاشته و حکومتی بساته که ۲۶۵ سال این مملکت ره داشته.
- ۱۸۱۹ - علی‌محمد باب بابی دین ِپیغمبر، شیراز دنیا بمو.
- ۱۹۲۶ - یوجین ویکتور دبس، آمریکایی سوسیالیست، بمرده.
- ۱۸۹۱ - جیمز چادویک، بریتانیایی فیزیکدون، دنیا بمو.
روز بعد: ۲۱ اکتبر – روز قبل: ۱۹ اکتبر
امروز:
- ۱۷۹۰ - آلفونس دولامارتین فرانسوی شاعر، نویسنده و سیاستمدار، دنیا بمو.
- ۱۸۳۳ - آلفرد نوبل سوئدی شیمی‌دون، دنیا بموئه. (عکس دله)
- ۱۹۳۲ - فرانسوا تروفو فرانسوی سینماگر، دنیا بمو.
روز بعد: ۲۲ اکتبر – روز قبل: ۲۰ اکتبر
امروز:
- ۱۹۰۶ - پل سزان فرانسوی نقاش، بمرده.
- ۱۹۱۹ - دوریس لسینگ، انگلیسی نویسنده، دنیا بمو.
روز بعد: ۲۳ اکتبر – روز قبل: ۲۱ اکتبر
امروز:
- ۱۹۲۷ - لشک کولاکوفسکی لهستونی فیلسوف دنیابموئه.
- ۱۹۴۰ - پلهبرزیلی فوتوالیست، دنیابموئه.
- ۱۹۹۰ - بمردن ِلوئی آلتوسر، فرانسوی مارکسیسم.
روز بعد: ۲۴ اکتبر – روز قبل ۲۲ اکتبر
امروز:
- ۱۷۹۵ - لهستون کشور ره روسیه، پروس و اتریش شه میونه رَسِد هاکردنه.
- ۱۹۱۷ - روسیه دله اکتبر انقلاب رُش دکته که نهایتاً باعث بیّه شوروی بساته بوو. (عکس ونه شنه)
- ۱۹۳۲ - پیر ژیل دوژن فرانسوی فیزیکدون، دنیا بمو.
- ۱۹۴۴ - لوئی رنو فرانسوی صنعت‌گر که رنو کارخنه ره بسات بی‌یه، بمرده.
- ۲۰۰۶ - ویلیام مونتگمری وات بریتانیایی مستشرق که عربی درس دائه، بمرده.
روز بعد: ۲۵ اکتبر – روز قبل: ۲۳ اکتبر
۲۵ اکتبر:
- ۱۷۳۳ - بمردن ِجووانی جـِرولامو ساکری، ریاضی‌دون ایتالیایی.
- ۱۸۱۱ - اواریست گالوا، ریاضی‌دون و انقلابی فرانسوی ِبزائیی‌بیّن.
- ۱۹۸۴ ریچارد گری براتیگان نویسنده و شاعر موعاصر آمریکایی.
روز بعد: ۲۶ اکتبر – روز قبل ۲۴ اکتبر
۲۶ اکتبر:
- ۱۹۰۲ - الیزابت کدی، فعال اجتماعی و حقوق زنا اهل موتحده ایالات بمرده.
- ۱۹۶۷ - ممدرضاشاء (عکس)، آخرین شاء ایران تاج‌گوذاری هاکرده.
- ۱۹۷۳ - جنگ یوم کیپور اتا از جنگ‌ئون موهم عربون (مصر ،عراق و سوریه) و اسرائیل با پیروزی اسرائیل تموم بیّه.
روز بعد: ۲۷ اکتبر – روز قبل ۲۵ اکتبر
امروز: ترکمونستون و سنت وینسنت و گرنادین ِاستقلال‌روز
- ۱۷۲۸ – جیمز کوک بریتانیایی دریانورد بزائه بیّه.
- ۱۸۵۸ – تئودور روزولت (عکس) آمریکایِ بیست و شیشومین رئیس‌جمهور، نیویورک دله دنیا بموئه.
روز بعد: ۲۸ اکتبر – روز قبل: ۲۶ اکتبر
امروز:
- ۱۹۵۵ - ویلیام هنری گیتس سوم مشهور به بیل گیتس مایکروسافت مدیر، سیاتل دله دنیا بموئه.
- ۱۹۵۷ - احمد کایا، کوردی خوننده، دنیا بموئه.
- ۱۹۶۲ - شوروی قبول هاکرده شه بمبون ره کوبا جه بریم بَکشه.
- ۲۰۰۷ - انتخابات آرجانتین دله کریستینا فرناندز (عکس) به عونوان اولین رئیس‌جومور زن این کشور انتخاب بیّه.
روز بعد: ۲۹ اکتبر – روز قبل: ۲۷ اکتبر
امروز: تورکیه دله «جمهوری روز» هسته.
- ۵۳۹ پیش از میلاد - کوروش، هخامنشیون شاهونشاه، بابِل شهر ره بیته.
- ۱۹۱۸ - کرواسی شه سِوا بیّن ره اتریش-مجارستون جه اعلام هاکرده.
- ۱۹۲۳ - عثمانی امپراتوری رقد دپاته و مصطفی کمال پاشا اتا جمهوری ره ترکیه نوم، ونه جاسر بساته. (پرچم ترکیه شنه)
- ۲۰۰۴ - اروپای اتحادیه نمایندهئون اتا پیمون‌نومه بنویشتنه که اولین اروپایِ هم‌بازی اساسی قانون ره رم دله بنویسن.
روز بعد: ۳۰ اکتبر – روز قبل: ۲۸ اکتبر
امروز:
- ۱۸۲۱ - داستایوسکی روس نویسنده، دنیا بمو.
- ۲۰۰۰ - تاجیکستون دله سامانی (عکس) ره کشورِ رسمی پیل هکردنه که روبل جا ره بیته.
روز بعد: ۳۱ اکتبر – روز قبل: ۲۹ اکتبر
۳۱ اکتبر: هالووین (عکس دله)
- ۱۶۳۲ - یوهانس ورمر نقاش باروک و دلفت ِهولند دله دنیابموئه.
- ۱۸۶۴ - نوادا به عونوان سی‌وشیشومین ایالت به آمریکا اضافه بیّه، این ایالت زمون الحاق ۶٫۸۵۷ نفر جمعیت داشته.
- ۱۹۱۸ - اگون شیله، نقاش اوتریشی بمرده.
روز بعد: ۱ نوامبر – روز قبل ۳۰ اکتبر