پرش به محتوا

آمریکای متحده ایالات

ویکی‌پدیا، آزادِ دانشنومه، جه
(موتحده ایالات جه بموئه)
United States of America
(متحده ایالات آمریکا)
Flag of متحده ایالات آمریکا Coat of arms of متحده ایالات آمریکا
پرچم ملی نشون
Location of متحده ایالات آمریکا
Location of متحده ایالات آمریکا
نیشتگا واشینگتن
گت ترین شهر نیویورک
زوون انگلیسی زبون
حوکومت جمهوری فدرال
گتی  
 - گتی ۹٬۸۲۶٬۶۳۰
 - % او (%)۴٫۸۷
جمعیت  
 - جمعیت ۳۰۹٬۵۳۴٬۰۰۰
 -جمعیت تراکوم ۳۱/km²
پیل یکا دلار (USD)
زمونی منطقه CET
اینترنتی دامنه .us .gov .edu .mil .um
تلفون پیش شماره +1

متحده ایالات آمریکا (انگلیسی جه: United States of America ونه مخفف وانه: USA) کشوری هسته که شومالی آمریکا دله دره، ونه نیشتنگاء شهر واشنگتن دی‌سی هسته. آمریکا جمعیت وری سومین کشور و از لحاظ گت بودن چهارمین کشوره، و از لحاظ نژاد مردِم، متنوع‌ترین کشور جهون به حیساب انه[۱]. آمریکا اتا سال دله تولید ناخالص داخلیش ویشته از ۱۳٬۰۰۰ میلیارد دلار هسته و ۱۹٪ قدرت خرید جهون، گت‌ترین ایقتیصاد میون کشورون جهون ره دانـّه.[۲]

نظوم حکومتی آمریکا چارچوب قانون اساسی، و بر اساس سیستم جوموری فدرال دِرِس بیّه. اینتا کشور سال ۱۷۷۶ میلادی (۱۱۵۵هـ.خ.)، اعلام هستهقلال هکرده و ۱۳ ایالت سابق بریتانیا ره شه بال بِن بیته.

کشور آمریکا از شرق با اطلس اقیانوس، غرب جه با آروم اقیانوس، شومال جه با کشور کانادا ، و جنوب جه با مکزیک هم‌سامون‌هسته. اینتا کشور از راه پایگاه دریایی گوانتانامو هم کوبا جه همسایه هسته. آمریکا همینتی از طریق آلاسکا با روسیه ئوسامون دانّه. به علاوه، مجموعه‌یی از جزیره‌ئون، ناحیه‌ئون، و مناطق متعلق به آمریکا سراسر جهون دله دکلستونه.

این کشور با نامای دیگری مثل متحده ایالات آمریکا، (اِمریکا یا آمریکا) متحده ایالات، اتازونی (برگرفته از واژهٔ فرانسوی États-Unis، به معنای ایالت‌ئون متحد)[۳] و (بطور عامیانه) ینگه دنیا[۴] هم بخوندسته وانه.

متحده ایالات آمریکا بعد از حضور جهونی جنگ اول و جهونی جنگ دوم، دنیا دله اثر گوذار بیّه. آمریکا به عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل در بموئه و از بونیانگوذاران پیمون نیظامی ناتو حیساب وانه. [۵] و بعد از رِقِدبوردن شوروی و تموم بیّن سرد جنگ به اتا ابرقدرت بیّه.[۶] آمریکای مردمون ره گانّه "آمریکایی".

جوغرافیا

[دچی‌ین]

ونه گت بنویشته ره بخوندین: موحیط زیست آمریکا

اسپه سر جول پرنده میلّی آمریکا از سال ۱۷۸۲ میلادی

متحده ایالاتٔ آمریکا نیمکورهٔ غربی زمین، و شومال آمریکا قاره دله دره. اینتا کشور از ۴۸ ایالت نزدیک به هم، و دِتا ایالت سِوا از بقیه (جزیره‌مونا آلاسکا شومال شرق آمریکا دله و مجمع‌الجزایر هاوایی آروم اقیانوس دله) جه دِرِس بیّه. همینتی دِتا منطقهٔ دریای کارائیب، و هم بخش‌ئونی از آروم اقیانوس ، جزایر کوچک و سِوا از همی وجود دانه که قلمرو آمریکا محسوب وانّه، ولی به اتّی خودگردان اداره وانّه (مثل پورتو ریکو).[۷]
آلاسکا گت ترین[۸] و رودآیلند کوچکترین ایالت در آمریکا می‌باشند.[۹]

موقایسه آلاسکا با گتی ۴۸ ایالت این کشور

ات تیکه از رشته کوه‌ئون راکی غرب آمریکا دله دره که گت‌ترین قله وه ایالت کلرادو دله دره. گت‌ترین کوه آمریکا مک کینلی هسته که آلاسکا دله دره. میسیسیپی گت‌ترین و موهم‌ترین روخنه قاره‌ی آمریکا و چارومین روخنه طولانی جهون آمریکا دله دره. این روخنه که میسوری دله کلنه، ایقتیصاد و تجارت دله هم به کار شونه. قسمتی از ئوشار نیاگارا آمریکا و کانادای سامون په دره که خله قشنگه.



آمریکای گتی

[دچی‌ین]
کوه هود و دریاچه تریلیوم ایالت ارگن دله

از نظر کُل گتی ئو و خاک، آمریکا بعد از روسیه و کانادا ، سومین کشور گت جهون هسته.[۱۰]

موختصات و موقعیت جوغرافیایی آمریکا

[دچی‌ین]

کشور آمریکا از شرق با اطلس اقیانوس، غرب جه با آروم اقیانوس، شومال جه با کشور کانادا ، و جنوب جه با مکزیک هم‌سامون‌هسته. اینتا کشور از راه پایگاه دریایی گوانتانامو هم کوبا جه همسایه هسته. آمریکا همینتی از طریق آلاسکا با روسیه ئوسامون دانّه. به علاوه، مجموعه‌یی از جزیره‌ئون، ناحیه‌ئون، و مناطق متعلق به آمریکا سراسر جهون دله دکلستونه. مناطق جوغرافیایی و فرنگی آمریکا عبارتنه از: نیوانگلند، ایالتای ساحلی اطلس ِاقیانوس ،ایالت‌ئون جنوبی آمریکا ، ایالت‌ئون غرب میونه (میدوست) ، ایالت‌ئون جنوب غربی آمریکا و ایالت‌ئون غرب.

کشور آمریکا در مجموع ۹٬۸۲۶٬۶۳۰ کیلومیتر موربع گتی دانّه [۱۱] که البته ۴۷۰ هیزار کیلومیتر وه ره جزایر سِوا از هم و تحت قلمروو آمریکا آروم اقیانوس و دریای کارائیب دله تشکیل دنّه.

جوغرافیای آدمی

[دچی‌ین]
پرونده:Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County-1396x955Farsi.PNG
اقوام و زوون مردم آمریکا (رِفاندم سال ۲۰۰۰)

آمریکا سال 2009دله ۳۰۶٬۲۱۵٬۸۸۶ نفر تخمین جمعیت داشته [۱۲]. روشد جمعیت آمریکا، حدود ۰٫۹۷۵٪ هسته.[۲]

به اساس آمار دربموئه سال2003 اینان اقوام آمریکا بینه:[۱۳]

این آمار دله، نژاد اسپانیایی‌تبار (موسوم به هیسپانیک، یا لاتینو) همراه با اسپه‌ئون حیساب بیّه. بر اساس بررسی سال ۲۰۰۰ موهاجرون کشورون دیگه به ترتیب جمعیت برابر بینه: مکزیک(۱۷۳٬۹۱۹ موهاجر)، چین(۴۵٬۶۵۲)، فیلیپین(۴۲٬۴۷۴)، هند(۴۲٬۰۴۶)، ویتنام(۲۶٬۷۴۷)، السالوادور(۲۲٬۵۷۸)هائیتی(۲۲٬۳۶۴)، کوبا(۲۰٬۸۳۱)، دومینکن(۱۷٬۵۳۶)، روسیه(۱۷٬۱۱۰)، جامائیکا(۱۶٬۰۰۰)کانادا(۱۶٬۲۱۰)، کوره(۱۵٬۸۳۰)، اوکراین(۱۵٬۸۱۰)، پاکئون(۱۴٬۵۳۵)، کلمبیا(۱۴٬۴۹۸)، بریتانئون(۱۳٬۳۸۵)، بوسنی و هرزگوین(۱۱٬۸۲۸)، گواتمالا(۹٬۹۷۰)، ئیران(۸٬۹۱۵) [۱۴]

زوون

[دچی‌ین]
زوون‌ها (۲۰۰۵)[۱۵]
فقط انگلیسی آمریکایی ۲۱۶٫۲ میلیون
اسپانیایی (همراه کریول اسپانیایی) ۳۲٫۲ میلیون
چینی ۲٫۳ میلیون
فرانسوی (با زوون‌ئون کریول فرانسوی) ۱٫۹ میلیون
تاگالوگ ۱٫۴ میلیون
ویتنامی ۱٫۱ میلیون
آلمونی ۱٫۱ میلیون

کشور آمریکا رسمی زوون ندانه، ولی انگلیسی زبون همه جا گپ بزه وانه. هر کی بخائه بوره امیکا اول ونه انگلیسی زبون ره خار یاد بیره .[۱۶]

همینتی انگلیسی ۲۸ ایالت به عونوان رسمی زوون بشناسی‌یه وانه. [۱۷][۱۸]

زوونای آمریکا اینان هستنه :[۱۹]:

  • انگلیسی زبون: ۸۲٫۱٪
  • اسپانیولی: ۱۰٫۷٪
  • بقیه زوونای هند و ئوروپایی: ۳٫۸٪
  • زوون‌ئون آسیایی و اقیانوسیه: ۲٫۷٪
  • بقیه زوون‌ئون: ۰٫۷٪.

تاریخ

[دچی‌ین]
اولین آدمایی که آمریکا دله دینه سرخ پوستون بینه.
جرج واشنگتن عکس دله دره بریتانئون جه جنگ کاند اونجه هم دلاویر روخنه هسته.

الآن ده هیزار ساله که آمریکا دله مردِم زندگی کانّه.[۲۰] کریستف کلمب سال ۱۴۹۲ اول آمریکا ره پیدا هکرده ولی وه فکر هاکرده اونجه هندوستون هسته ات مدت بعد آمریگو وسپوچی ایعلام هکرده که اینتا اتا جدید ِقاره هسته. [۲۱] اما تاریخ آمریکا به عونوان اتا کشور موستقل به سال ۱۷۸۳ میلادی برگردنه که آمریکا معاهده پاریس دله رسمیت پیدا هکرده.[۲۲]

قبل از ایعلام هستهقلال آمریکا [۲۳]، اونجه مجموعه‌ئی از موستعمرات ئوروپایی بی‌یه. مثلأ، ایسپانیایی‌ئون فلوریدای دله ساکن بینه، انگلیسی‌ئون جیمز تاون ِ ویرجینیای دله دینه، هلندیا نیو آمستردام ره که الان نیویورک گانه وه ره، و فرانسویا هم ایالت جنوبی لوئیزیانا و اطراف میسیسیپی ره بیت بینه.

کم‌کم، قسمت‌ئونی زیادی از موستعمرات سیزده‌گونه با بریتانئون جنگ هاکردنه. اینتی امریکای انقیلاب آوریل ۱۷۷۵ با جنگ لگزینگتون شروع بیّه، و سال ۱۷۸۳ با ایمضاء قرارداد صلح با بریتائون تموم بیّه. هستهقلال ۱۳ مستعمرهٔ آمریکای شومالی با صدور ایعلامیه ایستیقلال آمریکا ۴ جولای ۱۷۷۶ دله دِرِس بیّه.[۲۴]

آمریکا اول ۱۳ ایالت خودمختار داشته فرق داشتن قوانین هر ایالت مثل مالیات به واردات باعث رکود ایقتیصادی و در نتیجه شورش‌ئون مثل شورش شیمز بیّه به همین دلیل ۵۵ نماینده از ۱۲ ایالت (به جز رودآیلند) در فیلادلفیا منجومله جورج واشنگتن ، بنجامین فرانکلین و جیمز مدیسون قانون اساسی متحده ایالات آمریکا ره تصویب هکردنه که الان هم قانون اساسی آمریکا هسته و از اون موقع ۲۵ اصلاحیه بخارده.[۲۴]

با شروع قرن جدید و دکش‌هاکردن نیشتنگاء از فیلادلفیا به واشنگتن دی سی و خرید لوئیزیانا سال ۱۸۰۳دله، سال ۱۸۱۲ دله ارتش بریتانئون بار دیگه به آمریکا قشون‌کشی هکرده و نیشتنگاء جدید ره به تـَش دمبدائه، ولی جنگ ره بباخته.

امریکا دله دِتا گت اتفاق دکته. اتا جنگ داخلی آمریکا قرن نوزدهم په بی‌یه، و دخاتن ِبازار آزاد اواخر دهه ۱۹۲۰ میلادی دله بی‌یه. سال ۱۸۶۱ جنگ داخلی آمریکا که ۶۰۰٬۰۰۰ تلفات و ۵۰۰٬۰۰۰ نفر زخمی داشته شروع بیّه.[۲۵] علت این جنگ به برده‌داری ۱۱ ایالت جنوبی مشهور به "ایالات مؤتلفه آمریکا" مربوط بی‌یه که آبراهام لینکلن خهستهه وه ره از بین بوره. این جنگ سال 1865 با بوردن شومالی‌ئون به فرماندهی یولیسیز سایمن گرانت، تموم بیّه. [۲۶] دخاتِن بازار امریکا ۱۹۲۹ باعیث بیّه که 4سال دله کل مردم آمریکا بی‌کار بواشن.[۲۲]

با بَوردن جهونی جنگ اول، رِقِدهدائن متفقین جهونی جنگ دوم دله و شکست نهایی آلمان و خراب بیّن ایقتیصاد ئوروپا ، آمریکا که کمترین خسارات ره بدی‌بی‌یه، گت بیّه. از بین بوردن اتحاد جماهیر شوروی باعیث بیه تا آمریکا جنگ سرد، جنگ ویتنام، و جنگ کره دله دیگه رقیب نداره[۲۷] وقایع یازدهم سپتامبر باعیث بیّه تا آمریکایی‌ئون شه سربازا ره بیارن خاورمیونه دله و اینجه چنتا جنگ ره سر بیرن.

نیظام سیاسی

[دچی‌ین]

نیظام سیاسی آمریکا چارچوب اتا قانون اساسی و به صورت اتا "نیظام فدرالی" هسته که از ویژگی‌ئون حکومتی این کشور به شومار شونه. "سیستم سِوا هکردن قوا" این کشور دله خله تابلوئه. بونیان گوذاران و نویسندگون "ایعلامیه ایستقلال متحده ایالات آمریکا" و قانون اساسی متحده ایالات به دلیل نگرانی از دِرِس بیّن نیظام سلطنتی ئوروپایی که ونه دله شاء قودرت داره، نیظام سیاسی ره اتی بساتنه که ات نفر نتونه کل قودرت ره شه دست دله بیره. [۲۸] همینتی اتی وه ره بساتنه که اکثریت همیشه اقلیت ره سر بوئه[۲۹] [۳۰]

بر اساس قانون اساسی آمریکا، قوهٔ مقننه یا کونگره آمریکا از دِتا مجلس تشکیل بیّه که مسؤولیت قانونگوذاری ره به طور کامل به عوهده دارنه: "مجلس نمایندگون" و "مجلس سنا". بر اساس "نیظام اینتیخابی متحده ایالات دله" ، نمایندگون با رأی موستقیم و برابر مردِم انتیخاب وانّه. [۳۱]

رییس جومور متحده ایالات هم به عونوان رئیس قوهٔ مجریه و فرمانده کل قوا با رأی موستقیم مردم و از طریق آرای "هیات الکترال" انتخاب وانه و شه وزیرا ره انتخاب کانده. ولی لازم نی‌یه که وشون دیی بوئن ِوسّه رای اعتماد بیره.

سومین شاخه از نیظام سیاسی آمریکا، "سیستم حقوقی امریکا" هسته که کاملاً موستقل عمل کانده و قوهٔ مجریه و قوهٔ مقننه نتونه ونه سر تاثیر بیلنوانه بئوتن که رییس جومور یا کونگره نتونه رای دیوان عالی آمریکا ره باطل هکنن. نیظام حزبی هم شکل‌هدائن به سیاست و حکومت این کشور دله نقش دانّه.

سیاست خارجی

[دچی‌ین]
"هیلاری رودهام کلینتون" وزیر امور خارجی متحده ایالات، وزارت امور خارجه این کشور مسئول رسمی سیاست خارجی آمریکا هسته.

متحده ایالات آمریکا به کومک توانایی‌ئون ایقتیصادی و نیظامی قابل توجه خادش، نقش موهمی ره سیاست جهونی دله ایفا کانده. این کشور عضو ثابت "شورای امنیت سازمان ملل" هسته و دفتر مرکزی :[سازمان ملل متحد" هم نیویورک دله دره. به استثای کشورون ئیران، شومالی کوره[۳۲]، تایوان، بوتان[۳۳] و سودان، کوبا، ونزوئلا و بولیوی [۳۴]، بقیه کشورون با امریکا روابط دیپلوماتیک دارنه.

آمریکا بوسیله "قرارداد تجارت آزاد آمریکای شومالی" و "سازمان کشورون آمریکایی" با همسایه‌ئون خادش ( کانادا و مکزیک ) روابط نزدیکی دانه. دولت این کشور هرساله میلیاردا دلار کومک مالی برای توسعه کشورون دیگه اختصاص دنه، اما درصد این کومکا از تولید ناخالص میلی نسبت به دیگر کشورون کومک کوننده، پائین هسته.

رئیس جومور آمریکا اتا از عوامل اصلی تعیین کونندهٔ جهت‌ئون کلی سیاست خارجی آمریکا هسته. بسیاری از مدارک و اسناد دوران هر رئیس جومور امروزه کیتاب‌خنه‌ئون ویژه هر رئیس جمهور دله درنه. کونگره آمریکا بودجه‌ئون کومکای خارجی ره تعیین کانده، تحریم‌ئون خارجی وضع کانده، و به کومک کمیته‌ئون مخصوصی مسائل سیاست خارجه دله اختیارات بررسی و هارشائن امور ویژه ره دانه.

هر دور سیاستون خارجی امریکا با عوض بیّن حزب‌ئون تغییر کانده دِتا حزب اصلی امریکا "جوموری‌خاء" و "دموکراتیک" هستنه. [۳۵] گروه‌ئون لابی هم سیاستون خارجی دله نفوذ زیادی دارنه.

ایالت‌ئون

[دچی‌ین]

کشور آمریکا ۵۰ ایالت دانه که هر کدوم از وشون بنا بر سامونه فدرالی حاکم، ات جور خودموختار حکومت هستنه. البته ناحیهٔ واشنگتن دی سی جزو هیچ کدوم از ایالات آمریکا نیسته و "منطقه خودموختار کلمبیا" دله دره. ناحیهٔ کلمبیا، اولا بخشی از ایالت مریلند بی‌یه که سال ۱۷۹۰ برای تأسیس نیشتنگاء آمریکا یعنی شهر واشنگتن در نظر بیت‌بیّه. شابلون:نقشه متحده ایالات

شهرهای آمریکا

[دچی‌ین]
شهر نیویورک، گت‌ترین شهر آمریکا، به «گت ِسه»(به فارسی:سیب بزرگ) شوهرت دانّه.
لس‌آنجلس که دومین شهر گت ِآمریکا هسته.
شیکاگو، سومین شهر گت متحده ایالات
رتبه شهر جمعیت
محدوده شهری
(۲۰۰۸)[۳۶]
ایالت
۱ نیویورک ۸٬۳۶۳٬۷۱۰ نیویورک
۲ لس‌آنجلس ۳٬۸۳۳٬۹۹۵ [[کالیفرنیا]
۳ شیکاگو ۲٬۸۵۳٬۱۱۴ ایلینوی
۴ هوستون ۲٬۲۴۲٬۱۹۳ تگزاس
۵ فینیکس ۱٬۵۶۷٬۹۲۴ آریزونا
۶ فیلادلفیا ۱٬۴۴۷٬۳۹۵ پنسیلوانیا
۷ سن‌آنتونیو ۱٬۳۵۱٬۳۰۵ تگزاس
۸ دالاس ۱٬۲۷۹٬۹۱۰ تگزاس
۹ سن دییگو ۱٬۲۷۹٬۳۲۹ کالیفرنیا
۱۰ سن خوزه ۹۴۸٬۲۷۹ کالیفرنیا
رتبه شهر با حیساب حومه جمعیت
(۲۰۰۹)[۳۷]
ایالت
۱ نیویورک-نیوآرک-لانگ آیلند-جرزی سیتی ۱۹٬۰۶۹٬۷۹۶ نیویورک -نیوجرسی
۲ لس‌آنجلس ۱۷٬۷۸۶٬۴۱۹ کالیفرنیا
۳ شیکاگو ۹٬۵۸۰٬۵۶۷ ایلینوی-ایندیانا
۴ منطقه دالاس-فورت وورث ۶٬۴۴۷٬۶۱۵ تگزاس
۵ فیلادلفیا- کمدن-ویلمینگتن ۵٬۹۶۸٬۲۵۲ پنسیلوانیا-نیوجرسی-دلاویر
۶ هیوستون-شوگرلند-گلوستون ۵٬۸۶۷٬۴۸۹ تگزاس
۷ [[میامیفورت لادردیل-وست پالم بیچ ۵٬۵۴۷٬۰۵۱ فلوریدا
۸ واشینگتن دی.سی.- آرلینگتن ۵٬۴۷۶٬۲۴۱ ناحیه کلمبیا-مریلند-ویرجینیا
۹ آتلانتا ۵٬۴۷۵٬۲۵۳ جرجیا
۱۰ بوستون ۴٬۵۸۸٬۶۵۰ ماساچوست
۱۱ دترویت-ان آربر ۴٬۴۰۳٬۴۳۷ میشیگان
۱۲ فینیکس- گلندیل-میزا- سکاتزدیل ۴٬۳۶۴٬۰۹۴ آریزونا
۱۳ سان‌فرانسیسکو-اوکلند-منطقه خلیج سانفرانسیسکو ۴٬۳۱۷٬۸۵۳ کالیفرنیا
۱۴ سیتل-تاکوما-بلویو ۳٬۴۰۷٬۸۴۸ واشینگتن
۱۵ مینیاپولیس-سینت‌پال ۳٬۲۶۹٬۸۱۴ مینسوتا

آموزش و پژوهش

[دچی‌ین]
پرچم آمریکا روی کره ماه ، آپولو ۱۷ زمون.

پول آموزش و تحصیلات سطوح مدرسه‌ئی و متوسطه ره اکثراً دولت دنه. متحده ایالات با داشتن نزدیک به ۵٬۸۰۰ دانشگاه و یا مؤسسه آموزش عالی[۳۸] تقریبا تونده تموم مردم ره درس یاد بده. وام‌ئون کم‌بهره، کومک هزینه‌ئون بلاعوض، و انواع بورس‌ئون تحصیلی، از اقسام راه‌ئونی هستنه که دانشجوئون ایقدام به پرداخت شهریه‌ئون شه کانه. این میون "دانشگاه ایالتی اوهایو" با داشتن ویشته از ۵۳٬۷۱۵ دانشجو اتا پردیس دله، پرجمعیت‌ترین دانشگاه آمریکا هسته. [۳۹]

میون آمریکاییا بالای ۲۵ سال، ۸۴٫۶ درصد از دبیرستون فارغ‌التحصیل بینه، ۵۲٫۶ درصد کالج دله شونه ، ۲۷٫۲ درصد مدرک کارشیناسی دریافت هکردنه، و ۹٫۶ درصد دارای مدارک کارشیناسی ارشد و بالاته هستنه.[۴۰]

تقریبا ۹۹ درصد آمریکاییا حداقل سواد پایه دارنه. در طبقه‌بندی سازمان ملل متحد، شاخص آموزشی در کشور متحده ایالات ۰٫۹۷ هسته که رتبه دوازدهم جهونی دله دره.[۴۱]

ایقتیصاد

[دچی‌ین]
ورودی ساختمان "بورس اوراق بهادار نیویورک"، "وال هستهریت" دله، گت ترین بازار بورس جهونی هسته
تولیدات کشاورزی

متحده ایالات آمریکا ایقتیصاد "کاپتالیستی" از نوع سرمایه‌داری انحصاری دانه.ویژگی بارز ایقتیصاد متحده ایالات عبارته از تسلط انحصارون رشته‌ئون موختلف دله، که بر مبنای منابع طبیعی فراوون، زیربنای توسعه‌دکته، تولید زیاد، و مصرف زیاد استوار هسته. تولید ناخالص داخلی آمریکا ویشته از ۱۳ تریلیون دلار، [۴۲] یعنی حدود ۲۰٪ تولید ناخالص جهون، اولین ایقتیصاد بزرگ جهون هسته. [۴۳]

متحده ایالات گت‌ترین واردکوننده، و - بعد از آلمان و چین - سومین صادرکونندهٔ جهون هسته. [۴۴] کانادا، چین، مکزیک، جاپون و آلمان، به ترتیب گتترین شریکای تجاری آمریکا هستنه.[۴۵] امریکا این دهه دله گت‌ترین بدهی جهون ره هم داشته .[۴۶]

گت‌ترین وسیله‌ئون صادراتی آمریکا به ترتیب تجهیزات صنعتی (۲۹٫۸٪)، ماشین‌آلات (۲۹٫۵٪)، کالائون مصرفی غیر اتومبیل (۱۲٫۴٪)، خودرو و تولیدات وابسته (۹٫۳٪)، تولیدات صنایع غذایی (۸٫۳٪)، و تولیدات صنایع هوایی (۶٫۶٪) هستنه ، ولی گت‌ترین چیزای وارداتی به آمریکا وسیله‌ئون مصرفی غیر اتومبیل (۲۳٪)، سوخت (۲۲٫۱٪)، ماشین‌آلات (۱۹٫۹٪)، تجهیزات صنعتی (۱۴٫۸٪)، تولیدات خودرو (۱۱٫۱٪)، صنایع غذایی (۴٫۲٪)، و صنایع هوایی (۱٫۷٪) هسته.[۴۷]

اما گت‌ترین محصولات تولیدی آمریکا مواد شیمیایی، تولیدات نفتی، فولاد، خودرو، تولیدات صنایع هوایی، ارتباطات، الکترونیک، تولیدات غذایی و مصرفی، و صنایع معدن و چو هستنه. [۴۸] آمریکا برق ِدِرِس هاکردن [۴۹]، ظرفیت پالایش نفت[۵۰]، ذخیره‌ئون ذغال سنگ [۵۱]، تولید انرژی با وا [۵۲]، و انرژی هسته‌ای[۵۳] دله ، رتبه اول ره دانّه.

ویشته چرخه ایقتیصادی آمریکا موتعلق به بخش خصوصی هسته، تا جایی که بخش دولتی فقط ۱۲٫۴٪ تولید ناخالص میلّی ره سالیونه سازنه.[۵۴] با این حال ۷۵٪ تولید ناخالص میلّی محصول بخش خدماتی هسته. با ایکه تولیدات کشاورزی آمریکا حدود ۱٪ تولید ناخالص میلّی این کشور هسته، همنده تولید حدود ۶۰٪ کل تولیدات کشاورزی جهون ره تشکیل دنه.

شاخصای ایقتیصادی
نرخ بیکاری ۹,۷٪ مارس ۲۰۱۰[۵۵]
روشد تولید ناخالص داخلی ۶٫۲٪- ربع چهارم سال ۲۰۰۸
۱٫۱٪ در طول سال ۲۰۰۸[۵۶]
تورم شاخص بهای مصرف‌کننده ۰٪ ژانویه ۲۰۰۸–۲۰۰۹[۵۷]
بدهی ۱۰۸۸۱ میلیارد دلارفوریه ۲۶، ۲۰۰۹[۵۸]
میزان فقر ۱۲٫۵٪ ۲۰۰۷[۵۹]

بخش بهداشت و خدمات ایجتیماعی با داشتن ۱۶ میلیون نفر کارگر، گت‌ترین بخش کاری آمریکا ره سازنه.[۶۰] از لحاظ مجموع ساعات کاری طول سال، آمریکایی‌ئون ویشترین تعداد روز سال ره کار کانّه. [۶۱] ولی همینتی موقایسه با کشورون صنعتی دیگه، از نظر تولید به حسب ساعات کاری آمریکایی‌ئون از بعضی کشورون ئوروپایی عقب‌تر درنه .[۶۲]

میون ۵۰ ایالت آمریکا، از لحاظ درآمد سرانه [۶۳]، ایالت "نیوجرسی" رتبه اول ، و "ایالت میسیسیپی" رتبه آخر دره. [۶۴] نزدیک به ۱۳٪ آمریکاییا زیر خط فقر درنه. [۶۵] و فاصله طبقاتی بین بالاترین و پایین‌ترین اقشار جامعه آمریکا در حال ویشته بیّن هسته. [۶۶]

حمل و نقل

[دچی‌ین]
گت‌راه‌ئون میون ایالتی که ۴۶۸۷۶ مایل هستنه .[۶۷]

سال ۲۰۰۳ هر ۱٬۰۰۰ آمریکایی وسّه ۷۵۹ "ماشین" دیّه [۶۸] و هر آمریکایی اتا روز دله ۵۵ دقیقه (یا ۲۹ مایل) ماشین جه ایستیفاده کانده.[۶۹] ولی در عوض امریکای راه‌آهن کم‌ته از ماشینا هسته.[۷۰] از نظر "حمل و نقل عمومی" ، فقط ۹٪ از سفرا از طریق قطار انجوم وانه در صورتی که ئوروپا دله ۳۸٪سفرا ریل جه انجوم وانه. [۷۱]. امریکایی‌ئون دِچرخه جه هم کمته استیفاده کانّه. [۷۲] پنج‌تا از گت‌ترین شرکتای هواپیمایی هم آمریکایی هستنه. شرکت امریکن ایرلاینز اولین رتبه ره دانه.[۷۳]. همینتی سی‌تا فرودگاه مهم دنیا دله ، شونزده‌تا آمریکا شنه. [۷۴].

دینای آمریکا
دین درصد
یهودیای آمریکا ، یهودیا این کشور دله اتا خورد اقلیت هستنه اما موهم حیساب وانه. به عونوان نمونه ۳۷ درصد از کل برندگون آمریکایی جایزه نوبل از جمعیت ۲ درصدی اینتا اقلیت‌نه.

آمریکا به طور رسمی اتا کشور سکولار هسته. متحده ایالات دله بر اساس "موتمم اول قانون اساسی متحده ایالات"، هیچ دینی بطور رسمی وجود ندانه ، ولی مردم آزادنه هر دینی ره انتخاب هاکنن. همینتا وسّه هسته که مثلاً زنای محجبهٔ موسلمون آمریکایی ایجازه دارنه چادر جه بورن به مراکز دولتی و دانشگائی.

با وجود سِوا بی‌ین دین از سیاست آمریکا دله، دین اهمیت ونقش موهمی این کشور دله دانه که نماد وه جومله "ما به خدا ایمون دارمی" شوعار کشور آمریکا هسته که روی اسکناس دلار هم دکشی‌یوئه[۷۵]گروه‌ئون مذهبی قودرت اثر گوذاری قابل توجهی آمریکا دله دارنه دهه ۱۹۲۰ این گروه‌ئون بتونستنه دولت ره مجبور هاکنن که محصولات الکلی نسازه [۷۶](اصلاحیه هیجدهوم قانون اساسی آمریکا ولی با زیاد بیّن خشونت ، قاچاق و... اصلاحیه بیست و یکم دله وه ره بیتنه[۲۴])و به درس‌هدائن نظریه تکامل مدارس آمریکا دله بصورت محدود و برخی ایالات دله محدودیت ایجاد هکنن. [۷۷] .گروه‌ئون مذهبی به خصوص پروتستان‌ئون اونجلیکال و کاتولیک‌ئون، مواضع جدی‌ای ره برابر موضوعاتی مثل همجنسگرایی، سقط جنین و آموزش مختلط مدارس آمریکا دله، نشون هدانه.

به اساس آمار ۲۰۰۲، ترکیب مذهبی مردم آمریکا اینتی هسته:[۲]: پروتستان ۵۲٪، کاتولیک ۲۴٪، مورمون ۲٪، یهودیت ۲٪، مسلمان ۱٪، دیگرون ۱۰٪، بی‌دین ۱۰٪.

پروتستان‌ئون آمریکا هم به فرقه‌ئون موختلفی تقسیم وانه. بعضی از وشون میلیونا نفر ره شه سمت دارنه ، در حالی که پچیک ِکلیسائون ، فقط هزارون عضو دارنه.

بعضی از فرقه‌ئون مذهبی معروف آمریکا اینان هستنه: اپیسکوپلین‌ئون، پرسبیترین‌ئون، متدیست‌ئون، باپتیست‌ئون، یونیتارین‌ئون، مریدون مسیح، کلیسای اصلاحی هلندی، کوایکرون و کانگروگیشنالیست‌ئون.

فرنگ

[دچی‌ین]

آمریکا صعنت فیلم‌سازی و سینمایی خله معروفی ره دانه که نیشتنگاء وه هالیوود هسته که شهر لس آنجلس دله دره. هالیوود امروزه با ۶۳ میلیارد دلار درآمد، ۳۵ درصد کل تولیدات صنعت فیلمسازی جهون ره شه وسه دانه .[۷۸]

از سبک‌ئون موسیقی آمریکایی تومبی سبکای جاز، بلوز، هیپ هاپ و کانتری اشاره هکردن.
شهر نیویورک از جائون موهم جهون هسته که ونه دله نیمایش ایجراء وانه. [۷۹] همینتی "خیابون برادوی" گت‌ترین مرکز تیاتر ِآمریکا، اینتا شهر دله دره.

ادبیاتِسر نویسندگونی مثل ارنست همینگوی ، مارک تواین ، ادگار آلن پو ، تی اس الیوت ، ویلیام فاکنر ، تنسی ویلیامز ، جی دی سالینجر ، آیزاک آسیموف ، مایکل کرایتون ، و ریموند کارور آمریکا دله درنه.

هنر و معماری هم هنرمندون آمریکایی از فرانک لوید رایت بیته تا اندی وارهال آثار بسیار قابل توجهی سطح جهونی دله بساته بینه. هرم ورودی موزه لوور ، کاخ مجلس میلّی بنگلادش، و پوئرتا دو ئوروپای ایسپانیا، نمونه‌ئونی از طراحی معمارون آمریکایی جهون دله هستنه.


ورزش

[دچی‌ین]
ان بی ای ، موعتبرترین لیگ بسکتبال جهون هسته.

از قرن نوزدهوم بیسبال به عونوان ورزش میلی آمریکا انتخاب بیّه. در وهله بعدی فوتبال آمریکایی ، بسکتبال و هاکی یخ سر ورزش‌ئون میلّی آمریکا به شومار شونّه. "فوتبال کالجی" و "بسکتبال کالجی" هم پرطرفدارنه. فوتبال آمریکایی الان پرطرفدارترین ورزش ِآمریکا هسته.[۸۰] بوکس و اسب‌دوانی هم خله طرفدار دارنه، اما این ورزش‌ئون زیر سایه دِ ورزش گلف و اتومبیل‌رونی هستنه. متحده ایالات با داشتن ۲٬۱۰۳ مدال المپیک تابستانی موفق‌ترین کشور دِنیا المپیک دله محسوب وانه ،[۸۱][۸۲] و با داشتن ۲۱۶ مدال ِ بازی‌ئون المپیک زمستونی رده دوم دله دره.[۸۳]

نیروی نظامی

[دچی‌ین]
ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن.آمریکا با دارا بودن دوازده ناو هواپیمابر بزرگ‌ترین نیروی دریایی دنیا را دارهسته.

نیروی نیظامی آمریکا به پنج دسته تقسیم وانه:[۸۴]

  • نیروی زمینی متحده ایالات آمریکا
  • نیروی هوایی متحده ایالات آمریکا
  • نیروی دریایی متحده ایالات آمریکا
  • نیروی تفنگدار دریایی متحده ایالات آمریکا
  • گارد ساحلی متحده ایالات آمریکا

وزیر دفاع زیر نظر رییس جومور که مقام فرمانده کل قوا ره بر عهده دانّه فعالیت کانده.

در سال ۲۰۰۴ آمریکا با بودجه نیظامی ۵۲۲ میلیارد دلار، ۳٫۷٪ تولید ناخالص داخلی ره صرف هزینه‌ئون نیظامی هکرده ، که این هزینه‌ئون نیظامی به تنهایی تقریباً موعادل نصف هزینه‌ئون نیظامی جهونی بینه. [۸۵]

رئیس جومور آمریکا برای اقدام نیظامی از مشورت‌ئون "م.شاور امنیت میلّی متحده ایالات" برخوردار هسته. در رده پایین‌تر، وزیر دفاع قرار دانّه؛ رییس سیتاد موشترک ارتش آمریکا هم به فرمانده کل قوا و هم به وزیر دفاع مشورت دنه.

رسانه

[دچی‌ین]
دفتر مرکزی روزنامه "یواس‌ای تودی" شهر مک لین ایالت ویرجینیا ، یواس‌ای تودی دومین روزنامه قطع بزرگ انگلیسی زوون کثیرالانتشار دِنیا هسته.

به غیر از ارگان‌ئونی مثل "گروه فرارسی شوماره‌یی" ، "آمریکای ونگ" ، و یا "هیئت کارفرمایون پخش" که توسط اورگان‌ئون دولتی برای مخاطبین خارج از آمریکا تنظیم وانه، اکثر رسانه‌ئون درون آمریکا یا مثلا شبکه‌ئونی نظیر "فاکس" ، "اچ بی او" ، "ام‌تی‌وی" ، و "سی‌ان‌ان" بطور کاملا خصوصی و با درآمد حاصل از تبلیغات و آگهی‌ئون تجارتی اداره وانه، یا مثل "رادیوی عمومی میلّی" و "پی‌بی‌اس" توسط موسسات و بنیادون خیریه تامین مالی وانه.

از ۱۲۰۰ شبکهٔ تلویریونی آمریکا، از گت‌ترین و معروفترین وشون در تاریخ رسانه‌ئون آمریکا بتومبی به ۳ شبکهٔ ای‌بی‌سی، ان‌بی‌سی، و سی‌بی‌اس اشاره هکردن.[۸۶]

منابع

[دچی‌ین]
  1. Adams, J.Q., and Pearlie Strother-Adams. Chicago: Kendall/Hunt، 2001، ISBN 0-7872-8145-X. ‏
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Rank Order - GDP (purchasing power parity) منبع خطا: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام «autogenerated2» چندین بار با محتوای متفاوت تعریف شده است
  3. لغت نامه دهخدا
  4. دهخدا، ‎علی‌اکبر. «لغت‌نامه دهخدا». بازیابی‌شده در تاریخ ۱۶-۰۴-۲۰۰۹ .
  5. S. Kaplan, ‎Lawrence. Rowman & Littlefield, 2007, ISBN 0-7425-3917-2. ‏
  6. Alagappa, ‎Muthiah. Stanford University Press, 2003.
  7. https://web.archive.org/web/20200229153648/https://www.gao.gov/archive/1998/og98005.pdf
  8. Shulski, ‎Martha. University of Alaska Press, 2007, ISBN 1-60223-007-2. ‏
  9. Klein, ‎Ted. Marshall Cavendish, 2007, ISBN 0-7614-2560-8. ‏
  10. اگه ئو ره حیساب نکانیم چین ، آمریکا جه گت‌ته هسته.
  11. United States Area - Geography
  12. U.S. and World Population Clocks - POPClocks
  13. Population Estimates
  14. “United States (review)”. Microsoft, 2006. Retrieved on 22-04-2009.
  15. «Table 52—Languages Spoken at Home by Language: 2005”. U.S. Census Bureau. Statistical Abstract of the United States 2006. Retrieved on 2008-10-18.
  16. General Naturalization Requirements
  17. Senate Makes English Official Language of the United States
  18. (انگلیسی زبون)‎. مجلس سنای متحده ایالات، ۶ ژوئن ۲۰۰۷. 
  19. Statistical Abstract of the United States: 2008
  20. One vast winter count: the Native American West before Lewis and Clark. Colin Gordon Calloway. Published by U of Nebraska Press, 2003. ISBN 0-8032-1530-4 pp.27
  21. مسعود جوادیان، عبدالرسول خیراندیش، جواد عباسی و طوبی فاضلی. «ئوروپای رونسانس». چاپ شیشوم، شرکت چاپ و نشر کیتاب‌های درسی ایران، ۱۳۸۴، ISBN 964-05-0734-2. ‏
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ CIA - The World Factbook - United States
  23. Our Documents - Declaration of Independence (1776)
  24. ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ بجورنلوند، ‎لیدیا. تاریخ جهون. ققنوس، ۱۳۸۷.
  25. From Lexington to Desert Storm and beyond: war and politics in the American experience. Donald M. Snow, Dennis M. Drew. Published by M.E. Sharpe, 2000. ISBN 0-7656-0699-2 pp.60
  26. History: Ulysses S. Grant: The Hero of the Civil War
  27. Encyclopedia of American foreign policy. Alexander DeConde, Richard Dean Burns, Fredrik Logevall. Published by Simon and Schuster, 2002. ISBN 0-684-80657-6 pp.309
  28. Separation of Powers
  29. Constitutional Topic: Separation of Powers - The U.S. Constitution Online - USConstitution.net
  30. گفتهٔ جیمز مدیسون:
    The system of checks and balances is designed to allow each branch to restrain abuse by another branch
  31. LII: Constitution
  32. «U.S. relations with North Korea possible, diplomat says”. 4 March 2008. Retrieved on 2009-04-16.
  33. «Country Specific Information (انگلیسی)”. April 25, 2008. Retrieved on 2009-04-16.
  34. «U.S. expelling Venezuelan envoy in response to Chavez (English)”. CNN. 12 September 2008. Retrieved on 2009-04-17.
  35. U.S. Political Parties and Foreign Policy - Council on Foreign Relations
  36. http://www.census.gov/popest/cities/tables/SUB-EST2008-01.csv
  37. http://www.census.gov/popest/metro/files/2009/CBSA-EST2009-alldata.csv
  38. (انگلیسی)‎. 
  39. Ohio State named nation’s largest college – again - Dayton Business Journal:
  40. (انگلیسی)‎ (PDF). 
  41. Human Development Indicators
  42. (انگلیسی)‎. 
  43. China passes Germany in economic rankings - CNN.com
  44. بهای نفت به رکورد تازه ۱۱۷ دلار در بشکه رسید - © 2009تمام حقوق این وب‌سایت بر اساس قانون کپی‌رایت برای رادیو فردا محفوظ هسته
  45. Top Ten Countries with which the U.S. Trades
  46. The U.S. National Debt and How It Got So Big
  47. آمار منتشره سال ۲۰۰۸ میلادی
  48. http://www.bea.gov/industry/gpotables/gpo_action.cfm?anon=326®istered=0&table_id=23981&format_type=0
  49. CIA - The World Factbook - Country Comparison :: Electricity
  50. - Refinery capacities'!A1
  51. http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/globalbp_uk_english/reports_and_publications/statistical_energy_review_2007/STAGING/local_assets/downloads/spreadsheets/statistical_review_full_report_workbook_2007.xls
  52. US Becomes Largest Wind Power Producer in the World: CleanTechnica
  53. Nuclear Power Reactors and Uranium Requirements:
  54. U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA) - bea.gov Home Page
  55. «Employment Situation Summary”. U.S. Dept. of Labor. 2009-04-03. Retrieved on 2009-04-04.
  56. «Gross Domestic Product”. Bureau of Economic Analysis. 2009-02-27. Retrieved on 2009-02-28. Quarterly growth is expressed as an annualized rate.
  57. «Consumer Price Index: November 2008”. U.S. Dept. of Labor. 2009-02-20. Retrieved on 2009-02-28.
  58. «Debt Statistics”. U.S. Dept. of the Treasury. Retrieved on 2009-02-28.
  59. «Household Income Rises, Poverty Rate Unchanged, Number of Uninsured Down”. U.S. Census Bureau. 2008-08-26. Retrieved on 2008-09-06.
  60. Statistical Abstract of the United States: 2007
  61. Americans work longest hours among industrialized countries, Japanese second longest. Europeans work less Time, but register faster productivity gains New ILO statistical volu...
  62. Working Time Around the World
  63. Median Household Income
  64. Income 2006 - Two-Year-Average Median Household Income by State: 2001-2005
  65. Poverty in the United States, 2007 — Infoplease.com
  66. Income Gap Is Widening, Data Shows
  67. «Interstate FAQ (Question #3)”. Federal Highway Administration. 2006. Retrieved on 2009-03-04.
  68. «Car Free Day 2006: Nearly One Car per Two Inhabitants in the EU25 in 2004”. Europa, Eurostat Press Office. 2006-09-19. Retrieved on 2007-08-15.
  69. «Daily Passenger Travel”. U.S. Dept. of Transportation, Bureau of Transportation Statistics. 2001 National Household Travel Survey. Retrieved on 2007-08-15.
  70. «Intercity Passenger Rail: National Policy and Strategies Needed to Maximize Public Benefits from Federal Expenditures”. U.S. Government Accountability Office. 2006-11-13. Retrieved on 2007-06-20.
  71. Renne, John L., and Jan S. Wells. «Emerging European-Style Planning in the United States: Transit-Oriented Development (p. 2) (PDF)”. Rutgers, The State University of New Jersey. 2003. Retrieved on 2007-06-11.
  72. Pucher, John, and Lewis Dijkstra. «Making Walking and Cycling Safer: Lessons from Europe”. Transportation Alternatives. February, ‎2000.Transportation Quarterly. Retrieved on 2007-08-15.
  73. «Scheduled Passengers Carried”. International Air Transport Association (IATA). 2006. Retrieved on 2007-08-15.
  74. «Passenger Traffic 2006 Final”. Airports Council International. 2007-07-18. Retrieved on 2007-08-15.
  75. «History of 'In God We Trust'”. Retrieved on 2009-04-17.
  76. Stark, ‎Rodney. Routledge, 1996, ISBN 0-415-91529-5. ‏
  77. Dewar, ‎Greg. Oxford University Press, 2002, ISBN 0-19-914873-2. ‏
  78. European Film Exhibition Industry
  79. Schlecht, ‎Neil E.. John Wiley and Sons, 2005, ISBN 0-471-75173-1. ‏
  80. Krane, David K.. «Professional Football Widens Its Lead Over Baseball as Nation's Favorite Sport”. Harris Interactive. 2002-10-30. Retrieved on 2007-09-14. Maccambridge, Michael (2004). America's Game: The Epic Story of How Pro Football Captured a Nation. New York: Random House. ISBN 0-375-50454-0.
  81. «All-Time Medal Standings, 1896–2004”. Information Please. Retrieved on 2007-06-14.
  82. «Distribution of Medals—2008 Summer Games”. Fact Monster. Retrieved on 2008-09-02.
  83. «All-Time Medal Standings, 1924–2006”. Information Please. Retrieved on 2007-06-14. نروژ اول هسته; و شوروی سوم.
  84. Military of the United States
  85. (انگلیسی)‎. USAToday، ۷ ژوئن ۲۰۰۵. (انگلیسی)‎. شبکه خبری سی‌بی‌اس، ۹ ژوئن ۲۰۰۴. 
  86. Handbook of children and the media Dorothy G. Singer, Jerome L. Singer. Published by SAGE, 2001. ISBN 0-7619-1955-4 pp.480


بِریمْ بگردستن

[دچی‌ین]

وابسته جستارون

[دچی‌ین]