ژوئیه ۲۰۱۵
دچی‌ین
۱
- کوبا و متحده ایالات تصمیم بَییتنه که هِدی کشور دله سفارتخنه وا هاکِنِن. (یورونیوز)
- اروپایی کائون اختتامیه باکو دله برگزار بیّه. این اولین دوری بی‌یه که این مسابقات انجام بیّه و روسیه این مسابقات دله اول بیی‌یه و ونه په آذربایجون، که میزبان بی‌یه، دوم و انگلیس سوم و ترکیه چاروم بَیینه. (TRT)
- اتا بالون (=هواپیما) که ارتش ِشِنه، اندونزی دله سقوط هاکرده و دَکِته اتا هتل سَر که باعث بیّه حداقل ۱۴۰ نفر بمیرِن. این بالون دله ۱۲۲ نفر نیشت‌بینه و هَنتا دِ دَقه ونه پرواز جه نُگذِشت‌بی‌یه که خلبان بفهمست‌بی‌یه ونه بالون مشکل پیدا هاکرده. ارتش گانه که این بالون ِوضعیت خار بی‌یه ولی پنجاه سال عُمر داشته. (یورونیوز)
دچی‌ین
۲
- اتا مسافرتی قایق فیلیپین دله غرق بیّه و حداقل تا اسا ۳۶ نفر بمردنه، البته این قایق دله دویست نفر نیشتبی‌بینه و احتمالاً بمرده‌ئون تعداد ویشته هسته. (یورونیوز)
- دِتا فرانسه‌یی سرباز که دِتا بورکینوفاسویی کیجا ره بگا بینه، این کشور جه اخراج بَیینه و فرانسه دله دَکتنه زندون. (پرس تی‌وی)
- ترکیه‌ی ِاحتمالی تجاوز، سوریه دله:
- ترکیه‌ی ِارتش بائوته که حدود ۱۱۰ کیلومتر سوریه‌ی ِسامون جه هسته که این کشور ِامنیت ره کم کانده و اتا طرح هِدائه که ارتش بئه و این مسیر جه پنجا-شصت کیلومتر ره قارِق هاکِنه. وشون خاستنه سوریه خاک دله بِئِن و عفرین تا کوبانی میون مستقر بَواشِن. وشون بائوتنه که این کار ِانجام هِدائن وسّه ایران، روسیه و آمریکا جه ونه مشورت هاکِنِن. (کوردپرس)
- بعد اون‌که ترکیه‌ی ِدولِت اعلام هاکرده احتمال دانّه سوریه کوردستون ره حمله هاکِنِن و وشون ارتش سوریه خاک دله وارد بَواشه تا اتی حائل ِدیفار شه امنیت وسّه بکشه؛ مراد قاریلان، پ‌ک‌ک ِرهبرون جه، بائوته اگه ترکیه این کار ره هاکنه، اِما هم ترکیه ره حمله کامبی و تموم ترکیه جنگی میدون وانه. (کوردپرس)
- متحده ایالات آمریکا این طرح خَوِری بائوته که اَمه نظر این حائل ِدیفار ترکیه وسّه لازم نی‌یه؛ البته اِما فهممبی که ترکیه چچی وسّه این کار ره خانه هاکنه ولی این کار جه موافق نیمی. (کوردپرس)
- داعش ات‌دفه مصر ره حمله هاکرده و سینا جزیره‌مونا (=شبهه‌جزیره) دله پونزه‌تا نظامی منطقه ره هدف بَییته و سه‌تا انتحاری حمله داشته. اینتی که مصر ِارتش گاته، وشون سیصد نفر بینه که صد نفر درگیری دله بمردنه. وشون هیوده‌تا ارتشی ره هم بَکاشتنه. بعضی حملات غزه‌ی ِسامون پَلی و رفح ِشهر دله بی‌یه. (یورونیوز)
- ایران بتونسته سیزّه تُن طلا که جنوبی آفریقا دله بلوکه بَیبی‌یه ره وَردِگاردِنه. ایران ِپول تحریم وسّه خله کشورون دله بلوکه هسته و نتونّه وه ره پس بَییرِن. (پرس تی‌وی)
دچی‌ین
۳
- کلمبیا دله دِتا انفجار بیّه که حداقل این اتفاق سَره هشت نفر زخمی بَیینه. کلمبیای ِدولِت احتمال دِنه که این انفجارون فارک ِکار بائه. (یورونیوز)
- ولید بن طلال (عکس دله)، عربستونی شازده، خانه شه تموم سرمایه که ۳۲ میلیارد دلار هسته، ره وقف هاکنه. این پول بشردوستانه کارون وسّه ونه خرج بَواشه. این اتفاق په، بیل گیتس ونجه توییتر دله تشکر هاکرده. (یورونیوز)
دچی‌ین
۴
- شامپاین، که اتی فرانسه‌یی مشروب هسته، (عکس دله) ره یونسکو شه فرهنگی میراث ِلیست دله قِرار هِدائه. (یورونیوز)
- تایوان و چین دله سالگرد روزی که جاپون ره جهونی جنگ دوم سَره شکست هِدانه ره جشن بَییتنه و نظامیون رژه بوردنه. (یورونیوز)
- داعش بائوته دیروز اتا راکت کَپِّل هاکرده که ونه هدف اسرائیل بی‌یه چون اسراییلیون، چارشمبه روز، مصر ِارتش ره کومِک هاکرد بینه که سینا جزیره‌مونا دله داعش رو شکست هاده. داعش ِاعضا این منطقه دله قبلاً «انصار بیت المقدس گروه» دله دَیینه و پئی‌ته ابوبکر البغدادی جه بیعِت هاکردنه. (یورونیوز)
- سوریه دله‌یی جنگ سَره:
- خلق مدافعون یگان (PYD) بائوته خانه ات‌سری جدید حمله جه رقه، داعش ِنیشتنگا (=پایتخت)، ره بَییره. (الجزیره)
- سوریه‌ی ِارتش و حزب‌الله ات‌سری جدید عملیات ره شروع هاکردنه تا الزبدانی ِشهرستون ره پس بَییرن. (العربیه)
- سوریه‌ی ِارتش و شورشیون حلب دله اتا سنگین درگیری پیدا هاکردنه. سوریه‌ی ِارتش گانه دَره سعی کانده ادلب ِشهر ره هم جبهه‌النصره جه پس بَییره. (یورونیوز)
- ترکیه شه ارتش ره سوریه سامون پَلی آماده‌باش هِدائه. ات‌خله تانک، هوایی ِدفاع ِسیستمون، زرهی ماشین و ۵تا زرهی تیپ غازی عنتاب و مرعش جه بوردنه و کیلیس–غازی عنتاب ِراه ِ190 کیلومتری مستقر بَیینه. ات‌سری F-16 ِبالون (=هواپیما) هم دیاربکر دله آماده‌باش دَرنه. داعش دَره این منطقه‌ی ِسامون پَلی خندق کَندِنه. (کوردپرس)
- بعد سه سال آتش‌بس، ترکیه‌ی ِارتش چنتا F-16 جه کوردستون کارگرون حزب (PKK) ِ«داغلیجا» و «آواشین» ِمنطقه، که قندیل کوهستون دله دَرنه، ره بمبارون هاکرده. ارتش گانه اونجه ات‌سری نظامی تحرکات بَدی‌یه. کوردستون جوامع کمیته (KCK) اتا بیانیه هِدائه که هِچکی این حمله دله نمرده ولی ارتش این کار جه ات‌طروفه آتش‌بس ره نقض هاکرده و شاید شمالی کوردستون درگیریون دِباره شروع بَواشِن. پ‌ک‌ک ِرهبری ِشورا هم بائوته هیج تحرکاتی انجام نِدانه و ارتشیون مراد قاریلان ِگپ جه ناراحت بیّه و خاستنه تِلافی هاکنِن. (کوردپرس)
.jpg)
- شیلی (عکس دله) بتونسته کوپا آمریکای ِفینال دله آرژانتین ره بَوره و قهرمون بَواشه. وشون صد و بیست دَقه دله مساوی بَیینه و پنالتی بَزوئِن سَره شیلی بَوره. (عربی ویکی‌پدیا)
- تور دو فرانس ِدِچرخه‌سواری ِمسابقات، که همه سال فرانسه دله برگزار وانه، شروع بَیی‌یه. (گاردین)
دچی‌ین
۵
- داعش ِفعالیتون:
- داعش ۲۵تا سوریه‌یی سرباز ره پالمیرای ِتاریخی آمفی‌تیاتر دله بَکاشته. وشون مردِم ره دورتادور هِنیشنینه و تیربارون ره شروع هاکردنه و اَی ونه فیلم ره اینترنت دله بی‌یشتنه. (یورونیوز)
- داعش ِچلّه فلسطین دله اعلام هاکرده اگه حماس اسلامی شریعت ره اجرا نَکانه و داعش ِطرفدارون ره مِزراب بی‌یله، وشون ِحکومت ره غزه دله رِقِد دِنه. وشون بائوتنه که ممکنه غزه دله هم یرموک کمپ واری بَواشه. (العالم)
- مسرور بارزانی، که مسعود بارزانی ِگت ِریکا و کوردستون اقلیم ِامنیتی سیستموم ِرییس هسته، اتا مصاحبه دله بائوته کوردستون کارگرون حزب (PKK) ونه قندیل کوهستون و شنگال و دیگه جائونی که عراق ِشِنه جه بریم بوره. وه بائوته همونتی که اِما کوبانی ِجنگ سَره بمومی وشون ِمناطق دله و وَردگردستمی، خلق مدافعون یگان هم ونه اسا که شنگال ره آزاد هاکرده، این منطقه جه وَردَگِرده. (کوردپرس)
- یونان ِرفراندوم سَره (عکس دله):
- یونان دله اتا رفراندوم ِبرگزاری شروع بیّه که مردِم ونه باوِّن: قبول کانّه اروپای اتحادیه‌ی ِاقتصادی طرحون این کشور دله اجرا بَواشه یا نا؟ الکسیس سیپراس، یونان ِنخست‌وزیر که رفراندوم ره بی‌یشته، مردِم جه بخاست بی‌یه که شه رأی ره «نا» باوِّن و تهدید هاکرده که اگه نتیجه «اَره» بائه، شه مقوم جه استعفا دِنه. (اسکای نیوز)
- بعضی اروپایی کشورون دله مردِم یونان ِمردم جه همدردی هاکردنه و تظاهرات راه دِمبدانه. (یورونیوز)
- فیدل کاسترو، که فوریه تاسا شه ره دیاری سِراق نِدائه، عمومی اماکن دله حاضر بیّه و مردم وه ره بَدینه. (upi)
- زنان ِفوتوال ِجهونی جام دله، جاپون و متحده ایالات بوردنه فینال. این تورنمنت کانادا دله برگزار وانه. (بی‌بی‌سی)
دچی‌ین
۶
- یونان ِرفراندوم:
- مردِم این رفراندوم دله ویشته «نا» رأی هِدانه و اینتی دیگه وشون کشور اروپای اتحادیه‌ی ِطرحون که گاتنه ونه «اقتصادی ریاضت» بَکشِن، اجرا نوانه. بیش از ۶۱ درصد منفی و بیش از ۳۸ درصد مثبت ِرأی هِدانه.
- آلکسیس سیپراس، یونان ِنخست‌وزیر، وقتی رأیون ره بِشمارِستنه بائوته: «مِن دومبه که شِما نخانّی اَمه رابطه اروپای ِاتحادیه جه قطع بَواشه یا یوروی ِحوزه جه دَر بِئیم. اروپایی بانک و کشورون هم اَمه وضع ره درک کانّه و بتومبی مذاکرات جه شه بانکی و مالی اوضاع ره بتتر هاکنیم.»
- آنتونیس ساماراس، «ترنه دموکراسی» ِحزب ِرهبر، هم رفراندوم ِپه بائوته خانه شه مقوم جه استعفاء هاده چون وشون حزب لازم دانّه که دِباره اول جه همه چی ره شروع هاکنه. (یورونیوز)
- یونان ِدارایی وزیر، یانیس واروفاکیس، هم شه مقوم جه استعفاء هِدائه. وه که قبلاً بائوت‌بی‌یه اگه «اَره» رأی بیاره، استعفاء دِنه، اسا که برعکس بیّه هم استعفاء هِدا. وه بائوته اروپایی وزیرون ونجه بَد دارنه و اگه کس دیگه این مقوم سَر کَب‌بائه، احتمال اینکه مذاکره نتیجه بَرسه، ویشته وانه، همینسه استعفاء هِدا که مذاکرات ِکار آسون‌ته بَواشه. (یورونیوز)
- آذربایجون بائوته که اتا ارمنستونی پهپاد ره، که بمو بی‌یه ونه سامون دله، بَزوئه و ساقط هاکرده. (TRT)
- چین شه شهروندون جه بخاسته ترکیه نشوئِن و این کشور ره ول هاکِنِن و وَردَگِردِن. ترکیه سین کیانگ ِمسلمون‌ها و اویغوری ِترکون جه حمایت کانده و مردِم وقتی بَدینه که چین ِدولِت اونان ره اذیت کانده و نی‌یِنّه ما رمضون دله روزه بَییرِن، عصبانی بَیینه و ات‌خله تظاهرات راه دِمبدانه. وشون چینی رستوران‌های ِشیشه‌ئون ره بِشکِنینه. اسا ترکیه دولت گانه خانه سین‌کیانگیون ره پناهندگی هاده. (بی‌بی‌سی)
- پاپ فرانسیس، کاتولیک کلیسای ِرهبر، بورده جنوبی آمریکا و خانه این سفر دله اکوادر، بولیوی و پاراگوئه ره سَر بَزنه. این سه‌تا کشور لاتین آمریکای ِفقیرترین کشورون جه هستنه ولی وشون ِمسیحیون ِجمعیت خله زیاده، همینسه پاپ، که شه آرژانتینی هسته، بائوته این سفر دله فقط فقر ِمسئله ره پیگیر وانه و حتی شه کشور دله نشونه. واتیکان ِمسئولون بائوتنه انتظار دارنه هر سه‌تا سفر دله بیش از یک میلیون نفر پاپ ِبَدی‌ین وسّه بِئِن. (یورونیوز)
- پرنسس شارلوت ره ساندرینگهام ِکلیسا دله تعمید غسل هاکردنه. (یورونیوز)
دچی‌ین
۷
- مجارستون تصمیم بَییته صربستون ِسامون سَر دیفار بَکشه. وشون دیگه نخانّه بی‌یِلِن مهاجرون و پناهندگون بِئِن وشون کشور دله. این دِتا کشور «بالکان ِگذرگاه» دله دَرنه و پناهندگونی که خانّه بورِن اروپا اتحادیه‌ی ِکشورون دله، ونه ترکیه، بلغارستون و صربستون جه رَد بَواشِن و مجارستون جه بُگذِرِن. (یورونیوز)
- داعش ِاعضا دِباره وَردگردستنه «عین عیسی» ِشهر دله. هیومن رایتس واچ (=دیدبان حقوق بشر) گانه که داعش خلق مدافعون یگان (YPG) ره این شهر جه بریم هاکرده ولی کوردها وشون گپ ره تکذیب کانّه و گانّه فقط عین‌عیسی ِجنوبی مناطق دله درگیری هسته و هَنتا شهر سقوط نَکارده. (العالم)
- باراک اوباما دستور هِدا که اسلامی دولت (داعش) ره ویشته بمبارون هاکِنِن و ونجه سریع‌ته مبارزه هاکِنِن. وه بائوته که هَنتا نِخانه بِنه‌یی حملات هاکنه و فقط بالون جه داعش ره زَنده و معتدل ِگروهون ره کومِک کانده. (عربی الجزیره)
دچی‌ین
۸
- طالبان و افغانستون ِدولِتی هیأت ِاولین مذاکره پاکستون دله انجام بیّه. نواز شریف، پاکستون ِنخست‌وزیر، این مراسم سَره بائوته که هر دِ طرف مهم ِهیأت هستنه چون وشون ِمردِم وشون ره انتخاب هاکردنه. این مذاکرات قِرار بیّه دمباله پیدا هاکنه و ما رمضون په دِباره شروع بَواشه. چین و متحده ایالات هم وشون ِناظر ونه بائِن. (یورونیوز)
- یمن ِجنگ سَره پَیروز تاسا اقلاً دویست نفر بَمِردنه. ویشته عربستون ِائتلاف این کشتارون ِعامل هستنه و ۱۷۶ نفر اینتی بمردنه، ولی ات‌که داعش هم بمبگذاری کانده. داعش دیروز دِتا بمب (اتا بیمارستون پَلی و ات‌دیگه مسجد دَم) بِتِرکانی‌یه. (یورونیوز)
- اینتی که عفو بین‌الملل گانه، ترکیه‌ی ِپولیس پارسال خله شمالی کوردستون ِمعترضون جه نخاش برخورد هاکرده. این سازمان بائوته که بیش از ۴۰ نفر این اعتراضات دله بمردنه. این اعتراضات این‌سه بی‌یه که کوردها گاتِنه ترکیه دولِت وِنه سوریه‌ی ِدموکراتیک اتحاد ِحزب ره، داعش جه بجنگستن سَره، کومِک هاکنه ولی این کار ره نَکانده هِچّی، وشون ره مِزراب یِنّه. دولت این تظاهرات ِپه مارس ۲۰۱۵ اتا طرح تصویب هاکرده که پولیس ِاختیارات ویشته بَواشه که این طرح خله مخالفون ِونگ‌وا ره ویشته هاکرده. (پرس تی‌وی)
- ایران و 5+1 ِمذاکرات ات‌بار دیگه تا ۱۹ تیر تمدید بیّه. اینتی که سرگئی لاوروف بائوته، اتا مسئله هَنتا حل نیّه که «تسلیحاتی تحریمون» هستنه. (پرس تی‌وی)
- LG دَره اتا تلویزیون ِکارخِنه سازِنه که ۸۰۲ میلیون دلار ونه هزینه وانه. (عربي الجزیرة)
دچی‌ین
۹
- پاپ فرانسیس بورده بولیوی و مورالس، بولیوی ِرییس‌جمهور، ونجه استقبال هاکرده و وه ره اتا کمونیستی موجستمه هِدا که مسیح نوم ونه سَر کَته. پاپ چون ونه ریه مشکل داشته نتونسته لاپاز دله، که ونه ارتفاع دریا سطح جه زیاده، بمونده و بورده اسا سانتا کروز دله دره. وه خانه اتا ترسناک ِزندون ج هم هارشی‌ین هاکنه. وه شه گپون دله مردِم ره خله نصیحت کانده که فقیرون هِوا ره دارِن. (یورونیوز 1 و 2)
- آنگلا مرکل، آلمان ِصدراعظم، بورده بالکان. وه آلبانی و صربستون جه بگذشته و خانه بوسنی و هرزگوین هم بوره. وه شه سفرون دله بائوته که اِما خامبی بالکان ِکشورون هم اروپا اتحادیه دله بِئِن و نی‌یلمی وشون وسّه الکی بهانه جور هاکِنِن. (یورونیوز)
- فارک ِگروه بائوته اتا ات‌طرفونه آتش‌بس ره کلمبیای ِدولِت جه اعلام کانده. این گروه چن وقته کوبا دله کلمبیای ِدولِت جه دَر مذاکره کانده و همونجه جه این بیانیه ره هِدائه. این درگیریون سال 1964 جه شروع بَیینه و تا اسا بیش از 220 هزار نفر این جنگ سَره بمردنه و میلیون‌ها نفر آواره بَیینه. (یورونیوز)
- روسیه اتا قطعنومه که بریتانیا خاسته تصویب هاکنه ره امنیت شورا دله وتو هاکرده. این قطعنومه خاسته سربرینتسا قتل‌عام ره بعنوان اتا نسل‌کاشی برسمیت بشناسه. روسیه گانه اینتی قطعنومه‌ئون ره وتو کانده چون سازنده نینه و فقط درگیریون ره ویشته کانّه. (یورونیوز)
- جنوبی کارولینای ِمقامات رسماً قبول هاکردنه که دیگه کنفدراسیون پرچم جه استفاده نَکانِن. (ABC)
دچی‌ین
۱۰
- اندونزی دله پنج‌تا فرودگا، تشفشون ِفوران وسّه، دَوِسته بَیینه و ۲۵۰تا پرواز دَخاسِنی‌یه بَیّه. (یورونیوز)
- سعود الفیصل، عربستونی سیاستمدار که سال‌ها این کشور ِخارجی امور ِوزیر بی‌یه، بمرده. وه این اواخر خله مریض بیّه و چـِل سال وزیر بی‌ین په وه ره عًوِض هاکرد بینه. (العالم)
- کیاسر نزدیکی، وقتی دَیینه ساری-سمنان ِمسیر ره گازکشی کاردنه، اتا اشکانی گورستون پیدا هاکردنه که ۱۵تا دخمه‌ای قَور دانّه. این گورستون ِقَورون پَلی آدمون ِدارایی‌ها ره هم چال کاردنه. (الف)
- سیلویو برلوسکونی، ایتالیای ِسابق ِنخست‌وزیر، رشوه هدائِن وسّه سه سال زندون محکوم بیّن. (پرس تی‌وی)
دچی‌ین
۱۱
- سربرنیتسای ِبیستمین سالگرد:
- سربرنیتسا قتل‌عام ِبیستمین سالگرد بوسنی و هرزگوین دله برگزار بیّه. این مراسم دله ۱۳۶تا لاشه که تازه پیدا بَیینه ره هم تشییع هاکردنه. سربرنیتسا، جهونی جنگ دوم په گت‌ترین قتل‌عام اروپا دله بی‌یه. (یورونیوز)
- الکساندر ووچیچ، صربستون ِنخست‌وزیر، این مراسم دله شرکت هاکرده که حاضرون ونه سمت سنگ کَپِّل هاکردنه و وه که مصدوم بَیی‌یه، اونجه ره ترک هاکرده. بیل کلینتون هم ونجه تشکر هاکرده که جُرعت داشته که بِئِه این مراسم دله. (یورونیوز)
- متحد ملل سازمان خله تلاش هاکرده تا بتونسته یمن دله اتا آتش‌بس اعلام هاکنه و قِرار بیّه تا مارمضون تموم نیّه ادامه داره، ولی عربستون هَنتا چن دَقه نُگذِشت بی‌یه، آتش‌بس ره رِقِدبِدا و بهانه بییاردِن جه ات‌خله شهرون ره حمله هاکرده. یمن ِهشتاد درصد مردمون غذا و دِوا لازم دارنه، اگه‌نا میرنه. (یورونیوز)
- بنگلادش دله رسم هسته که پولدارون مارمضون لباس خیرات کانّه. مردِم اَنده این کشور دله لباس بَییتِن وسّه هجوم بیاردنه که ات‌خله آدِم مفتی لباس بَییتِن وسّه بمردنه. (یورونیوز)
دچی‌ین
۱۲
- خواکین گوزمن لوئرا (ال چاپو)، که اتا معروفِ مکزیکی قاچاقچی هسته، دومین بار وسّه بتونِسته این کشور ِگت‌ترین و امن‌ترین زندون جه فِرار هاکنه. وه اتا ۱.۵ کیلومتری تونِل، که نیم‌درنیم بی‌یه، جه بریم بورده. گانّه این تونل دله تهویه و کاتی (=پلّه) هم داشته. (یورونیوز)
- آردا توران، ترک ِفوتوالیست که چن وقته بارسلونا جه قِرارداد بَنویشته، بائوته که ونه دِل نَوِنه ژاوی جه مقایسه بَواشه. (یورونیوز)
دچی‌ین
۱۴
.jpg)
- ایران و ۵+۱ ِمذاکرات سَری:
- ایران بتونِسته ۵+۱ ِگروه جه توافق هاکنه و وشون شه توافق‌نومه ره امضا هاکردنه و اسا ونه آمریکا کنگره و ایران ِمجلس وه ره تأیید هاکِنِن. (یورونیوز و پرس تی‌وی)
- بنیامین نتانیاهو، اسرائیل ِنخست‌وزیر، این توافق جه شدیداً انتقاد هاکرده. انتقادون نتانیاهو جه اسا خله زیاد بیی‌یه. (پرس تی‌وی)
- خله کشورون و گت ِآدِمون این توافق ره تبریک بائوتنه. فرانسه، متحده عربی امارات، انگلیس، لبنان، روسیه، سوریه، تاجیکستون و... واری. (پرس تی‌وی)
- حسن روحانی، ایران ِرییس‌جمهور، بائوته که این توافق اتا شروع و اتا تموم بیّن هسته. ظلم اینتی تموم بیّه و جدید ِکایری‌ئون ِدوره شروع بیّه. وه بائوته همونتی که اولین روز جه بائوته، اگه غربیون بخائِن ایران جه کنار بِئِن، وه هم وشون‌ها جه کایری کانده. (یورونیوز)
- باراک اوباما، متحده ایالات ِرییس‌جمهور، اتا سخنرانی دله بائوته که جنگ‌طلبی جه کار پیش نَشونه و این توافق سِراق هِدائه که مذاکرات و صلح‌مدار بی‌ین چَنده بتونده خار بائه. وه ادعا هاکرده که ایران دله اسا وشون ِقبلی حکومتون واری، حکومِت جنگ جه گپ نَزِنده و این اتا خجیر ِنتیجوئه. (یورونیوز)
- خورگزاریون گانّه که بازرسیون و تحریم‌های لغو و نهایتاً، تسلیحاتی تحریمون ِلغو این قرارداد دله بنویشته بَیینه. وشون گانّه اسا دیپلماسی راه وا بیّه و این بتونده کومِک هاکنه که دِنیا ایران جه ویشته بعضی مسائل سَره، داعش ِجنگ واری،کایری داره. (بی‌بی‌سی و سی‌ان‌ان و نیویورک تایمز)
- اتا ایرانی هلیکوپتر فارس دریامونا (=خلیج) دله بِنِه هاییته و ونه دله آدمون همه بَمردنه. (تسنیم)
دچی‌ین
۱۵
- ورزشی نقل و انتقالات:
- ایکر کاسیاس بائوته این فصل ریال مادرید وسّه کا نَکانده و خانه پورتو تیم دله دَواشه. ونه طرفدارون ونه خداحافظیِ مراسم دله ات‌ونگ گاتِنه که تیمِ رییس ونه استعفاء هاده و کاسیاس جه خاستنه مادرید دله بمونده. (یورونیوز)
- کارلوس توز، آرژانتینی فوتوالیست، یازّه سال په وَردَگِردِسته بوکاجونیورز تیم دله که همونجه جه شه فوتوال ره شروع هاکرد بی‌یه. ونه ورودِ مراسم خله شلوغ بیّه و دیگو مارادونا ونه استقبال بورده. وه ۶.۵ میلیون یورو جه یونتوس جه منتقل بیّه. (یورونیوز)
- فن پرسی، هلندی فوتوالیست، که منچستر یونایتد وسّه کا کارده، بورده فنرباغچه تیم دله. ونه قِرارداد شیش میلیون یورو بی‌یه. (یورونیوز)
- نیوهورایزنز (انگلیسی جه: New Horizons) بتونسته ۵ میلیارد کیلومتر بوره و پلوتون جه برسه. این سفینه ناسا شِنه. (عکس دله)
- پ‌ک‌ک و ترکیه درگیریون:
- کوردستون کارگرون حزب (PKK) و کوردی جوامع کنگره (KCK) بائوتنه که وشون و ترکیه‌یِ دولِتِ آتش‌بس دیگه تموم بیّه. وشون گانّه دولت دَره آتش‌بس ِزمون جه سوءاستفاده کانده و شه وسّه نظامی پایگائون و سدهایی سازِنه که وقتی جنگ دِباره شروع بیّه، اینان جه شه وسّه استفاده هاکنه و اصلاً صلح وسّه تِلاش نَکانده. ترکیه چن وقت پیش پ‌ک‌ک ره متهم هاکرده که نظامی حرکتونی دانّه و همینسه وشون ره سه سال آتش‌بس په بمبارون هاکرده. (کوردپرس)
- صلاح‌الدین دمیرتاش این خَور ِانتشار په بائوته که رجب طیب اردوغان ِکارها باعث بیّه پ‌ک‌ک این کار ره هاکنه و اسا اونان وه و ونه حزبِ گپ ره گوش نَکانّه و اسا فقط عبدالله اوجالان بتونده وشون دَم ره بَییره. (کوردپرس)
- ترکیه‌یِ نخست‌وزیر، احمد داوود اغلو، هم بائوته که اینان همه اتی سناریو هَستنه و کوردها خانّه اینتی انتخابات دله ویشته رأی بیارِن. وه بائوته اِما هیچ گادِر پ‌ک‌ک جه آتش‌بس نَکاردمی و فقط بائوتمی که وشون جه درگیر نَوامبی. وه بائوته تموم این خاک اَمه کشور شِنه و اَمه دولِت هر کاجه بخائه بتونده سد و تأسیسات بسازه و هچکی ره مربوط نی‌یه. (کوردپرس)
دچی‌ین
۱۶
- مصر، لیبی، سوریه، قطر، مالزی، اندونزی و افغانستون دله عید فطر اعلام جمعه بیّه و عراق ِسُنّیون هم جمعه ره عید گیرنه. این درحالی بی‌یه که ناجمون گاتنه هلال پنجشنبه شو بدی‌یه نوانه. (العالم)
- داعش ِطرفدارون سینا جزیره‌مونا دله اتا کشتی که مصر ِدریایی نیرویِ بی‌یه ره راکِت جه تش بَزونه. (یورونیوز و تایم و اهرام آنلاین)
- عربستون ِشاه خانه مارمضون تموم بیّه بوره فرانسه و شه تفریحی کاخ دله که نیس ِجنوبی سواحل دله دَره استراحت هاکنه. وه فرانسه جه بخاسته که شهر ِتموم سواحل ره تعطیل هاکنِن و شهر تموم و کمال ونه اختیار قِرار بَییره. فرانسه‌یی مقامات قبول هاکردنه ولی مخالفون گانّه این کار قوانین جه تناقض دانّه. (یورونیوز)
- تایلند دله اتا درگیری سَره دِتا سرباز بمردنه. این درگیریون تایلندِ جنوبی مناطق دله انجام وانه. (بانکوک پُست)
- اکوادور اولین سَوز ِفرودگا ره بِساته. این فرودگای ِنیرو فقط خورشید و وا جه تأمین وانه. این فرودگا گالاپاگوس ِجزیره دله دَره و فقط روز کار کانده چون شو خورشید سو نی‌یه و نتونده وه ره شارژ داره. (یورونیوز)
- پاکستون اتا پهپاد که هند جاسوسی وسّه بَرِسِنی بی‌یه ره کشمیر ِکوهستونی مناطق دله سقوط هِدائه. هند این مسئله ره تکذیب هاکرده. (پرس تی‌وی)
- عرب اتحادیه‌یِ رییس جهونی جامعه جه بخاسته اسا که ایران ره مِزراب بی‌یشتنه که توافق هاکنه، کشورون میون فرق و فَسِل نی‌یِلِن و اسرائیل ره هم سیب بی‌یِلِن که ان‌پی‌تی دله عضو بَواشه. (پرس تی‌وی)
- منصور هادی، یمن ِفِرارهاکرد رییس‌جمهور، اتا دولِت بساته که چندین ماه بگذشته په، عدن ِشهر دله مستقر بَیینه. (دیلی‌میل)
- متحده ایالات آمریکا ایران ِهسته‌ای توافقِ پیش‌نویس ره بَوِرده امنیت شورا دله تا وه ره اونجه تصویب هاکنه. این قطعنومه سَره دِشنبه-سه‌شنبه ونه رأی‌گیری بَواشه. (پرس تی‌وی)
دچی‌ین
۱۸
- سان مجله اتا عکس ره چاپ هاکرده که ملکه الیزابت ره نازی سِلام هِدائن گادِر سِراق دِنه. (یورونیوز)
- داعش ۳۰ کیلومتری بغداد دله «سه تن انفجاری مواد» ره اتا ماشین دله بی‌یشته و عید فطر ِروز خان بنی سعد ِبازار دله اتا انفجار جه حداقل ۱۲۰ نفر ره بَکاشته و بیش از ۱۷۰ نفر هم زخمی بَیینه. (یورونیوز)
- علی خامنه‌ای، ایران ِرهبر، عید فطر ِنماز په بائوته که هیچ گادِر متحده ایالات امریکا جه مذاکره نَکانده. (یورونیوز)
- سوریه دله‌یی جنگ، کوردها و داعش جنگ:
- خلق مدافعون یگان (پ‌ی‌د) و مستقل ناظرون گانّه داعش اواخر ژوئن اتا جنگ دله سمی گاز جه، سوریه‌یِ شمالی شهرون وسّه، استفاده هاکرده. (رویترز)
- باراک اوباما اتا سخنرانی دله، که ونه سَره خلق مدافعون ِیگان جه اشاره داشته، بائوته این یک سال اخیر تجربه اِما ره سِراق هِدائه که چِتی اتا فعال ِهمکار و کایر بتونده کومِک هاکنه که داعش دیم‌به‌دیم هِرِسّیم. وه تل ابیض و کوبانی ِجنگون ره مثال بَزو و اسلامی کشورون جه بخاسته که نی‌یِلِن وشون ِجوون‌ها این افراطی گروهون دله عضو بَواشِن. (کوردپرس)
دچی‌ین
۲۰
- امنیت شورا اتا رأی‌گیری په، ایران و 5+1 ِتوافق‌نومه ره تصویب هاکرده. (یورونیوز)
- ترکیه‌ی کوردستون و روژاوا دله دِتا انتحاری حمله انجام بیّه که اقلاً ۳۰ نفر بمردنه. اولین حمله سوروچ ِشهر، ترکیه دله، بی‌یه و ات‌جا منفجر بیّه که ات‌سری داوطلب خاستنه اعزام بَواشِن کوبانی و خِرابیون ره دِرِس هاکِنِن. دومین انفجار هم کوبانی ِشهر دله بی‌یه. ترکیه‌یِ دولِت گانه داعش انفجارِ مقصر هسته ولی هِچکی هَنتا رسماً شه ره عامل معرفی نَکارده. (یورونیوز و بی‌بی‌سی - "عکس امدادکَرون ره سِراق دِنه که سوروچ دله کار کانّه.")
- مازرون، البرز و بعضی دیگه مناطق دله ئو لاییز هاکرده (=سیل بموئه). شمال-تهران ِجاده‌ئون ویشته دَوِسته بَیینه و بعضی جاده‌ئون دله کوهون ریزش هاکردنه و ئو ماشین‌ها ره بَورده. چندین نفر این وارش‌ها په بمردنه. (فرارو)
- حسن هابره، چاد ِسابق ِدیکتاتور، اتا دادگا دله سنگال دله حاضر بیّه. این دادگا قِراره آفریقای اتحادیه دستور په ونه اتهامات ره بررسی هاکنه. این اولین بار هسته که اتا آفریقایی دیکتاتور ره اتا کشور دیگه دله محاکمه کانّه. رید برودی و محمدحسن ابَکَر شاکیونِ وکیل هستنه. ابکر گانه که اگه متحده ایالات آمریکا و غربی کشورون این دیکتاتورون جه حمایت نَکارد بائِن اسا آفریقا این حال و روز ره نِداشته. هابره هشت سال چاد دله حکومت کارده و خله آدم‌ها ره بَکاشته یا شکنجه هاکرده. (یورونیوز)
دچی‌ین
۲۱
.jpg)
- بوروندی دله ریاست‌جمهوری ِانتخابات شروع بیّه. دولتِ مخالفون خله تِلاش داشتنه که این اتفاق نَکفه و گاتِنه تقلب ِاحتمال خله هسته. چن نفر هم این اعتراض وسر بمردنه. (بی‌بی‌سی)
- پ‌ک‌ک ِفعالیتون:
- خلق مدافعون یگان (ی‌پ‌د) گانه که خانّه حسکه‌یِ شهر ره داعش جه بَییرِن. وشون داعشیون ره شهر دله محاصره هاکردنه و تا اسا فقط بعصی جنوبی مناطق ره آزاد هاکردنه. (کوردپرس)
- دموکراتیک اتحاد حزب، که روژاوایِ حکومت ره دانّه، ترکیه‌یِ دولِت ره پیشنهاد هِدا که هِدی جه متحد بَواشِن تا اسلامی دولت (داعش) جه بجنگن. وشون بائوتنه که حاضرنه اگه ترکی مقامات قبول هاکردنه، شه روابط ره این کشور جه ویشته هاکِنِن. (کوردپرس)
- کوردستون کارگرون حزب (پ‌ک‌ک) شه جنگ ره ترکیه جه سَر بَیته و چنتا سد ره حمله هاکرده. امروز چنتا ترکی سرباز دَیینه پ‌ک‌ک ِاعضایِ دمبال گِردِستنه تا وشون ره دستگیر هاکِنِن که پ‌ک‌کِ اعضا وشون ره حمله هاکردنه و اتا سرباز ره بَکاشتنه. (کوردپرس)
دچی‌ین
۲۳
- فرانسوا اولاند، فرانسه‌یِ رییس‌جمهور، همه جه بخاسته که کشاورزون ِهوا ره دارِن. اولاند شیش‌صد میلیون وشون ره کومِک هاکرده ولی باز هم وشون قانع نَیینه. بعضی کشاورزون فرانسه دله اعتراض هاکردنه و بعضی خیابون‌ها ره دَوِستنه. این اعتراضات اسا حتی لیون ِشهر جه هم بَرِسی‌یه. (یورونیوز)
- ترکیه دله سوروچ ِانفجار ِعامِل شناسا بیّه. وه اتا داعشی بی‌یه و ترکیه‌یِ جنوبشرقی زندگی کارده. شمالی کوردستون و استامبول دله مردم تظاهرات هاکردنه و دولِت ره متهم هاکردنه که داعش ره دست‌کم گَنّه و امنیت ره رعایت نَکانده. وشون بعضی شهرون دله پولیس جه درگیر بَیینه. (یورونیوز)
- چین ِخلق ِجمهوری ِآزادی‌بخش ارتش ات‌سری نظامی تمرینات داشتنه که وشون دله اتا حمله ره شبیه‌سازی هاکردنه که تایوان ِریاست‌جمهوری ِکاخ ره حمله کاردنه. (کؤارتز و فوکوس تایوان)
دچی‌ین
۲۴
- ترکیه و داعش ِدرگیریون، سوریه دله‌یی جنگ سَره:
- داعش سوریه و ترکیه‌یِ سامون پَلی تیربار بَییته و ترکیه سامون ره رگبار دَوسته که اتا ترکی سرباز این ماجرا دله بَکاشته بیّه.
- ترکیه‌یِ پلیس استامبول و ازمیر ِشهرون دله چندین نفر ره دستگیر هاکردنه و گانّه اینان داعش و کوردستون کارگرون حزب (پ‌ک‌ک) جه هستنه.
- ترکیه‌یِ هوایی ارتش اتا عملیات جه چنتا داعشی ِپایگا ره سوریه دله بَکوبِسته ولی بائوته که سوریه‌یِ خاک دله نِونه و دیاری جه بالون‌ها داعشی سربازون ره تُش هِدانه. (یورونیوز)
- باراک اوباما، متحد ایالات آمریکایِ رییس‌جمهور، که ونه پییر کنیایی هسته، بورده آفریقا و اتیوپی و کنیا جه بازدید هاکرده. وه کنیا دله امنیتی مسائِل سَره مقامات جه گپ بَزوئه. (یورونیوز)
دچی‌ین
۲۵
- ترکیه‌یِ هوایی حملات، سوریه دله‌یی جنگ سَره:
- ترکیه دومین بار وسّه عراق و شام اسلامی دولت (داعش) و کوردستون کارگرون حزب (پ‌ک‌ک) ِمواضع ره سوریه و عراق دله بَکوبِسته. (یورونیوز)
- رجب طیب اردوغان بائوته داعش وشون ِاولین اولویت هسته و این گروه ِپه پ‌ک‌ک و DHKP/C دَرنه و ترکیه اینان جه جنگ کانده چون تروریسم جه مخالفه. وه بائوته باراک اوباما جه این موضوعات سَره گپ بَزوئه و وه ره راضی هاکرده. (کوردپرس)
- احمد داوود اغلو بائوته که مسعود بارزانی جه پ‌ک‌ک ِبَکوبِستن خَوری گپ بزوئه و کوردستون اقلیم ِرییس‌جمهور این حمله جه موافق بی‌یه. (کوردپرس)
- باراک اوباما، آمریکای متحده ایالات ِاولین سیوپوست رئیس‌جمهور، بورده شه پییری وطن، کنیا، دله و بائوته که آفریقایِ اقتصادی رُشد جه خِشحال هسته. وه اونجه تروریسم و اقتصادی مسائل سَره ونه گپ بَزنه. اوبامایِ خاخِر هم ونه پَلی بورده و هِدی ره بَدینه و مردِمون خله ونجه استقبال هاکردنه. (یورونیوز)
- فوتوال ِنقل و انتقالات:
- آندره پیرلو، که یوونتوس دله دَیّه، این تیم جه سِوا بیّه و بورده نیویورک سیتی فوتوال تیم دله. فرانک لمپارد و داوید ویا هم فصل بعد این تیم دله دَرنه و پیرلو هم بائوته نَشی‌یه آمریکایِ لیگ دله که نمایش اجرا هاکنه و پول دربیاره و ونه این تیم دله خار فوتوال بازی هاکنه. (یورونیوز)
- آرتور ویدال، شیلیایی فوتوالیست، هم یوونتوس جه سِوا بیّه و بورده بایرن مونیخ دله. (یورونیوز)
دچی‌ین
۲۷
- کوردستون ِاوضاع:
- روژاوا (= سوریه‌یِ کوردستون) دله جه بعضی خَوِرون منتشر بیّه که گانّه ترکیه‌یِ بالون‌ها (= هواپیمائون) بعضی کوردی مَله‌ئون ره بمبارون هاکردنه. ترکیه چن روز هسته که پ‌ک‌ک ره عراق کوردستون دله کوبِنه و سوریه دله داعش ره هم حمله کانده. البته احمد داوود اغلو، ترکیه‌یِ نخست‌وزیر، این مسئله ره تکذیب هاکرده. (یورونیوز)
- صالح مسلم، دموکراتیک اتحاد حزب ِرهبر، بائوته اگه سوریه‌یِ دولِت اَمه شروط ره قبول داره، اِما وشون ره اجازه دِمبی که بِئِن روژاوا دله و خلق مدافعون یگان (ی‌پ‌گ) هم سوریه‌یِ ارتش ِاتا چلّه وانه. (کوردپرس)
- ی‌پ‌گ صورین ِشهر ره هم داعش دَس جه آزاد هاکردنه. این عملیات دله آزاد ارتش و متحده ایالات آمریکایِ بالون‌ها هم کایری کاردنه. (کوردپرس و دیلی‌استار و انگلیسی ویکی‌پدیا)
- پ‌ک‌ک اتا انتقامی حمله دله دِتا ترکی سرباز ره بَکاشته و چار نفر دیگه مجروح بَیینه. (کوردپرس)
- هند ِپنجاب دله اتا تروریستی حمله سَره دِوازَّه نفر بمردنه و شیش نفر زخمی بَیینه. (انگلیسی بی‌بی‌سی)
- لوران فابیوس، فرانسه‌یِ خارجی امور ِوزیر، خانه بِئِه ایران ولی ایرانی سیاستمدارون ونه دیم‌به‌دیم جبهه بَییتنه و دولِت جه خانّه که فرانسه ره خله اهمیت نده و وشون ِدرخاستون ره کمترین اولویت جه بررسی هاکنه. اتا دلیل این هسته که فابیوس مذاکرات سَره خله ایران جه مخالفت کارده و ونه چرخ دله چو اینگِنی‌یه. (یورونیوز)
- فرانسه‌یی کشاورزون که چن وقته اعتراض دارنه، آلمان ِسامون پَلی جاده‌ئون ره دَوِستنه و شه شورش ره ادامه دِنّه. (ای‌پی)
دچی‌ین
۲۸
- ترکیه‌یِ نظامی عملیات سوریه و عراق دله:
- ناتو ترکیه‌یِ بخاستی په اتا اجلاس بی‌یشته که خاورمیونه اوضاع ره بررسی هاکنه. ناتویِ رییس این اجلاس دله بائوته اِما ونه ترکیه جه پِشتی هاکنیم چون ونه تهدید بیّن ناتویِ تهدید بَیّن جه برابری کانده. (یورونیوز)
- بروکسل دله پ‌ک‌ک ِطرفدارون تظاهرات هاکردنه و ناتو جه بخاستنه ترکیه گپ په نَشوئه و پ‌ک‌ک جه جنگ نَکانه. (یورونیوز)
- مرس اپیدمی که خله وقت بی‌یه جنوبی کره دله دیی‌یه، بالاخره تموم بیّه. (یورونیوز)
- باراک اوباما بورده اتیوپی دله و آفریقا اتحادیه‌یِ مَقِر دله بعضی آفریقایی رهبرون جه انتقاد هاکرده که خانّه مادام‌العُمر حکومت هاکِنِن. (یورونیوز)
- سیف‌الاسلام قذافی، معمر قذافی ِریکا، لیبی دله محکوم به اعدام بیّه که ونه اعتراض ره باعث بیّه. (یورونیوز)
دچی‌ین
۲۹
- افغانستون ِدولِت گانه ملا عمر، طالبان ِرهبر، دِ-سه سال هسته که بمرده. وشون گانّه پاکستون ِمقامات این اطلاعات ره وشون جه بَرِسِنینه. (یورونیوز و reuters)
- جهنگوی لشکر ِرهبر و ونه دِتا ریکا بمردنه. مالک اسحاق که پاکستون ِپولیس ِدَس دَیّه اتا درگیری دله بمرده. ونه طرفدارون خاستنه وه ره این درگیری دله جه سالم دَربَوِرِن ولی موفق نَیینه. (یورونیوز و نیویورک تایمز)
- جاناتان پولارد، اسراییل ِجاسوس که سی سال متحده ایالات آمریکا دله زندون دَیّه، عفو بَخارده و آزاد بیّه. (یورونیوز)
- کریس فروم بتونسته دومین بار وسّه تور دو فرانس ِقهرمون بَواشه.
- میشل پلاتینی، یوفایِ رییس، بائوته فیفایِ ریاست وسّه کاندیدا وانه. (یورونیوز)
دچی‌ین
۳۰
- فرانسه‌یِ ریونیون دله اتا فلزی تیکه پیدا بیّه که گانّه بویینگ ۷۷۷ ِشِنه. اتا اینتی بالون (=هواپیما) سال گذشته مالزی-چین مسیر دله گوم بیّه و هَنتا هچّی ونجه پیدا نَکاردنه. اسا بعضی محققون بائوتنه شاید این فلزی تیکه که جدیداً پیدا بیّه، اون بالون ِبال بی‌بائه. (یورونیوز)
- کوردستون کارگرون حزب (پ‌ک‌ک) سه‌تا ترکیه‌یی سرباز ره انتقامی حملات دله بَکاشته. (یورونیوز)
- تهران دله اتا نمازخِنه که سُنّیون ِبی‌یه ره رِقِد بدانه. این کار ِپه سیستان و بلوچستان ِعُلما اعتراض هاکردنه و رهبر و رییس‌جمهور وسّه نومه بنویشتنه. (یورونیوز)
اسایی دکته‌ئون تلمبار